Inflacioni vjetor dhe i ushqimeve në Europë – Në cilën listë Shqipëria është e para?
Inflacioni vjetor në BE ka qenë në rënie ndërsa inflacioni i ushqimeve mbetet i lartë, duke goditur familjet me të ardhura të ulëta në të gjithë Europën. Inflacioni në eurozonë është ngadalësuar që nga kulmi i tij prej 10.6% (11.5% në BE) në tetor 2022 në 2.9% (3.6% në BE) në tetor të këtij viti. Megjithatë, inflacioni i ushqimeve mbetet kokëfortë i lartë pasi konsumatorët vazhdojnë të përballen me krizën e kostos së jetesës. Për shembull, inflacioni real i ushqimeve, që është norma e inflacionit të ushqimeve minus inflacioni i përgjithshëm, ishte 4.6% në zonën e euros (4% në BE) në tetor 2023, duke ushtruar presion të madh mbi familjet me të ardhura të ulëta.
Në vitin 2022, normat e inflacionit u rritën në BE, duke arritur nivele që nuk ishin parë në katër dekadat e mëparshme. Midis 1997 dhe fundit të 2021, norma më e lartë vjetore e inflacionit që pa blloku ishte 4.4%, siç u regjistrua në korrik 2008. Norma vjetore e inflacionit të ushqimeve dhe pijeve joalkoolike gjithashtu ndoqi një prirje të ngjashme, duke arritur një kulm prej 19.2% në mars 2023. Megjithatë, hendeku midis normës së inflacionit në përgjithësi dhe atij të ushqimeve dhe pijeve joalkoolike, nuk ka qenë kurrë aq i madh sa ka qenë në 12 muajt e fundit. Që nga viti 1997, viti i parë i të dhënave të disponueshme të Eurostat-it, norma reale e inflacionit të ushqimeve (përfshirë pijet joalkoolike) nuk e kishte kaluar 3.5% në BE deri në mesin e vitit 2022. Duke arritur 3.9% në gusht 2022, ai arriti kulmin në 10.9% në mars 2023.
Në tetor 2023, inflacioni vjetor i ushqimeve dhe pijeve joalkoolike tejkaloi inflacionin e përgjithshëm në 33 nga 37 vende të Europës. Norma vjetore e inflacionit real të ushqimeve varionte nga –5.7% në Çeki në 10.9% në Belgjikë, midis vendeve të BE-së. Belgjika u pasua nga Holanda (8.8%), Greqia (6.6%) dhe Spanja (5.9%). Pas Çekisë, Hungaria (-1.6%) dhe Rumania (-0.5%) kishin normat më të ulëta të inflacionit real të ushqimeve në BE.
Inflacioni vjetor, (tetor 2023)
Duke parë Big Four - katër vendet më të populluara të BE-së - norma reale e inflacionit të ushqimit ishte nën mesataren e BE-së në Gjermani (3.7%) dhe Francë (3.5%), por mbi atë në Spanjë (5.9%) dhe Itali (4.9%) ). Kur përfshihet Zona Europiane e Tregtisë së Lirë (EFTA), Britania e Madhe dhe vendet kandidate për në BE, Turqia (11.0%) shënoi normën më të lartë reale të inflacionit të ushqimit. Siç shihet në hartën e mëposhtme, shifrat reale të inflacionit të ushqimit nuk sugjerojnë një ndarje të fortë midis rajoneve të ndryshme të Europës, si shtetet perëndimore, nordike, jugore dhe lindore.
Duke parë vetëm normën e inflacionit të ushqimeve dhe pijeve joalkoolike në BE, shifrat varionin nga 3.7% në Danimarkë në 10.4% në Greqi në tetor 2023. Mesatarja e BE-së ishte 7.6%. Ajo shënoi normën e parë një-shifrore që nga maji 2022. Norma vjetore e inflacionit të ushqimeve ishte mbi 7.5% në 14 vende anëtare të BE-së, përfshirë Greqinë, Belgjikën, Spanjën dhe Francën. Turqia, një vend kandidat, ishte më i jashtëzakonshëm në inflacionin e ushqimeve me 72.5%.
Vendet e goditura më shumë nga rritja e kostove të ushqimit
Familjet kanë modele të ndryshme konsumi në varësi të niveleve të të ardhurave, zakoneve kulturore dhe vendndodhjes gjeografike. Këto modele maten nga shpenzimet e konsumit të familjeve, të cilat shpenzojnë njerëzit për mallra dhe shërbime për të kënaqur nevojat dhe dëshirat e tyre.
Ai i referohet çdo shpenzimi të bërë nga një person që jeton vetëm ose nga një grup njerëzish që jetojnë së bashku në strehim të përbashkët dhe me shpenzime të përbashkëta shtëpiake. Në vitin 2021, 14,3% e totalit të shpenzimeve iu kushtuan ushqimeve dhe pijeve joalkoolike në BE. Në vitin 2022, 25,2% e shpenzimeve të konsumit të familjeve u shpenzuan për ushqim, duke përfshirë pijet joalkoolike në Rumani, e ndjekur nga Lituania (20,4 %), Bullgaria (20,1 %) dhe Estonia (19,9 %). Përqindjet më të ulëta në BE u gjetën në Irlandë (8,3 %), Luksemburg (9,0 %) dhe Austri (10,9 %).
Pjesa e shpenzimeve të konsumit të familjeve për ushqim dhe pije joalkoolike (2022)
Përqindja e shpenzimeve për ushqim është më e lartë në vendet kandidate
Kur përfshihen vendet kandidate për në BE, ato shënuan përqindjet më të larta të shpenzimeve për ushqim, me 43.6% në Shqipëri, 32.2% në Bosnje dhe Hercegovinë, 30.6% në Maqedoninë e Veriut dhe 27.2% në Mal të Zi. Inflacioni real i ushqimit është vendimtar në këto vende ku pjesa e shpenzimeve të familjeve për ushqim është më e lartë. Familjet me të ardhura të ulëta po luftojnë për të përballuar krizën e kostos së jetesës.
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Korea e Jugut ndalon konsumin e mishit të qenit - Sa e zakonshme është kjo praktikë në vend?
Koreja e Jugut po planifikon t'i japë fund praktikës së diskutueshme të ngrënies së mishit të qenit. Edhe pse vetëm një pakicë e vogël njerëzish ende e......
1% e popullsisë më të pasur ndot sa 5 miliardë persona - Alarmi i Oxfam: 1.3 milionë viktima prej ngrohjes globale
Në vitin 2019, 1% më e pasur e popullsisë së botës për sa i përket të ardhurave ishte përgjegjëse për emetimet e dioksidit të karbonit sa 5 miliardë njerëz,......
Puna më e kërkuar në Gjermani, shofer! - Vendit i mungojnë 87 mijë drejtues autobusi. Paga minimale 3 mijë euro/muaj
Vlerësohet se në Gjermani do të mungojnë 87 mijë shoferë të kategorisë D deri në vitin 2030. Paga minimale për këtë punë është nga 3000 deri në 3500 euro në......
Motorë pa minerale të rralla për automjetet elektrike - Investitorët në Britani mbështesin fillimin e prodhimit
‘Advanced Electric Machines’, AEM, startup me bazë në Mbretërinë e Bashkuar që prodhon motorë të automjeteve elektrike pa minerale të rralla ose bakër – dhe......
AKU bllokon 20 ton produkt kastravec – Shkak norma e lartë e përmbajtjes së pesticideve
Autoriteti Kombëtar i Ushqimit nëpërmjet një njoftimi të publikuar në faqen zyrtare ka bërë me dije se ka bllokuar një sasi prej 20 ton produkt kastravec, i......
Mira Murati, përkohësisht CEO - OpenAI pritet të afrojë Emmett Shear, Altman i bashkohet Microsoft
Kompania OpenAI, që ka sjellë në jetë ChatGPT, pritet të afrojë ish-CEO-n e Twitch, Emmett Shear, për të drejtuar kompaninë e inteligjencës artificiale, dy......
Nafta ngjitet në rreth 81 USD - OPEC+ mund t’a zgjerojë uljen e prodhimit edhe në 2024
Nafta po qëndron në rritje edhe në sesionin e parë të kësaj jave, duke zgjeruar fitimet e së premtes së kaluar, për shkak të pritshmërive se OPEC+ do të vijojë......
Dollari, në nivelin më të ulët në mbi 2 muaj - Investitorët vendosin baste kundër rritjes së interesave në SHBA
Dollari amerikan po qëndron në rënie në sesionin e parë të kësaj jave, dhe po tregtohet në nivelin më të ulët në 2 muaj e gjysëm, duke zgjeruar humbjet e javës......
