PD vendos kufirin: Minimum jetik prej 200 eurosh për çdo qytetar
Gjatë fushatës zgjedhore, Partia Demokratike ka premtuar se do të vendosë një minimum jetik prej 200 eurosh në Shqipëri nëse vjen në pushtet. Ky premtim synon të sigurojë një standard minimal jetese për qytetarët me të ardhura më të ulëta dhe të luftojë varfërinë. Por, sa i realizueshëm është ky premtim brenda një mandati qeverisës?
Indeksi i realizueshmërisë
Për të vlerësuar nëse ky premtim mund të zbatohet, kemi analizuar pesë faktorë kryesorë:
1. Kostoja financiare
Vendosja e një minimumi jetik prej 200 eurosh do të kërkonte një sërë politikash mbështetëse dhe rritje të ndihmës ekonomike për shtresat në nevojë. Me vendosjen e minimumit jetik zyrtar, menjëherë të 524 mijë pensionistëve me pension nën 20 mijë lekë dhe 60 mijë personave në asistencë sociale 9 mijë lekë, duhet t’ua çosh 200 euro. Ndërkohë, nga ana tjetër, sipas ekspertëve, janë rreth 600 mijë persona që preken. Fatura për ta bërë ktë vlerësohet të paktën në 970 milionë euro në vit. Aktualisht, Shqipëria nuk ka një minimum jetik të përcaktuar ligjërisht, por studime të ndryshme sugjerojnë se ai varion nga 150 deri në 180 euro në muaj. Për të mbuluar diferencën dhe për ta garantuar këtë nivel minimal jetese, qeveria do të duhet të rrisë fondet për asistencën sociale dhe përfitimet e tjera ekonomike.
Ky premtim do të kërkonte një rishikim të madh të buxhetit dhe burimeve të financimit, duke përfshirë rritjen e të ardhurave nga taksat ose rialokimin e shpenzimeve publike. Një ndër sfidat më të mëdha është gjetja e burimeve të qëndrueshme financiare për ta përballuar këtë masë pa ndikuar negativisht në deficitin buxhetor.
2. Afati i zbatimit
Një reformë e tillë kërkon kohë për të siguruar mbështetjen e duhur institucionale dhe për të përcaktuar mekanizmat e zbatimit. Nëse zbatimi bëhet menjëherë, mund të krijojë një barrë financiare të papritur për buxhetin e shtetit. Mënyra më e realizueshme do të ishte një rritje graduale e ndihmës ekonomike dhe përfitimeve sociale deri në arritjen e pragut të 200 eurove brenda një mandati 4-vjeçar.
3. Eksperienca e qeverive të kaluara
Asnjë qeveri deri më sot nuk e ka vendosur një minimum jetik të përcaktuar ligjërisht. Megjithatë, vendet e rajonit kanë aplikuar masa të ngjashme, si Maqedonia e Veriut dhe Serbia, ku ekziston një minimum jetik në bazë të përllogaritjeve të qeverive përkatëse. Në Shqipëri, rritja e ndihmës ekonomike ka qenë graduale dhe e varur nga rritja e të ardhurave të qeverisë.
4. Ndikimi ekonomik
Nëse ky premtim realizohet, ai mund të ndikojë në uljen e varfërisë dhe përmirësimin e standardeve të jetesës për shtresat më të cenueshme. Rritja e minimumit jetik mund të përkthehet në një rritje të konsumit, duke ndihmuar kështu ekonominë. Megjithatë, kjo masë mund të rrisë presionin mbi financat publike dhe të krijojë nevojën për rritje të taksave ose për borxh shtesë për ta mbuluar.
5. Ndikimi social
Përcaktimi i një minimumi jetik ligjor do të kishte një ndikim pozitiv për shtresat në nevojë, duke garantuar një nivel bazë jetese. Kjo do të ndihmonte në reduktimin e pabarazive sociale dhe përmirësimin e kushteve të jetesës për ata që aktualisht përfitojnë ndihmë ekonomike. Megjithatë, sfida kryesore do të ishte sigurimi i qëndrueshmërisë së kësaj skeme në planin afatgjatë.
Sondazh
Vidhen llogaritë në WhatsApp - Përmes mesazheve mashtruese merren informacione sensitive të qytetarëve
Prej disa ditësh në WhatsApp po qarkullojnë mesazhe me linqe që i drejtojnë qytetarët në faqe interneti prej nga ku vidhen të dhëna të llogarive të tyre në......
Pirateria televizive, u mbyllën 20 servera - Raporti i AMA për vitin 2024: Masa edhe për platformat sociale
Në raportin për vitin 2024, Autoriteti i Mediave Audiovizive (AMA), ndër të tjera thekson se pjesa dërrmuese e ankesave për shkeljen e të drejtave të......
2200 kompani kalojnë pa kontroll në doganë - Rritet numri në listën e “Gjelbër”, ulet koha e përpunimit të deklaratave
Numrit të kompanive të futura në listën e “Gjelbër” të doganave, përgjatë vitit 2024 ka shkuar në 2,200 kompani. Në kuadër të lehtësimit të tregtisë së......
Rumania, lider në Evropë - Bëhet prodhuesi më i madh i gazit natyror në BE
Rumania ka kaluar Holandën duke u bërë prodhuesi më i madh i gazit natyror në Bashkimin Evropian, sipas ministrit rumun të Energjisë Sebastian Burduja. Ky......
Bankat “pastrojnë” bilancet/ Huatë me probleme afrohen pranë vlerës 4%, niveli më i ulët që prej vitit 2008
Norma e huave me probleme, një prej treguesve më të rëndësishëm të shëndetit financiar bankar ka pësuar një rënie të mëtejshme gjatë muajit të dytë të vitit,......
Trump autorizon një pauzë 90-ditore të tarifave për shumicën e vendeve, përveç Kinës!
Presidenti amerikan Donald Trump ka thënë se ka autorizuar një pauzë 90-ditore të tarifave tregtare për shumicën e vendeve, por e ka lënë Kinën jashtë......
Shteti apo privati, ku paguajnë më shumë punonjësit? - 400 milionë euro janë “vjelur” si tatim mbi pagat në 2024-ën
Rreth 400 milionë euro kanë paguar të gjithë të punësuarit në Shqipëri si tatim mbi pagën që marrin në buxhetin e shtetit përgjatë vitit 2024. Të dhënat......
Burimet e rinovueshme, rekord global në 2024 - Arritën 32% të totalit energjetik. Qymyri mbetet burimi kryesor
Prodhimi nga burimet e rinovueshme siguroi një rekord prej 32% të energjisë elektrike globale vitin e kaluar, sipas një raporti nga organizata Ember. Kërkesa......
