Raporti: Sundimi i ligjit është përkeqësuar ndjeshëm në të gjithë BE-në!
Raporti i Sundimit të Ligjit për Liritë i publikuar të hënën nga Unioni i Lirive Civile për Europën zbulon se ndërsa situata ndryshon nga një shtet anëtar në tjetrin, ka një prirje të gjerë dhe thelbësore drejt sundimit të ligjit që has sfida të rënda gjatë viteve të fundit. Raporti prej 1000 faqesh publikohet çdo vit, me përsëritjen e tij të gjashtë të publikuar këtë vit që është rezultat i bashkëpunimit midis 43 organizatave të të drejtave të njeriut nga 21 vende të BE-së, të koordinuara nga Unioni i Lirive Civile për Europën.
Një nga përfundimet më të habitshme të nxjerra nga hulumtimi i organizatës është vazhdimësia e shkeljeve të raportuara dhe përkeqësimi i përgjithshëm i shtetit të së drejtës në të gjithë BE-në. Ndërsa vendet individuale shfaqin variacione, vëzhgimi më i gjerë është se të gjitha aspektet themelore të sundimit të ligjit, përkatësisht, sistemi i drejtësisë, masat kundër korrupsionit, liria e medias, kontrollet dhe balancat, hapësira qytetare dhe të drejtat e njeriut janë përballur me sfida të ngjashme dhe thelluese gjatë viteve të fundit. Kjo nxjerr në pah qartë mangësitë e vazhdueshme dhe sistematike në sundimin e ligjit në të gjithë bllokun.
"Stagnatorët" janë vendet që kanë mbetur statike ose kanë bërë përparim minimal në treguesit e tyre të sundimit të ligjit. Në këtë grup bëjnë pjesë Greqia, Irlanda, Malta, Holanda dhe Spanja. "Rrëshqitësit" janë modele demokratike si Belgjika, Franca, Gjermania dhe Suedia, të cilat demonstruan rënie të izoluara, por megjithatë shqetësuese në zona të caktuara.
"Demontuesit" janë vende ku sundimi i ligjit cenohet sistematikisht dhe qëllimisht në pothuajse të gjitha fushat, me këtë grup që përbëhet nga Italia, Bullgaria, Kroacia, Rumania dhe Sllovakia. Lidhja më e dobët dhe shkelësi i përsëritur, u gjet të ishte Hungaria. Disa vende shfaqën përpjekje të dukshme për të përmirësuar gjendjen e shtetit të së drejtës brenda vendit.
“Punëtorët e palodhur” Estonia dhe Republika Çeke treguan shenja të përpjekjeve të vërteta dhe sistematike për të bërë përmirësime, duke theksuar rolin e suksesshëm të shoqërisë civile në krijimin e ndryshimeve pozitive. Polonia, ndërkohë, konsiderohet një "përrallë paralajmëruese" pasi qeveria e re është përpjekur të rivendosë pavarësinë e gjyqësorit dhe pluralizmin e medias pa arritur përparim të madh, duke ilustruar se adresimi i pavarësisë së komprometuar të institucioneve është një përpjekje jashtëzakonisht sfiduese dhe e brishtë.
Sipas raportit, është absolutisht thelbësore që Komisioni Europian të lidhë raportin vjetor të sundimit të ligjit me mekanizmat e zbatimit të ligjit, siç janë procedurat e shkeljes së nenit 7 për shtetet anëtare që nuk respektojnë vlerat evropiane ose kushtëzimin e BE-së.
Sistemi i drejtësisë ende vuan nga manipulimi politik, burimet e pamjaftueshme dhe pengesat për ndihmën juridike, të cilat të gjitha minojnë pavarësinë, cilësinë dhe efikasitetin e tij, sipas raportit. Pamja e përgjithshme tregon gjithashtu se në fushën e luftës kundër korrupsionit, ka mungesë të vazhdueshme transparence, zbatim të dobët të ligjit dhe mbrojtje të pamjaftueshme të sinjalizuesve, duke çuar në një gërryerje të besimit në integritetin e qeverisë.
Liria e medias mbetet nën kërcënim në shumë vende, pasi ndikimi politik rrezikon pavarësinë e organeve rregullatore dhe pronësia e përqendruar mbyt pluralizmin, me gazetarët që po përballen me ngacmime dhe sfida ligjore në rritje. Kontrollet dhe balancat dobësohen më tej nga përdorimi i tepruar i proceseve të shpejta legjislative, ndërhyrja politike në autoritetet e pavarura dhe integriteti i komprometuar i sistemit zgjedhor, të cilat të gjitha gërryejnë kontrollin demokratik dhe ligjor mbi qeverinë.
Për më tepër, hapësirat qytetare kanë vazhduar të zvogëlohen pasi fushatat e përhapura të shpifjeve inkurajojnë qeveritë të miratojnë ligje kufizuese, veçanërisht kur bëhet fjalë për të drejtën për protestë paqësore dhe lirinë e tubimit dhe organizimit. Së fundi, të drejtat e njeriut janë nën presion në rritje për shkak të politikave më të rrepta të migracionit, mbrojtjeve joadekuate për grupet e cenueshme dhe rritjes së diskriminimit dhe gjuhës së urrejtjes që prek pakicat në të gjithë rajonin.
Siç vënë në dukje autorët e raportit, këto sfida të brendshme po shpalosen kundër një peizazhi gjeopolitik në ndryshim, me rritjen e populizmit të ekstremit të djathtë dhe kthimin demokratik në SHBA dhe konfliktet globale që formësojnë trajektoren politike të Europës.
Ndikimi në rritje i ekstremit të djathtë kërcënon unitetin e BE-së, ndërsa lufta e Rusisë ndaj Ukrainës dhe rënia e mbështetjes transatlantike për sigurinë evropiane testojnë qëndrueshmërinë e bllokut. Politikat e migracionit po bëhen më të ashpra, me shtetet që shtrëngojnë kufijtë dhe kufizojnë të drejtat e azilit, shpesh në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar. Ndërkohë, mekanizmat e zbatimit të BE-së mbeten të dobëta, gjë që ka lejuar që tendencat joliberale të acarohen në vend që të dërgojnë një mesazh të qartë mbi qendrën e shtetit të së drejtës dhe të drejtave themelore. Pa veprime vendimtare, BE-ja rrezikon erozionin e mëtejshëm demokratik, fragmentimin e brendshëm dhe dobësimin e pozitës globale.
“Me rritjen e populizmit të ekstremit të djathtë dhe rrëshqitjen e demokracisë në SHBA, kriza e sundimit të ligjit në Europë thellohet. Rritja e ndikimit të ekstremit të djathtë kërcënon unitetin e BE-së, ndërsa lufta e Rusisë në Ukrainë dhe transformimi i shpejtë i lidhjeve transatlantike testojnë qëndrueshmërinë e bllokut. Për të mbrojtur BE-në dhe botën e bazuar në rregulla, Komisioni Europian duhet të forcojë zbatimin e ligjit duke e lidhur atë drejtpërdrejt me nenin 7, kushtëzimin buxhetor dhe procedurat e shkeljes.
Sondazh
Eksportet dhe importet ndryshojnë pozicionet/ Blemë më pak, por shitëm më shumë. Ndikimi pozitiv erdhi nga lëndët djegëse
Në Shkurt të vitit 2025 eksportet e mallrave arritën vlerën 34 mld lekë, duke u rritur me 4.3%, në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë dhe me......
Evropa po ndërton 147 impiante për ruajtjen e energjisë - Sipas Komisionit Evropian, projektet do të shtojnë 14 GW kapacitet
147 projekte të ruajtjes së energjisë janë në ndërtim në Evropë, me një kapacitet total prej 14 GW, sipas Inventarit të Ruajtjes së Energjisë, një nismë e......
Paraja që qarkullon jashtë bankave, pranë një rekordi të ri/ Në Shkurt vlera arriti në 4.4 miliardë euro, rritet me rreth 20 mln euro
Pas rënies së ndjeshme në muajin Janar, volumi i parave që qarkullojnë jashtë bankave në vend ka shënuar një rritje në muajin e dytë të vitit aktual. Në fund......
Kredi me 0% interes/ Koçiu: Hapen aplikimet, 80 kuota për mjekët dhe infermierët!
Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Albana Koçiu njoftoi sot hapjen e aplikimeve për mjekët dhe infermierët për të përfituar kredi me zero......
Censi i bujqësisë shtyhet për në 2026-ën - Shkak, zgjedhjet. Nis puna për ngritjen e platformës elektronike
Censi i Bujqësisë, i cili përfshin numërimin e fermave dhe të bagëtive në të gjithë vendin do të shtyhet për në vitin 2026. Edhe pse ishte planifikuar të......
BE, jetëgjatësia në nivelin më të lartë ndonjëherë - Kryeson Mesdheu. Shtetet lindore, me moshën mesatare më të ulët
Jetëgjatësia në Bashkimin Evropian është rritur në nivelin më të lartë të regjistruar ndonjëherë, sipas shifrave të publikuara nga Eurostat. Sipas të......
Ndërtimi i hekurudhës Vorë-Hani i Hotit - BERZH mbyll fazën e parakualifikimit për projektin me vlerë 368 mln euro
Pas shtyrjes 1-mujore Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim ka përmbyllur fazën e parë të tenderit për ndërtimin e hekurudhës Vorë – Hani i Hotit.......
ETIAS, shtyhet afati për hyrjen në fuqi - Sistemi i ri për zonën Shengen do të nisë në fund të vitit 2026
Prezantimi i ETIAS, Sistemit Evropian të Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit, që synon të përmirësojë sigurinë kufitare, është shtyrë sërish. Kjo......
