Një qytet lundrues me 250 mijë njerëz - U krijua nga Aztekët më shumë se 700 vjet më parë! (FOTOT)
Kopshtet lundruese të Xochimilco, 28 km në jug të qendrës historike të qytetit të Meksikos janë një fermë-ishull e krijuar nga njeriu, një nga mbetjet e fundit të një projekti masiv të bonifikimit të tokës të shekullit të 14-të të Perandorisë Aztec që vazhdon të ushqejë njerëzit e Mexico City edhe sot.
Kur Aztekët mbërritën në Luginën e Meksikës në 1325, legjenda thotë se ata u pritën nga një pamje e pazakontë në liqenin Texcoco. Një shqiponjë me një gjarpër në sqep ishte ulur mbi një kaktus me gjemba në brigjet kënetore të liqenit, pikërisht siç kishin profetizuar perënditë e tyre për vendin që Aztekët do ta quajnë shtëpi. Fisi endacak vendosi të vendoset dhe të ndërtojë kryeqytetin e tyre këtu. Ata e quajtën atë Tenochtitlan.
Tenochtitlan shpejt u shndërrua në një nga qytetet më të fuqishme në Mesoamerikë - por jo pa hasur në një mori problemesh ndërtimi. Ndërsa Aztekët filluan të ndërtonin në brigjet e liqenit Texcoco, ata kuptuan se thjesht nuk kishte tokë të mjaftueshme për t'u zgjeruar. Ujë kishte kudo. Peizazhi liqenor i Luginës së Meksikës ishte i mbuluar me pesë liqene të mëdhenj: Texcoco, Xaltocan, Zumpango, Chalco dhe Xochimilco, dhe ishuj shumë të vegjël me moçal.
Për të zgjidhur krizën e tyre të tokës, dëshmitë arkeologjike si dhe rrëfimet e shkrimtarëve kolonialistë spanjollë na tregojnë se Aztekët dolën me një plan gjenial: chinampas. Ata ndërtuan artificialisht këto rripa toke të gjata e të ngushta mbi liqene të cekëta duke grumbulluar tokën mbi kallamishte dhe kërpudha dhe duke i ngritur ato në lartësinë e kërkuar. Më pas, ishujt u ankoruan në dyshemenë e liqenit nga një gardh prej ahuejote, një pemë shelgu vendas.
Ndërsa Aztekët ndërtuan qendrën e qytetit të Tenochtitlan duke lidhur ishujt ekzistues nëpërmjet urave dhe shëtitoreve, në zona më larg nga qendra e qytetit, si pellgu i liqenit Xochimilco, ata përdorën chinampas për të krijuar kopshte lundruese që mund të përdoren për bujqësi, mbarështim kafshësh, gjueti dhe kërkimin e ushqimit. Teknika e zgjuar e bujqësisë në ujë i lejoi Aztekët të mbanin perandorinë e tyre në rritje.
Shtatëqind vjet pasi u ndërtuan për herë të parë, çinampat e Xochimilco-s ende po ushqejnë dhe mbështesin përsëri Mexico City në kohë të pasigurta dhe mjedise të pafavorshme.
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Banka e Anglisë në lëvizje të re emergjente për të qetësuar tregjet!
Banka e Anglisë ka paralajmëruar për një "rrezik material" për stabilitetin financiar pasi bëri një lëvizje të re emergjente për të qetësuar tregjet. Ajo......
Kush janë 7 qytetet kryesore të lojërave të fatit në botë me kazinotë më të mëdha – Ja renditja
Asgjë nuk mund të përputhet me shkëlqimin dhe magjepsjen e një vendi kazinoje. Megjithëse bixhozi në një kazino është një përvojë e pakrahasueshme në......
Nga rrjedh fjala ‘taksi’ dhe pse i quajmë kështu ende edhe sot?!
Ekzistojnë disa versione të origjinës së termit taksi. Ekziston një hipotezë e natyrës historike, e lidhur me sistemin e shpërndarjes së postës, e cila sheh si......
Eksodi i tregut të punës në Britani - Ul normën e papunësisë në 3.5% në muajin gusht
Shkalla e papunësisë në Britani ra në nivelin më të ulët që nga viti 1974 në 3.5%, e nxitur nga një rritje rekord në numrin e personave që largoheshin nga......
“SHBA dhe bota, në recesion për 9 muaj” - Paralajmërimi i drejtorit të Përgjithshëm të JPMorgan, Jamie Dimon
Shefi Ekzekutiv i JPMorgan Chase, Jamie Dimon, ka deklaruar se Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe ekonomia globale mund të futen në një recesion nga mesi i......
Qeveria, detyrim HEC-eve për energjinë e prodhuar - Do ia shesin OSHEE-së me çmim të rregulluar. Emergjenca shtyhen deri në 30 qershor 2023
Qeveria ka shtyrë gjendjen e emergjencës në furnizimin me energji deri në 30 qershor të vitit që vjen. Vendimi u miratua në mbledhjen e datës 10 tetor, teksa......
Jo vetëm bizneset, edhe Qeveria i “rri larg” Euros - 96% e borxhit të brendshëm u mor në Lek, vetëm 8 miliardë në monedhën europiane
Në një vit kur monedha e përbashkët evropiane është luahtur në nivelet me të ulëta historike, duket se nuk ka qenë vetëm biznesi ai që ka marrë masa për t’u......
SCAN TV zbardh debatet për Fiskalen 2023, biznesi i pakënaqur - Qeveria dorështrënguar me lehtësimin e taksave, dorëlëshuar me gjobat, disa 10-fishohen
Ka nisur këtë javë konsultimi i ndryshimeve fiskale që ka vendosur të ndërmarrë Qeveria për vitin e ardhshëm. Konsultim që është zbardhur nga Scan Televizion,......
