Gjykata anulon “pasaportat e arta” të Maltës - “Nuk mund të fitohet shtetësia me një transaksion të thjeshtë tregtar”
Gjykata Europiane e Drejtësisë ka vendosur që skema e Maltës për të dhënë “pasaportat e arta” shkel ligjin e BE-së, në një vendim historik që synon ta detyrojë ishullin të heqë dorë nga komercializimi i shtetësisë së BE-së.
“Një Shtet Anëtar nuk mund të japë shtetësinë e tij - dhe në fakt shtetësinë europiane - në këmbim të pagesave ose investimeve të paracaktuara, pasi kjo në thelb përbën shndërrimin e fitimit të shtetësisë në një transaksion të thjeshtë tregtar”, tha gjykata.
“Duke krijuar dhe vënë në funksionim një skemë të institucionalizuar investimi në shtetësi”, Malta “ka dështuar të përmbushë detyrimet e saj” sipas traktateve të BE-së që sanksionojnë shtetësinë e BE-së, vendosi gjykata.
Tani Malta do të detyrohet të heqë skemën e shtetësisë për investim në formën e saj aktuale, ose rrezikon një gjobë. Qeveria malteze tha në një deklaratë se “implikimet ligjore të këtij vendimi po studiohen në detaje, në mënyrë që kuadri rregullator mbi shtetësinë të mund të përshtatet me parimet e përcaktuara në vendim”.
Komisioni Europian e mirëpriti vendimin e gjykatës. Komisioni e kishte referuar Maltën në gjykatën më të lartë të bllokut në vitin 2023 për skemën e saj, duke argumentuar se shitja e pasaportave të BE-së dëmtonte “thelbin e shtetësisë së BE-së”, e cila mbështetet në besimin e ndërsjellë midis shteteve anëtare.
Skema malteze ka implikime për të gjithë bllokun, pasi njerëzit që fitojnë shtetësinë malteze gëzojnë të drejtën për të jetuar dhe punuar kudo në bllok, si dhe për të votuar në zgjedhjet e BE-së.
Qipro dhe Bullgaria kanë hequr skemat e tyre të shtetësisë në këmbim të pagesës, nën presionin e Brukselit, që ka argumentuar se skema të tilla paraqesin rreziqe për korrupsion, pastrim parash dhe evazion fiskal.
Në vendimin e saj, gjykata tha se shtetësia ishte “një nga shprehjet kryesore konkrete të solidaritetit që formon vetë bazën e procesit të integrimit, i cili është një pjesë integrale e identitetit të Bashkimit Europian”.
“Një Shtet Anëtar shpërfill haptazi kërkesën për një marrëdhënie kaq të veçantë solidariteti dhe mirëbesimi, kur krijon dhe zbaton një skemë natyralizimi bazuar në një procedurë transaksionale”, tha gjykata.
Malta e rishikoi skemën e saj në vitin 2020 dhe qeveria malteze thotë se ka shtrënguar kërkesat duke treguar kujdesin e duhur për aplikantët. Gjithashtu, Malta përjashtoi shtetasit rusë dhe bjellorusë nga skema në vitin 2022, kur nisi pushtimi i Ukrainës.
Personat që blejnë një pasaportë malteze duhet të bëjnë një investim të vetëm prej të paktën 600,000 eurosh, duke blerë ose marrë me qira një pronë, duke dhuruar 10,000 euro për bamirësi dhe duke jetuar në vend për tre vjet. Kërkesa për rezidencë mund të reduktohet në një vit të vetëm për personat që investojnë 750,000 euro.
Por gjykata deklaroi se, edhe me kontrolle të përmirësuara të kujdesit të duhur, skema “përbën komercializimin e dhënies së shtetësisë malteze, pas një procedure transaksionale”.
Një analizë e Financial Times zbuloi se 16 persona që morën pasaporta malteze ishin individë të ekspozuar politikisht, ose më vonë iu nënshtruan sanksioneve ose u dënuan për krime. Midis personave të identifikuar nga FT ishin disa që kaluan vetëm disa ditë në Maltë, gjatë vitit në të cilin u kërkohej të banonin ligjërisht atje, përpara natyralizimit të tyre.
“Nuk mund të konsiderohet e mirëqenë se qëndrimi aktual në atë territor që është Republika e Maltës, si një kriter thelbësor për dhënien e shtetësisë së atij Shteti Anëtar sipas asaj skeme”, deklaroi gjykata. Vendimi mund të rrisë presionin mbi Maltën për të revokuar pasaportat e lëshuara sipas skemës, gjë që do të ishte një proces i gjatë dhe i ndërlikuar.
“Ajo që është vërtet interesante është nëse shtete të tjera brenda ose jashtë BE-së mund të vënë në pikëpyetje shtetësinë e njerëzve që mbajnë pasaporta malteze ose qipriote, mbi bazën se shtetësia nuk ka qenë kurrë e vlefshme”, tha Simon Cox, një avokat i specializuar në ligjin e imigracionit të BE-së, duke iu referuar si programit maltez ashtu edhe atij qipriot, i cili tani është shfuqizuar.
Cox shtoi se, ndërsa ishte “e pamundur që Malta të miratonte një politikë të përgjithshme për heqjen e të gjitha shtetësive të dhëna deri më tani”, kjo mund të “rriste mundësinë që ata të revokojnë pasaportat për individë të caktuar, për të shmangur konfliktin politik me shtetet e tjera”. Sipas raportit të fundit të qeverisë, Malta kishte miratuar më shumë se 5,300 aplikime për shtetësi deri në fund të vitit 2023.
Në të paktën një rast, një pasaportë, e cila i ishte dhënë milionerit rus Pavel Melnikov, u revokua më vonë. Melnikov mori shtetësinë malteze në vitin 2015 dhe u dënua për mashtrim tatimor në Finlandë në shkurt të këtij viti. Ai po apelon vendimin kundër dënimit dhe tha se do të kundërshtojë revokimin e pasaportës malteze.
“Vendimi konfirmon se shtetet anëtare nuk mund ta shndërrojnë shtetësinë e BE-së në mall dhe të operojnë programe të pamatura të pasaportave të arta”, tha drejtoresha ekzekutive e Transparency International, Maira Martini. “Rastet e panumërta kanë treguar se si këto skema u kanë dhënë strehë të sigurt aktorëve të korruptuar nga e gjithë bota dhe individëve të tjerë të dyshimtë në BE.”
Daniel Freund, një anëtar i Parlamentit Europian nga Partia e Gjelbër, gjithashtu e mirëpriti vendimin. “Pasaportat europiane nuk janë në shitje. Kriminelët, autokratët dhe terroristët nuk duhet të jenë në gjendje të blejnë një biletë për në BE”, tha Freund. “Është koha t’i japim fund pasaportave të arta në të gjithë Europën. Është turp që disa rusë arritën t’i përdorin ato për të anashkaluar sanksionet e BE-së”, shtoi ai.
Sondazh
14 incidente kibernetike në 3 muaj - AKSK: Sulmet për kompromentim të aplikacioneve, më të shpeshtat
Në 3 muajt e parë të këtij viti, Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike ka identifikuar dhe menaxhuar gjithsej 14 incidente kibernetike, duke ndërmarrë......
Ujësjellësit morën 349 mln lekë subvencione - Paratë u përdorën për likujdimin e faturave të energjisë dhe klientët në nevojë
Ujësjellësit morën 349 mln lekë subvencione nga buxheti i shtetit vitin që shkoi, duke shënuar rritje me 39 mln lekë në raport me një vit më parë. Sipas të......
“Presim rritje të çmimeve në vijim” - BSH: Konsumatorët, “pesimistë” për situatën ekonomike. Besimi në shërbime, me rritje
Pas një përmirësimi në muajt shkurt dhe mars, besimi në ekonomi i është rikthyer sërish rënies që përjetoi edhe në fillim të vitit. Sipas raportit të......
Ambasadori i BE, Gonzato takim me kreun e KQZ - “11 maji i rëndësishëm, zgjedhjet e para pas hapjes së negociatave”
Ambasadori i BE në Shqipëri Silvio Gonzato, zhvilloi një takim me kreun e Komisionit Qëndror të Zgjedhjeve, Ilirjan Celibashin. Pas takimit, ambasadori u......
Kina, gati për bisedime me SHBA-në - Por, tarifat e larta të Trump mbeten një pengesë
Ministria e Tregtisë e Kinës tha se Pekini po vlerëson qasje të shumta nga administrata Trump për bisedime tregtare. Megjithatë, në një deklaratë të......
Industria e turizmit në SHBA, në rënie të lirë - Rrezikon një deficit tregtar udhëtimesh për herë të parë këtë shekull
Industria e udhëtimeve dhe turizmit, që përbën rreth 3% të PBB-së së Shteteve të Bashkuara, ka qenë prej kohësh një nga sektorët më të fuqishëm të ekonomisë,......
Në Francë, zgjidh trenin para avionit - Transporti hekurudhor, deri në 2-fish më i shpejtë se fluturimet ndërqytetase
Udhëtimi me tren është më i shpejtë se fluturimi për lëvizje të shkurtra brenda Francës, sipas një analize të re. Në vitin 2023, Franca vendosi një ndalim......
"230 milionë euro subvencione për fermerët" - Berisha: Do rrisim buxhetin për bujqësinë, vendosim kartën e konsumatorit
Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një takimi me fermerë në zonën e Dimalit në Berat, prezantoi programin e PD-ASHM për bujqësinë, duke......
