OKB jep lajmin e mirë: Shtresa e ozonit do të ‘shërohet’ brenda disa dekadave!
Sipas një vlerësimi të ri të OKB-së, shtresa e ozonit është në rrugën e duhur për t'u rikuperuar brenda katër dekadave. Emetimet njerëzore të disa kimikateve shkaktojnë që çdo vit të hapet një vrimë në shtresën e ozonit mbi Antarktik. Kjo ndikon në aftësinë e ozonit për të mbrojtur jetën në Tokë nga rrezatimi i dëmshëm i diellit.
Në vitin 1987, vetëm shtatë vjet pasi shkencëtarët zbuluan se kimikatet e prodhuara nga njeriu po dëmtonin shtresën e ozonit, Protokolli i Montrealit u nënshkrua nga 197 palë për të provuar të frenonte sasinë e kimikateve të dëmshme në atmosferë.
Heqja graduale e kimikateve që shkatërrojnë ozonin e gjetur më parë në llakun e flokëve, frigoriferët, kondicionerët dhe produktet industriale të pastrimit tashmë po ndihmon në zbutjen e ndryshimeve klimatike dhe uljen e ekspozimit të njeriut ndaj rrezeve UV.
Nëse politikat aktuale mbeten në fuqi, shtresa e ozonit pritet të rikuperohet në vlerat e vitit 1980 përpara shfaqjes së vrimës së ozonit - brenda disa dekadave.
Një panel ekspertësh i mbështetur nga OKB-ja, i paraqitur dje në takimin vjetor të Shoqatës Amerikane të Meteorologjisë, tha se ozoni do të shërohet rreth vitit 2066 mbi Antarktik, deri në vitin 2045 mbi Arktik dhe deri në vitin 2040 për pjesën tjetër të botës.
Ndryshimet në madhësinë e vrimës së ozonit në Antarktik, veçanërisht midis 2019 dhe 2021, u nxitën kryesisht nga kushtet meteorologjike. Sidoqoftë, vrima e ozonit në Antarktik është përmirësuar ngadalë në sipërfaqe dhe thellësi që nga viti 2000.
Pothuajse 99 % e substancave të ndaluara që shkatërrojnë ozonin janë hequr me sukses, sipas Panelit të Vlerësimit Shkencor të mbështetur nga OKB-ja në raportin katërvjeçar të Protokollit të Montrealit mbi substancat që shkatërrojnë ozonin.
Hidrofluorokarburet (HFCs) - një grup tjetër kimikatesh industriale që u përdorën për të zëvendësuar klorofluorokarburet e ndaluara (CFC) - u vunë në shënjestër shtesë në 2016 Amendamentin Kigali të Protokollit të Montrealit. Ndërsa HFC-të nuk e hollojnë drejtpërdrejt ozonin, ato janë gazra të fuqishëm të ndryshimeve klimatike që ishin në rrugën e duhur për të rritur ngrohjen globale me 0.3 në 0.5°C deri në vitin 2100, sipas Panelit të Vlerësimit Shkencor.
Vlerësimi më i fundit për shtresën e ozonit është bërë bazuar në studime, kërkime dhe të dhëna të shumta të përpiluara nga një grup i madh ndërkombëtar ekspertësh. Kjo përfshinte shumë nga Organizata Botërore Meteorologjike (WMO), Programi i Kombeve të Bashkuara për Mjedisin (UNEP), Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike e SHBA (NOAA), Administrata Kombëtare e Aeronautikës dhe Hapësirës e SHBA (NASA) dhe Bashkimi Europian.
Raporti është gjithashtu i pari që shqyrton ndikimin e mundshëm të gjeo-inxhinierisë diellore në shtresën e ozonit. Kjo formë e propozuar e inxhinierisë klimatike do të spërkatte qëllimisht grimcat reflektuese në atmosferë për të devijuar rrezet e diellit dhe për të reduktuar ngrohjen globale në një proces të njohur si injektimi i aerosolit stratosferik (SAI).
Megjithatë, paneli paralajmëron se pasojat e padëshiruara të SAI "mund të ndikojnë gjithashtu në temperatura stratosferike, qarkullimin dhe prodhimin e ozonit dhe shkallët e shkatërrimit dhe transportin".
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Nafta, në rënie modeste - Rezervat në SHBA rriten me 14.9 milionë fuçi, javën e kaluar
Nafta po qëndron në rënie të lehtë në sesionin e sotëm, pasi të dhënat e industrisë në SHBA treguan një rritje surprizë të rezervave gjatë javës së kaluar, që......
Dollari, në nivelin më të ulët në 7 muaj - Investitorët presin të dhënat mbi inflacionin në SHBA
Dollari po shfaqet i qëndrueshëm, gjatë sesionit të sotëm, pasi investitorët po presin të dhënat mbi inflacionin në SHBA për dhjetorin, për të parë nëse është......
Si varion mosha e pensionit në Europë? - Vendet me moshat më të ulëta dhe më të larta
Qeveria franceze zbuloi reformën e saj të pensioneve të martën, duke rritur moshën e daljes në pension nga 62 në 64 deri në vitin 2030. Kryeministrja Elisabeth......
Pasaportat më të fuqishme të vitit 2023 – Në çfarë vendi renditet Shqipëria?
Firma këshilluese për shtetësinë dhe qëndrimin global me qendër në Londër, Henley & Partners ka publikuar raportin e ri për pasaportat më të fuqishme në......
Kompanitë e duhanit duhet të paguajnë për pastrimin e bishtave të cigareve!
Rreth një e pesta e spanjollëve të rritur pinë duhan. Bishtat e cigareve që përfundojnë në tokë ndotin mjedisin. Prandaj qeveria spanjolle do t'i detyrojë......
Rënie e përgjithshme e valutave kryesore!
Dollari amerikan ka regjistruar një rënie të lehtë në raport me ditën e djeshme teksa është blerë këtë mëngjes me 108.3 lekë dhe është shitur me 109.7 lekë......
Albanians live off debt - Meat is considered a "luxury" item at the start of this year!
Consumption was at its lowest point at the start of this year. Albanian citizens are spending less and mainly on basic basket products. He said that,......
“Risk i lartë nga ndryshimet klimatike” - FMN: Preken prodhimet bujqësore dhe shërbimet, të jetë prioritet për qeverinë
Ndryshimet klimatike rrezikojnë popullsinë dhe ekonominë shqiptare, sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar. Në një dokument politikash, të publikuar në fund të......
