Turqia rrit normën bazë të interesit në 35% - Përpjekja e Bankës qendrore mund të komplikohet nga lufta Izrael-Hamas
Turqia ka rritur normat e interesit për herë të pestë që nga qershori i këtij viti, ndërsa beteja kundër inflacionit shumë të lartë dhe kërcënimi i përshkallëzimit të konfliktit në Lindjen e Mesme, përbëjnë një sfidë për politikëbërësit. Banka Qendrore e Turqisë rriti të enjten normën bazë të interesit me 5 pikë përqindjeje në 35 për qind, në përputhje edhe me parashikimet e ekonomistëve të anketuar nga Reuters. Rritja e madhe e normës së interesit është shenja më e fundit se si Turqia ka orientuar ashpër politikën e saj ekonomike që kur presidenti Recep Tayyip Erdogan u rizgjodh në krye të shtetit në zgjedhjet e majit.
Shefja e bankës qendrore, Hafize Gaye Erkan, është zotuar që nga emërimi i saj në qershor të shtrëngojë politikën monetare aq sa është e nevojshme për të ulur inflacionin, i cili shkon në më shumë se 60 përqind. “Shtrëngimi monetar do të forcohet më tej aq sa është e nevojshme, derisa të arrihet një përmirësim i ndjeshëm i perspektivës së inflacionit”, tha Guvernatorja e Bankës së Turqisë, Hafize Gaye Erkan, ndërsa paralajmëroi se “zhvillimet gjeopolitike paraqesin rreziqe për perspektivën e inflacionit”, nëse sjellin çmime më të larta të naftës.
Çmimi i naftës Brent të Londrës, që është bençmarku global i naftës së papërpunuar është rritur gati 20 për qind në 88 dollarë për fuçi që nga fillimi i qershorit. Ulja e prodhimit dhe eksporteve nga Arabia Saudite dhe Rusia kanë nxitur pjesërisht rritjen. Por analistët gjithashtu kanë frikë se çdo përshkallëzim i luftës Izrael-Hamas në një konflikt më të gjerë rajonal do të çojë ndikojë në çmime edhe më të larta.
Turqia e importon pjesën më të madhe të burimeve të energjisë dhe, përveç rritjes së inflacionit, çmimet më të larta të naftës do ta bëjnë më të vështirë për qeverinë arritjen e qëllimit për të ngushtuar deficitin masiv të llogarisë korente të vendit.
“Shtrëngimi i politikës monetare nga banka qendrore dhe komunikimet e saj të fundit kanë ndihmuar në rindërtimin e besueshmërisë dhe kanë krijuar besimin se po merr një qëndrim më serioz kundër inflacionit,” tha Liam Peach, ekonomist i lartë i tregjeve në zhvillim pranë Capital Economics. Që nga koha kur Elkan e mori detyrën e guvernatores në qershor, banka qendrore ka më shumë se katërfishuar normën e REPO-ve 1-javore, në një përpjekje për të frenuar inflacionin, i cili është nxitur si nga mbinxehja e kërkesës së brendshme ashtu edhe nga çmimet e larta të energjisë.
Politika e normave të larta të interesit shënon një kontrast të fortë me këmbënguljen e gjatë të presidentit Erdogan, që kostot e huamarrjes duhet të mbahen në nivele të ulëta, pavarësisht një periudhe të zgjatur inflacioni të lartë. Por, në muajin shtator Erdogan e përqafoi publikisht politikën e shtrënguar monetare, diçka që ka ndihmuar në zbutjen e skepticizmit se presidenti turk do të ndryshojë kurs përpara zgjedhjeve lokale të vitit të ardhshëm, në të cilat partia e tij për Drejtësi dhe Zhvillim do të përpiqet të rimarrë kontrollin e qytetit më të madh të vendit, Stambollit.
Një sondazh i bankës qendrore, i zhvilluar përpara vendimit për të rritur normat e interesit të enjten, tregoi se investitorët turq dhe drejtuesit e bizneseve prisnin që norma e REPO-ve 1-javore të ishte në 39%, duke nënvizuar se si komuniteti i biznesit është i përgatitur për një periudhë të gjatë me kosto të larta huamarrjeje.
Normat më të larta të interesit janë pjesë e një rishikimi më të gjerë ekonomik që po drejtohet nga ministri i financave Mehmet Shimsek, i cili u emërua në qershor. Qeveria ka rritur taksat, ka ndërmarrë një sërë masash për të ngadalësuar huadhënien për individët dhe bizneset dhe ka lejuar që lira të luhatet më lirshëm.
Investitorët e huaj, të cilët u larguan nga Turqia pas viteve të politikave ekonomike jo favorizuese, kanë pasur përgjithësisht një pikëpamje optimiste për programin e ri, edhe nëse mbeten skeptikë se sa liri do të kenë politikëbërësit përpara zgjedhjeve lokale të vitit të ardhshëm.
Investitorët po i kushtojnë gjithashtu vëmendje të madhe reagimit të presidentit Erdogan ndaj konfliktit Izrael-Hamas. Presidenti turk ka rritur retorikën e tij kundër shtetit hebre dhe aleatëve të tij perëndimorë ditët e fundit. Aksionet turke ranë ndjeshëm të mërkurën pasi Erdogan tha se Hamasi nuk është një organizatë terroriste, por një “grup çlirimtar”.
Por, në përpjekje për të balancuar këto deklarata, Erdogan vendosi t’i dërgojë parlamentit të Turqisë kërkesën e Suedisë për t’u anëtarësuar në NATO. SHBA dhe Evropa kanë shtuar presionin ndaj Ankarasë që të ratifikojë pranimin e Suedisë në aleancën ushtarake.
Lidion Kulla / SCAN
Sondazh
Orbán kundërshton planin e BE-së prej 50 miliardë eurosh për Ukrainën!
Kryeministri hungarez Viktor Orbán ka dalë kundër një plani prej 50 miliardë eurosh në mbështetje afatgjatë për Ukrainën që Bashkimi Europian synon ta miratojë......
Kartat bankare bazike, Qeveria ia lë në dorë BSH caktimin e tarifës - Drafti fillestar parashikonte nivel jo më të lartë se 50% i mesatares të secilës bankë
Tarifa që do paguajnë qytetarët të cilët do të paisen me karta bankare bazike, nuk do përcaktohet nga vetë bankat, por mes një akti nënligjor të psaccëm të......
Ndryshojnë rregullat e Booking për apartamentet - Nga 1 Nëntori, detyrim NIPT-i dhe deklarata e TVSH-së
Platforma e dhënies së pronave me qira ditore, Booking, nga 1 Nëntori ka njoftuar se do të ndryshojë rregullat, duke u dhënë përparësi atyre që janë subjekte......
Shqipëria del nga lista gri për pastrimin e parave, zv.kryeministrja Belinda Balluku: Gur kilometrik për Shqipërinë!
Shqipëria ka dalë nga lista gri e FATF (Financial Action Task Force). Zëvëndëskryeministrja Belinda Balluku ka bërë me dijë se FATF zhvilloi seancën plenare......
Nënçmimi i euros “gërryen” buxhetin e shtetit - Gjatë 9 muajve u arkëtuan rreth 15 miliardë lekë më pak nga TVSH në import
Dorian Koça/SCAN Nënçmimi i theksuar i euros kundrejt lekut ka shtrirë efektet negative, jo vetëm tek eksportuesit shqiptarë, por edhe në buxhetin e......
Pronarët e ndërtesave do të paguajnë tabelat e adresave - Pr/ligji, në konsultim. Brenda 3 muajve, regjistrim i plotë
Pronarët e ndërtesave do të duhet të paguajnë vetë koston e tabelave të adresave për pronën e tyre. Në kuadër të sistemit të ri të adresave, Ministria e......
Meshkujt zotërojnë 56 % të depozitave bankare në Shqipëri - Në total, janë rreth 3.5 milionë. Balanca s’ndryshon shumë me kalimin e viteve
Shifrat e fundit të publikuara nga Instituti i Statistikave, mbi “Gratë dhe Burrat në Shqipëri”, përmbajnë të dhëna në lidhje me ecurinë e llogarive të......
Shqipëria del nga lista gri për pastrimin e parave – Mete: Vendimi, rrjedhojë e progresit!
Ministri i Financave dhe Ekonomisë, Ervin Mete, njoftoi lajmin se Shqipëria është nxjerrë nga lista e Asamblesë Plenare të FATF për pastrimin e parave. "Ky......
