Tregu i banesave: Ku është më shtrenjtë për të blerë në Europë?
Njerëzit në Irlandë luftuan me kostot më të larta të strehimit, përfshirë ujin, energjinë elektrike dhe gazin, në vitin 2023, që ishte dyfishi i mesatares së BE-së, sipas Eurostat. Vendi i dytë më i shtrenjtë ishte Luksemburgu (86% mbi mesataren e BE-së) i ndjekur nga Danimarka (80% më lart) vitin e kaluar. Ndërkohë, njerëzit në Bullgari dhe Poloni kishin strehimin më të lirë në bllok, me kosto nën mesataren e BE-së përkatësisht me 61% dhe 56%. Duke parë evolucionin e çmimeve, Eurostat vëren se midis 2010 dhe 2023, kostot e strehimit në Irlandë shkuan nga 17% mbi mesataren e BE-së në 101%, duke e dyfishuar përfundimisht atë.
Kostot u rritën në 17 shtete anëtare gjatë së njëjtës periudhë dhe ranë në 9, duke përfshirë Greqinë, Qipron dhe Spanjën. Kostot e strehimit mbetën të pandryshuara në Poloni. Ndërsa krizat e banesave po rrënojnë vende të ndryshme në Europë, duke përfshirë Irlandën, Portugalinë dhe Spanjën, trendi i rritjes së çmimeve të pronave u ndal paksa vitin e kaluar, kur çmimet evropiane të banesave u ulën lehtë me 0.3% mesatarisht.
Megjithatë, vështrimi më i gjerë tregon se në total, çmimet e banesave u rritën mesatarisht me 48% ndërmjet viteve 2010 dhe 2023 në bllok, me rritjen më të madhe të regjistruar në Estoni (+209%), Hungari (+191%) dhe Lituani. (+154%). Çmimet e pronave janë ulur vetëm në dy shtete anëtare (megjithatë nuk ka të dhëna nga Greqia) në Itali dhe Qipro respektivisht me -8% dhe -2%.
Ndërkohë, kostot e qirave janë rritur në mënyrë të vazhdueshme, me një total prej 22% në periudhën 2010-2023 me pothuajse të gjitha vendet anëtare që shënojnë rritje, përveç Greqisë. Për krahasim, inflacioni i përgjithshëm në BE për të njëjtën periudhë rezultoi në 36%.
Megjithatë, kishte vende ku çmimet e qirave rriteshin shumë përtej mesatares. Në Estoni, ku u regjistruan rritja më e madhe e çmimit të qirasë, kostoja u rrit me +211%, në Lituani pati një kërcim prej +169%, dhe qiratë në Irlandë u dyfishuan në të njëjtën periudhë. Mesatarisht, njerëzit në BE shpenzuan rreth një të pestën (19.7%) të të ardhurave të tyre të disponueshme për strehim vitin e kaluar, me përqindjet më të larta në Greqi (35.2%), Luksemburg (27.6%) dhe Danimarkë (25.9%).
Në Norvegji, Zvicër dhe Gjermani, njerëzit shpenzojnë afërsisht një të katërtën e të ardhurave të tyre të disponueshme për strehim. Për ata që mund të konsideroheshin të rrezikuar nga varfëria në BE, kjo normë ishte shumë më e lartë, mesatarisht 38.2%.
Megjithatë, ka një përmirësim në përqindjen e njerëzve që grumbullojnë detyrime të prapambetura për faturat e hipotekës, qirasë ose shërbimeve komunale kjo normë në BE u ul në 9.3% në 2023 nga 12.4% në 2010, me vetëm pesë shtete anëtare që regjistrojnë një rritje. Një vend, megjithatë, shkon kryesisht kundër trendit të përmirësimit, Greqia, ku pothuajse gjysma e popullsisë ka disa detyrime të prapambetura.
Ka dallime të mëdha në të gjithë bllokun kur bëhet fjalë për pronësinë e shtëpisë. Në Rumani, për shembull, më shumë se 95% e popullsisë zotëron banesën e tyre. Vendi ndiqet nga afër nga Sllovakia, Kroacia dhe Hungaria, me më shumë se 90% të njerëzve që zotërojnë shtëpitë e tyre në këto shtete anëtare. Dhënia me qira është më e zakonshme në Zvicër dhe Gjermani, ku më shumë se gjysma e popullsisë janë qiramarrës.
Në të gjithë bllokun, më shumë se dy të tretat, 69% e popullsisë zotëronin shtëpinë e tyre, ndërsa pjesa e mbetur 31% jetonte në banesa me qira në 2023.
Në BE në vitin 2023, më shumë se gjysma e popullsisë jetonte në një shtëpi, me pothuajse 48% që banonin në një apartament dhe një përqindje e vogël prej 0.6% kishte zgjedhur një lloj akomodimi alternativ, si varkat e shtëpisë dhe furgonat. Megjithëse zgjedhja midis një shtëpie ose një apartamenti mund të përcaktohet kryesisht nga nëse shtëpia është në qytet apo në fshat, për krahasimin e përgjithshëm të vendit, Irlanda ishte në krye me shumë, me 90% të popullsisë që jetonte në një shtëpi.
Vendi me shtëpitë e dyta më së shumti ishte Holanda (79%), ndërsa Belgjika dhe Kroacia (të dyja 77%) ndanë vendin e tretë. Ndërkohë, Spanja kishte përqindjen më të lartë të banesave (66%), e ndjekur nga Letonia (65%, të dhënat e 2021), Malta (63%) dhe Gjermania (61%). Njerëzit në Qipro investuan ekuivalentin e 8.6% të PBB-së së vendit në prona vitin e kaluar, sipas Eurostat. Në Itali, kjo normë ishte 7%, pak më shumë se në Gjermani (6.9%) dhe Francë (6.4%). Norma më e ulët u regjistrua në Poloni (2.2% e PBB-së) dhe Greqi (2.3%). Investimi mesatar në strehim në BE ishte 5.8% e PBB-së në vitin 2023, afërsisht një trilion euro.
Sondazh
Ukraina, sistem të ri për eksportin e drithërave - Rregullat e reja vendosin çmime minimale, parandalojnë shmangien e taksave
Ukraina ka prezantuar një sistem të ri për eksportin e mallrave kryesore bujqësore, duke përfshirë drithërat, që nënkupton ndalimin e eksportit të ngarkesave......
Balluku: Lufta kundër Portit të ri është luftë kundër interesit strategjik të Shqipërisë
“Lufta kundër projektit strategjik të portit të ri të Durrësit është luftë kundër vendosjes së Shqipërisë në hartën e Mesdheut si një pikë e re e rrjetit të......
Tabaku: Integrimi po zhvillohet në mënyrë të mbyllur - Dhuka: Shqipëria i ka pararendur përgatitjet teknike për çeljen e negociatave
Në Komisionin për Çështjet Europiane, u zhvillua shqyrtimi i Draft Pozicionit negociues për Grupimin e VI të kapitujve “Marrëdhëniet me Jashtë”. Në këtë......
2.6 trilionë USD për të ndalur degradimin e tokës - OKB: Investimet synojnë ta mbrojnë nga ndryshimet klimatike
Rikuperimi i tokës së degraduar të planetit dhe frenimi i përhapjes së shkretëtirave do të kërkojnë të paktën 2.6 trilionë dollarë investime deri në fund të......
Qeveria “rrëzon” amendamentin për minimumin jetik - “Nuk ka metodologji të qartë për përllogaritjen e tij”
Pas propozimit nga Partia Demokratike të amendamentit lidhur me minimumin jetik në buxhetin e shtetit për vitin 2025, ka ardhur dhe reagimi nga ana e......
Bie me 0.4 pikë besimi në ekonomi - BSH: Në “krizë” aktiviteti i bizneseve në sektorin e shërbimeve dhe industrisë
Treguesi i ndjesisë ekonomike ka pësuar një rënie me 0.4 pikë në muajin nëntor. Të dhënat zyrtare nga Banka e Shqipërisë tregojnë se kjo rënie u përcaktua......
Nis shpërndarja e bonusit të fundvitit - Në pak orë u shpërndanë mbi 19 mijë bonuse
Mëngjesin e kësaj të hëne, ka nisur shpërndarja e bonusit të fundvitit. Sipas të dhënave, deri pranë mesditës shpërblimet janë tërhequr nga mbi 19,50......
“Energjia e erës do kapërcejë hidrocentralet” - Raporti i BB për Shqipërinë: Dekarbonizimi i sektorit është i realizueshëm
“Përshpejtimi i tranzicionit të energjisë për të arritur emetimet neto zero në të gjithë ekonominë në Shqipëri deri në vitin 2050 është i realizueshëm, por......
