Shkencëtarët paralajmërojnë: Buxheti i karbonit për 1.5C do të mbarojë para vitit 2030!
Përtej këtij kufiri të temperaturës të rënë dakord ndërkombëtarisht, rreziku i katastrofave klimatike po rritet. Dritarja për të shmangur ngrohjen globale prej 1.5°C do të mbyllet para vitit 2030 nëse emetimet nuk reduktohen, sipas një studimi të ri. Në pak më shumë se pesë vjet, diku në fillim të vitit 2029, bota ka të ngjarë të mos jetë në gjendje të qëndrojë nën kufirin e pranuar ndërkombëtarisht të temperaturës për ngrohjen globale, nëse vazhdon të djegë lëndë djegëse fosile me ritmin e saj aktual.
Studimi e zhvendos datën kur bota përfundimisht do të arrijë këtë prag kritik klimatik tre vjet më afër.
Përtej 1.5°C të ngrohjes, rreziku i katastrofës rritet. Bota ka të ngjarë të humbasë shumicën e shkëmbinjve të saj koralorë, një shtresë kryesore akulli mund të shkrihet në shkrirje të pakthyeshme dhe mungesa e ujit, valët e të nxehtit dhe vdekja nga moti ekstrem do të rriten në mënyrë dramatike, sipas një raporti të mëparshëm shkencor të Kombeve të Bashkuara.
Arritja e këtij pragu do të ndodhë më shpejt se sa ishte llogaritur fillimisht, sepse bota ka bërë përparim në pastrimin e një lloji tjetër të ndotjes së ajrit - grimcave të vogla tymi të quajtura aerosole. Aerosolet ftohin pak planetin dhe maskojnë efektet e djegies së qymyrit, naftës dhe gazit natyror, tha autori kryesor i studimit.
E thënë ndryshe, ndërsa pastrimi i ndotjes së aerosolit është një gjë e mirë, ky sukses do të thotë rritje pak më të shpejtë të temperaturave.
Studimi në revistën e së hënës Nature Climate Change llogarit atë që quhet "buxheti i karbonit" i mbetur. Kjo është sasia e lëndëve djegëse fosile që bota mund të djegë dhe ende ka një shans 50 për qind për të kufizuar ngrohjen në 1.5°C që nga koha para-industriale - pragu i vendosur nga Marrëveshja e Parisit e 2015-ës.
10 vitet e fundit tashmë janë mesatarisht 1,14°C më të nxehtë se shekulli i 19-të. Viti i kaluar ishte 1.26°C më i ngrohtë dhe ky vit ka të ngjarë ta kalojë atë, sipas shkencëtarëve.
Studimi i ri përcakton buxhetin e karbonit në 250 miliardë tonë metrikë. Bota po djeg pak më shumë se 40 miliardë tonë metrikë në vit (dhe ende po rritet), duke lënë vetëm gjashtë vjet në buxhetin e karbonit nëse vazhdojmë me normën tonë aktuale. Por këto gjashtë vite filluan në janar 2023, thotë studimi, kështu që tani janë vetëm pesë vjet e disa muaj larg.
Ndërsa nisin negociatat për klimën në COP28 në Dubai muajin e ardhshëm, liderët botërorë ende thonë se "kufiri 1.5 gradë është i arritshëm". Kufizimi i ngrohjes në 1.5 gradë është teknikisht i mundshëm, por politikisht është sfidues dhe i pamundur.
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Tokat bujqësore përfshihen në sistem digjital - Shmangen mospërputhjet mes hartave, gati për taksën e re
Digjitalizimi i tokave bujqësore do të jetë në fokus të programit të Ministrisë së Bujqësisë edhe për vitin 2024. Ky program parashikon krijimin e një sistemi......
Sa pensionistë do të marrin shërbime bankare me 0 komision? - Nga hapja e llogarive, te transaksionet dhe tërheqjet në ATM
Projektligji për llogaritë bazike i cili ka si synim rritjen e depërtimit të shërbimeve bankare e financiare në popullatë është depozituar për diskutim në......
Rritja e çmimit të energjisë për HEC-et - Shoqata kërkon aplikimin që nga janari, “rrëzohet” nga ERE
Enti Rregullator i Energjisë rrëzoi kërkesën e Shoqatës Shqiptare e Energjive të Rinovueshme, mbi kohën e aplikimit të rritjes së çmimit me të cilin qeveria......
Nga 1 janari qymyri në Shqipëri do kushtojë më shtrenjtë - Pritet rritja me 0,5 lekë/kg e taksës së karbonit. Në vitin 2030 arrin 15,3 lekë/kg
Ndryshimet klimaterike dhe impakti negativ i tyre mbi klimën dhe mjedisin konsiderohen nga Bashkimi Europian dhe Organizatat e Kombeve të Bashkuara, ndër......
Zbardhet fatura e plotë e rindërtimit nga tërmeti - Mete: Do të alokojmë fonde edhe në vitin 2024
Buxheti i shtetit ka përballuar një kosto të lartë nga tërmeti i 26 nëntorit 2019, e cila mesa duket do të vijojë edhe gjatë vitit të ardhshëm. Gjatë......
Ujëmbledhës i ri në Kaskadën e Devollit - Ndryshimet e koncesionit, Braçe: Të futen detyrime për veprat vaditëse të tokave bujqësore
Shoqëria “Devoll Hydropower” do kryejë studime shtesë për ndërtimin e një ujëmbledhësi me stacion pompimi, në pjesën e sipërme të lumit Devoll. Shtesa e......
“Përmbyset” renditja, Lezha kalon kryeqytetin - Depozitat në Tiranë u rritën me vetëm 1.7% në tremujorin e tretë të vitit
Banka e Shqipërisë ka përditësuar të dhënat e depozitave edhe sipas rretheve për tremujorin e tretë të vitit, që përkon pikërisht me fundin e muajit shtator......
Mali i Zi përparon në garën për anëtarësim në BE!
Kryeministri i betuar rishtazi i Malit të Zi, Milojko Spajiç, tha se vendi i tij ka "përparuar më tej" në rrugën për t'u bërë një anëtar i Bashkimit Europian......
