Europa Postuar më 23 Nëntor 2024, 17:25

Rregulli i 'frenimit të borxhit' në Gjermani ndihmoi në kolapsin e qeverisë – Çfarë pritet tani?!

Nga Edel Strazimiri

Rregulli i 'frenimit të borxhit' në Gjermani ndihmoi në

Kur qeveria gjermane u rrëzua në fillim të këtij muaji, përplasjet brenda ish koalicionit qeverisës për politikën ekonomike dhe buxhetore u përmendën gjerësisht si një faktor kyç me frenimin e borxhit të vendit që luante një rol qendror.

Ish-ministri i Financave Christian Lindner, shkarkimi i të cilit ishte pika kthese për shpërbërjen e koalicionit qeverisës, i tha shtypit në fillim të nëntorit se kancelari gjerman Olaf Scholz kishte kërkuar një pauzë për frenimin e borxhit, një kërkesë që ai nuk mund ta pranonte.

Scholz e kishte shkarkuar Lindnerin po atë ditë, duke thënë se ish-ministri i financave nuk dukej i gatshëm të bashkëpunonte për sugjerimet e Scholz-it për buxhetin e Gjermanisë për vitin 2025. Scholz pohoi se planet e tij përfshinin idetë e partisë së Lindnerit, por gjithashtu demonstruan qartë nevojën për më shumë liri financiare.

Tensionet në lidhje me politikën fiskale kishin filluar prej kohësh, të rritura nga shqetësimet e vazhdueshme për gjendjen e ekonomisë së vendit, e cila ka qenë në prag të recesionit për disa tremujorë. Një lexim i dytë i PBB-së për tremujorin e tretë të publikuar të premten tregoi rritje 0.1% nga tremujori i kaluar.

Dhe kështu koalicioni tre-vjeçar midis partisë socialdemokrate të Scholz (SPD), partisë së Gjelbër dhe partisë së lirë demokratike të Lindner (FDP) u shpërbë. Gjermania po përballet tani me zgjedhje të parakohshme në shkurt.

Frena e borxhit të Gjermanisë, ose 'Schuldenbremse', është një rregull fiskal që është pjesë e kushtetutës gjermane. Frena e borxhit kufizon sa borxhe mund të marrë qeveria dhe dikton që madhësia e deficitit strukturor të buxhetit të qeverisë federale nuk duhet të kalojë 0.35% të produktit të brendshëm bruto vjetor të vendit.

Ai u ra dakord në vitin 2009 në përgjigje të krizës financiare të vitit 2008 dhe borxhit të lartë që qeveria gjermane kishte në atë kohë. Në disa rrethana të jashtëzakonshme, frena e borxhit mund të pezullohet, kjo ka ndodhur për shembull gjatë pandemisë Covid-19.

Borxhi i qeverisë së Gjermanisë është pak më shumë se 60% e prodhimit të saj të brendshëm bruto, sipas Komisionit Europian, i cili është nën raportin e borxhit ndaj PBB-së së vendeve të tjera të mëdha të zonës euro.

Kur frenimi i borxhit u zbatua për herë të parë, avokatët e tij argumentuan se ai do të siguronte një qasje të qëndrueshme dhe të përgjegjshme ndaj financave dhe shpenzimeve publike. Deri më sot, ky mbetet një argument popullor në favor të politikës. Ndërkohë, kritikët thonë se frena e borxhit është shumë kufizuese dhe se ka penguar investimet që janë të nevojshme për një të ardhme të suksesshme.

Në ish koalicionin qeverisës, pikëpamjet për frenimin e borxhit ishin të ndryshme. SPD e Scholz-it për shembull ka mbrojtur në mënyrë të përsëritur një reformë të frenimit të borxhit, duke bërë thirrje për një shtrirje më të gjerë për atë që mund të shihet si një situatë e vlefshme emergjente për pezullimin e tij, për shembull ndryshimi i klimës dhe lufta Rusi-Ukrainë.

FDP e Lindner ka mbështetur pikëpamjen se duhet të respektohet rregulli i frenimit të borxhit dhe ka argumentuar se efektet e mbetura nga pandemia Covid-19, urgjenca klimatike dhe lufta në Ukrainë janë sfida afatgjata për qeverinë dhe jo situata emergjente. Megjithatë, kjo ka shënuar një ndryshim në politikë, pasi FDP abstenoi në votimin e vitit 2009 për shtimin e frenave të borxhit në kushtetutën gjermane.

Frenimi i borxhit u bë edhe më i diskutueshëm pasi gjykata kushtetuese gjermane vitin e kaluar vendosi se ishte e paligjshme që qeveria të rishpërndante në buxhet borxhin emergjent të marrë gjatë pandemisë Covid-19. Në atë kohë, disa vëzhgues dhe figura të qeverisë argumentuan se kriza klimatike ishte gjithashtu një emergjencë, por vendimi i gjykatës qëndroi.

Ndërsa vëmendja tani kthehet te zgjedhjet e ardhshme, pyetjet rreth të ardhmes së frenimit të borxhit nën një qeveri të re koalicioni janë shfaqur. Sondazhet sugjerojnë se partia aktuale opozitare, partia kristian-demokrate, do të sigurojë pjesën më të madhe të votave dhe për këtë arsye do të japë kancelarin e ardhshëm.

Sondazh

Poll

Live TV

Të fundit
Të gjitha lajmet

Më të vizituarat