Ku i çon paratë qeveria? Ndër 100 lekë të shpenzuara, 25 lekë shkojnë për `pensionet`, 22 lekë për administratën, dhe vetëm 16.5 lekë për investime
Së fundmi, “Scan Intel” analizoi zërat kryesorë buxhetorë që mbajnë arkën e shtetit, pra të ardhurat, nga ku rezulton se thuajse 1/3-ta vjen nga TVSH (shiko këtu). Tashmë, do të trajtojmë anën tjetër të medaljes, shpenzimet, për të kuptuar se ku i kanalizon qeveria paratë që mbledh nga qytetarët dhe biznesi. Në analizë janë marrë treguesit fiskal të vtiti 2021 si të plotë, por edhe ato të vitit 2020 si dhe të 7 muajve të parë të këtij viti, për të kuptuar tendencën e shpenzimeve.
Shifrat tregojnë se thuajs ¼-ta e shpenzimeve të qeverisë shkon për pensionet, ose më saktë 24.8%. Pra, për çdo 100 lekë të shpenzuara nga qeveria shqiptare, gati 25 lekë shkojnë për pensionet. Shpenzimet kapitale, pra investimet, renditen në vend të dytë, me 16.5% të totalit të shpenzimeve vjetore. Në vend të tretë ndërkohë janë pagat e administratës, me 11.9% të totalit. Në vend të 4-tët, me plot 10% të totalit radhiten shpenzimet operative të mirëmbajtjes, që janë kryesisht para të kanalizuara për administratën. Pra, me paga dhe shpenzime operative, administrata shtetërore merr çdo vit, rreth 22% të totalit të shpenzimeve, ose 22 lekë ndër 100 të shpenzuara. Më pas në renditje, në vend të 5-të në klasifikimin e zërave sipas peshës në shpenzimet e qeverisë në vit, gjejmë “shpenzimet për buxhetin vendor”, pra paratë që i shkojnë pushtetit lokal, bashkive, të cilat veç fondeve të tyre të brendshme, që janë rrjedhojë e taksave dhe tarifave lokale, kanë nevojë të thithin edhe 8.8% të totalit të shpenzimeve të qeverisë në vit. Në vend të 6-të ndërkohë renditen sigurimet shëndetësore, me 8.2% të totalit. Me rreth 6% të totalit ndjekin interesat e borxhit që qeveria paguan ndaj huadhënësve, të brendshëm apo të jashtëm. Më tej në renditje ndjek fondi i rindërtimit, që ka përthithur 5% të totalit të shpenzimeve të qeverisë gjatë vitit të kaluar.
Ndërkohë, zëra si ndihma ekonomike, zënë vetëm 4% të totalit. Nga analiza e shifrave vëmë re gjithashtu se, bonusi i lindjeve, përfaqëson 0.6% të totalit të shpenzimeve, dhe pagesa e papunësisë vetëm 0.2%, pra tre herë më pak. Kompensimi për ish-të përndjekurit dhe ish-pronarë nuk përbn më shumë se 0.6% të shpenzimeve në total. Covid-19 me paketën sociale kanë kushtuar vetëm 0.1% të buxhetit të shpenzimeve të qeverisë në vit, gjatë 2021-shit. Fondi i shpronësimeve ndërkohë përbën vetëm 0.5% të totalit.
Nga analiza e shifrave për vitin 2020 ndërkohë shohim se diferencat janë minimale. Në renditje nuk ka ndryshime, përveç disa luhatjeve mjaft minimale në peshën e secilit zë. Ndryshime ndërkohë vëmë re sa i përket vitit aktual, por duhet theksuar se në analizë janë marrë vetëm 7 muajt e parë të vitit. Shpenzimet kapitale, të cilat vjet përbënin 16.5% të totalit, këtë vit kanë zbritur në vetëm 12% deri më tani. Pagat ndërkohë janë rritur nga 24.8% vjet, në 12.3% këtë vit. Sigurimet shoqërore janë ngjitur ndjeshëm, pranë 27%. Vihet re një rënie e peshës së pagesës së papunësisë, si dhe një rritje e shpenzimeve operative të mirëmbajtjes apo shpenzimeve për buxhetin vendor, mbi 9% secila.
Pra, paratë që qeveria mbledh çdo vit nëpërmjet taksave, tarifave dhe mekanizamve të tjerë, përfshirë huamarrjen, i kthehen qytetarëve nëpërmjet shpenzimeve. Analiza e shifrave tregon se ¼-ta e totalit të parave që qeveria shpenzon në vit shkon për pensionet, pra sigurimet shoqërore, që nuk përfshijnë vetëm pensionin e pleqërisë, por edhe shumë zëra të tjera, deri te barrëlindja. Në vendet e zhvilluara, kryesisht ato të OECD, kjo normë nuk i kalon 18%. Madje, në vendet më problematike të Bashkimit Europian sa i përket financave publike, si Greqia apo Italia, pensionet i rëndojnë buxhetit të shpenzimeve jo më shumë se 16% të totalit. Një pjesë e konsiderueshme, prej 22% shkon për administratën, ku gjysmën e përbëjnë pagat dhe gjysmën tjetër shpenzimet operative, si rikonstruksion zyrash, apo material dhe shërbime të tjera të cilat i shërbejnë funksionimit të administratës. Ndërkohë, në një kohë që thuajse gjysma e parave që qeveria shpenzon në vit shkojnë vetëm për pensionet, pagat dhe kostot e tjera të administratës, vetëm 16.5% shkon për investime të mirëfillta, të cilat janë kryesisht infrastrukturore.
Sondazh
Shërbimet dhe të mirat vijojnë rritjen edhe në T2-2022/ Hotelet dhe agjencitë, "bum" shitjesh, informacioni dhe komunikacioni me rënie
Të dhënat nga “Instituti i Statistikave” në publikimin mbi statistikat afatshkurtra tregojnë se shërbimet gjatë tremujorit të dytë të vitit paraqiten me rritje......
"Kush e mban" shtetin? Pesha e zëravë në të ardhurat buxhetore, TVSH zë 1/3-tën
Arka e shtetit gjatë vitit të kaluar ka mbledhur rreth 510 miliardë lekë të ardhura, ose rreth 4.4 miliardë euro në total. Gjatë këtij viti ndërkohë, të paktën......
Sa kanë shpenzuar shqiptarët për covid-19? Rreth 280 euro për frymë vetëm për testime, pa përfshirë barnat, kurat dhe shpenzimet ekstra
Analizat e tregjeve të ndryshme të kryera nga “Scan Intel” në shumë raste nxjerrin në pah jo vetëm shifra interesante, por ilustrojnë edhe fenomene të......
Instat thotë se konsumi është rritur/ Shitjet me pakicë, 6.4% më të larta se vjet, edhe karburantet me rritje
Të dhënat e “Institutit të Statistikave” flasin për rritje të shitjeve në tregtinë me pakicë përgjatë tremujorit të dytë të vitit 2022. Indeksi i volumit të......
Emigrantët sjellin një pagë shtesë në muaj/ Rekord këtë vit me remitancat, 320 euro mesatarisht për çdo familje, 376 mln euro në 6 muaj
Emigrantët kanë dërguar rreth 192 milionë euro ndaj të afërmve të tyre në Shqipëri gjatë tremujorit të dytë të këtij viti, tregojnë shifrat zyrtare nga Banka e......
Laboratoret private, fitime kolosale në pandemi/ Rrisin xhiron me 400% dhe fitimet me 849%. "Genius" kalon "Intermedica"
“Scan Intel” vijon me analizën e tregjeve duke u rikthyer këtë herë në një industri shumë interesante, sidomos gjatë pandemisë, atë të laboratoreve mjeksore......
Turistët, rekord shpenzimesh në Shqipëri/ 1.1 mld euro 6 muajt e parë të vitit, dy herë mbi mesataren historike, 442 euro për frymë
Të dhënat më të fundit zyrtare nga Banka e Shqipërisë tregojnë se të huajt në Shqipëri kanë shpenzuar një shifër rekord prej 1.13 miliardë eurosh në 6 muajt e......
Bie papunësia, por vetëm për burrat/ Pranë 11.1%. Rritet për të rinjtë dhe për gratë dhe vajzat
Treguesit e punësimit duket se vijojnë me përmirësime edhe përgjatë tremujorit të dytë të vitit 2022, në krahasim me të njejtën periudhë të një viti më parë,......
