Rivlerësimi i pronave, “ngërçi” i çmimeve të larta - Pipiria: AirBnb-të ndikuan edhe në tregun e banesave me qira
Shtyrja e rivlerësimit të pronave ka qenë ndër arsyet kryesore të rritjes me 44.5% të çmimit të banesave në gjashtëmujorin e dytë të 2024, e cila ka sjell si zinxhir edhe një rritje të qirave.
Sipas Drejtorit Ekzekutiv të Shoqatës Shqiptare të Pasurive të Paluajtshme (NAREA), si rezultat i pritjes për rivlerësimin, shumë prona që ishin për rishitje nuk janë nxjerrë në shitje.
Reinaldo Pipiria, Drejtor Ekzekutiv i NAREA:
“Duhet të kuptojmë që në vitin 2024, në maj të 2024, u hodh në treg propozimi i deputetes Gjylameti për sa i përket procesit të rivlerësimit. U krijua pritshmëria që ky rivlerësim do të ndodhte, madje do të ndodhte shumë shprejt, brenda shtatorit. Rivlerësimi nuk ndodhi asnjëherë dhe nuk ka për të ndodhur të paktën deri në 2026. Në këtë moment, për shkak të procesit të rivlerësimit, të munguar, një pjesë e mirë e pjesës së ofertës, e rishitësve të apartamenteve, pra po themi ajo pjesë e tregut e cila i ka prona me hipotekë dhe i hedh në treg, pra që quhet rishitja, e tërhoqi të gjithë sasinë e pronave deri në zbardhjen e vendimit për sa i përket normës së re të tatimit të fitimit kapital ose procesit të rivlerësimit, që nga 15 duhet të zbriste në 3 ose në 5. Kërkesa vazhdoi të ishte stabël gjatë gjithë 2024, madje ka qenë e fuqizuar dhe nga sektori bankar që pati një rritje 14%-15% të paktën të stokut deri në 17% të kredisë që re, që kapi nivelin e 550 milionë eurove. Kjo kërkesë është detyruar të shërbehet dhe të konsumohet nga stoku i ndërtimeve të reja, i cili ishte i vetmi stok në treg, por që fatkeqësisht del të paktën 20%-30% më shtrenjtë sesa tregu i rishitjes. Tregu i rishitjes, kryesisht janë pronat që janë ndërtuar para vitit 2015, 2016, stoku i ri është stok i ndërtuar në vitin 2021 deri në vijim, deri në 2024 dhe në vijim, por që në të vërtetë janë ndërtime më cilësore, në lokacione më të mira, por që vijnë shumë më shtrenjtë. Për këtë arsye është përjetuar dhe është perceptuar që tregu është rritur me 44.5%”.
Në rritjen e çmimit të qirave kanë ndikuar edhe AirBnb, pasi shumë apartamente po jepen më tepër me qira afatshkurtër, sesa me qira afatgjatë.
Reinaldo Pipiria, Drejtor Ekzekutiv i NAREA:
“Çmimet e qirasë ka dy fenomene pse janë rritur, e para për shkak se sektori i turizmit, pjesa e Airbnb ka vazhduar të performojë dhe ka tërhequr prona nga stoku i qirave afatgjata. Në të njëjtën kohë, gjendur përballë një tregu i cili për shkak të mungesës së rivlerësimit, nuk kishte alternativë zgjidhjeje, ose do të duhet të shkonin në apartamente që kanë një çmim më të lartë dhe kur ti investon në një apartament me çmim më të lartë, patjetër që këtë do e tregosh në tregun e qirasë me një qira mujore më të lartë ose ajo pjesë e tregut që nuk është shërbyer me alternativa ekonomike është detyruar të kthehet mbrapsht dhe të reflektojë të gjithë presionin e vet në një treg qiraje që tashmë vuante për shkak të sektorit të Airbnb. Kështu që është më se normale që tregu i qirasë të ketë përjetuar rritje për shkak të Airbnb, mungesës së procesit të rivlerësimit ose mungesës së një alternative ekonomike”.
Për sa i përket rënies së kërkesës për prona nga rezidentët e huaj, Pipiria u shpreh gjithashtu se kjo ka ardhur si rrjedhojë e mungesës së dokumentacionit, pra e mungesës së certifikatës së pronësisë të ndërtimeve të reja.
Reinaldo Pipiria, Drejtor Ekzekutiv i NAREA:
“Do t'i ndajmë në 2 zona, pjesa e Tiranës dhe pjesa e bregdetit. Pjesa e Tiranës, patjetër, me një stok, me një ofertë shumë më të ulët dhe pa konkurrencë, me një kërkesë e cila ka qenë duke u rritur dhe fuqizuar nga sekori bankar, patjetër që prona do të tregtohet më shpejt, sepse nuk ke alternativa zgjedhje, ke atë pronë që ke përballë, me ato kushte që të vijnë. Në vend që të kishe 5 alternativa, të kanë ngelur vetëm 2 ose 3, ndërkohë që përballë ke kërkues, ke 5 apo 10 blerës potencialë, këta do të luftojnë dhe do të tregtohet shumë më shpejt kjo pronë që është gjendje. Ndërkohë, nëse flasim për pjesën e bregdetit dhe kjo lidhet edhe me prezencën, me prezencën e blerësve të huaj, të cilët në 2024 sipas Bankës së Shqipërisë ka qenë me rënie, patjetër fenomeni i rivlerësimit ka ndikuar, sepse blerësit e huaj dhe pjesa e bregdetit është përballur po me të njëjtin fenomen, pra nuk pasur prona rishitje, ka pasur ndërtim të ri dhe një ndërtim i ri sidomos kur targeton blerës të huaj është më i vështirë për t'u tregtuar, merr më shumë kohë, kërkon kapitale më të mëdha dhe merr me shumë kohë për shkak të mungesës së dokumentacionit. Kur them mungesë e dokumentacionit, normalisht blerësit e huaj blejnë prona të rishitjes të cilat janë prona me cerifikatë, pra atë investim që do të bëjë, 150, 200 mijë apo më tepër euro, do ta ketë të kopsitur me dokumentacion, me certfikatë pronësie. Tregu i apartamenteve ose pronave me certifikatë pronësie në 2024 dhe në vijim, vuan, për shkak të barrës 15%, pra nuk është se ka një ofertë. Oferta që është në treg dhe në bregdet janë ndërtimet e reja, të cilat patjetër do të marrin më shumë kohë derisa blerësi i huaj, apo ata të cilët investojnë në bregdet të mund të jenë të garantuar për investimin e tyre.
Janë rritur çmimet për shkak të presionit inflacionist dhe për shkak të pritshmërive që kishte që do të bëhej rivlerësimi dhe në fund qytetarët u gjendën përballë një rivlerësimi të pabarë, një premtimi të pambajtur dhe një alternative të munguar, kështu që prandaj janë rritur çmimet.
Ndërkohë, nëse flasim për numrin e pronave të pashitura, po, sepse nuk ke më, marrim për shembull, nuk ke më 100 prona gati për t'u shitur siç ishte para rivlerësimit, por pronat të cilat presin rivlerësimin, janë tërhequr nga tregu, i ke shërbyer po të njëjtës kërkesë dhe raporti ka ndryshuar, më pak prona gati për t'u shitur me të njëjtën sasi pronash të cilat janë shitur, do të thotë që pjesa që ka ngelur pa shitur është pak më e vogël”.
Si paraqiten çmimet dhe shitjet e pronave në tremujorin e parë të 2025?
Reinaldo Pipiria, Drejtor Ekzekutiv i NAREA: “Tregu duket që nuk ka përjetuar një rënie, patjetër për shkak edhe të sezonit të zgjedhjeve që kemi, pra sezonit politik që kemi, por edhe për shkak se përsëri pjesa e rivlerësimit është riartikuluar që do të ndodhi diku në gjashtëmujorin e dytë të 2025. Besoj që jemi në të njëjtat kushte si në 2024, duke vuajtur nga premtime të cilat jepen dhe nga një paqartësi se kur do të ndodhin. Kështu që nuk ka një ngadalësim të tregut, ka një moment stanjacioni në këtë moment, për shkak të procesit të zgjedhjeve.
Kështu që në momentin që mbaron procesi i zgjedhjeve dhe shikohen qartë forcat që do të drejtojnë vendin edhe politikat që ato do të ndërmarrin, besoj që tregu do të rikthehet në normalitet”.
“Sektori fason do të kompensohet për çdo humbje” - Berisha: Do të nxisim rritjen e popullisë dhe ulim çmimin e energjisë
Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, në një takim me bizneset e fasonerisë tha se Aleanca për Shqipërinë Madhështore do të ndërmarrë një sërë......
Oqeanet, ekonomia e 5-të më e madhe në botë - “Superfuqia” oqeanike ka dyfishuar vlerën në 25 vjet
Nëse oqeanet do të ishin një shtet, ato do të ishin ekonomia e pestë më e madhe në botë. Nga viti 1995 deri në vitin 2020, oqeanet përbënin 3% deri në 4% të......
Projekt për rigjallërimin e Ish-Uzinës së Autotraktorëve - Rama: Fokusi në prodhimin ushtarak dhe krijimin e vendeve të punës
Kryeministri Edi Rama prezantoi projektin e rigjallërimit të Ish-Uzinës së Autotraktorëve që do të jetë në funksion të industrisë ushtarake, për prodhimin e......
“Ndikimi i tarifave, më i lartë se rimëkëmbja gjermane” - FMN ul parashikimet për eurozonën për shkak të pasigurive tregtare
Shpenzimet më të larta gjermane për infrastrukturën do të nxisin rritjen ekonomike të Evropës në vitet e ardhshme, por jo aq sa të tejkalojnë ndikimin e......
Adoleshentet kodojnë 4 herë më shumë se meshkujt/ Eurostat: Femrat shqiptare renditen të parat në rajon
Eurostat ka publikuar së fundmi një raport mbi përdorimin e pajisjeve dhe aftësive të ndryshme digjitale nga adoleshentët e grupmoshës 16-19 vjeç. Sipas......
Burokracia, “plagë” e ekonomisë gjermane - U kushton bizneseve të vogla e të mesme mbi 61 miliardë euro në vit
Ndërmarrjet e vogla dhe të mesme në Gjermani shpenzojnë 61 miliardë euro në vit vetëm për shkak të burokracisë, sipas bankës gjermane të zhvillimit KfW. Në......
“Ekonomia shqiptare do të rritet 3.2% këtë vit” - BB: Nuk “preket” nga pasiguria e politikave tregtare globale
Ekonomia e Shqipërisë parashikohet të rritet me 3,2% në vitin 2025 dhe 3,1% në 2026, pavarësisht pasigurisë së politikave tregtare globale dhe ndryshimeve që......
Kapaciteti global i erës, rekord në vitin 2024 - Kina dominon sektorin, me pothuajse gjysmën e totalit botëror
Raporti i Këshillit Global të Energjisë së Erës tregoi se kapaciteti i ri arriti një rekord në vitin 2024 për herë të dytë radhazi, pas dy vitesh rënieje.......
