Bota Postuar më 14 Prill 2025, 14:20

Kthim te gazi rus? - Tarifat e Trump shtojnë dilemat e Evropës

Nga Kristi Ceta

Kthim te gazi rus? - Tarifat e Trump shtojnë dilemat e Evropës

Më shumë se tre vjet pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia, siguria energjetike e Evropës është e brishtë. Gazi natyror i lëngshëm i SHBA-së ndihmoi në mbushjen e boshllëkut të furnizimit rus në kontinentin e vjetër gjatë krizës energjetike 2022-2023. Por tani që Presidenti Donald Trump ka “tronditur” marrëdhëniet me Evropën dhe po e përdor në negociatat tregtare, bizneset janë të vetëdijshme se mbështetja te Shtetet e Bashkuara është një tjetër dobësi.

Drejtuesit në firmat e mëdha të BE-së kanë filluar të përmendin atë që do të kishte qenë e paimagjinueshme një vit më parë: importimi i gazit rus, edhe nga gjiganti shtetëror rus Gazprom, mund të jetë një ide e mirë. Kjo do të kërkonte një ndryshim tjetër të madh politikash duke pasur parasysh se pushtimi i Ukrainës nga Rusia në vitin 2022 e “detyroi” Bashkimin Evropian të zotohej se do të ndalonte importet e energjisë ruse deri në vitin 2027.

Evropa i ka mundësitë të kufizuara. Bisedimet me gjigantin e LNG-së Katar për më shumë gaz kanë ngecur dhe, pavarësisht zgjerimit të burimeve të rinovueshme, ritmi nuk është aq i shpejtë sa të ofrojë sigurinë e nevojshme për bllokun. "Nëse ka një paqe të arsyeshme në Ukrainë, ne mund të kthehemi në rrjedha prej 60 miliardë metrash kub, ndoshta 70, në vit, duke përfshirë LNG-në," tha një përfaqësues i kompanisë Engie të Francës.

Shteti francez zotëron pjesërisht Engie, që dikur ishte ndër blerësit më të mëdhenj të gazit të Gazprom. Ai tha se Rusia mund të furnizonte rreth 20-25% të nevojave të BE-së, nga 40% që realizonte para luftës. Ndërsa një zyrtar i lartë i gjigantit francez të naftës TotalEnergies e ka paralajmëruar Evropën kundër mbështetjes së tepërt te gazi amerikan. "Ne duhet të diversifikojmë burimet, jo të mbështetemi tepër në një ose dy mundësi," theksoi ai.

"Evropa nuk do të kthehet kurrë në importimin e 150 miliardë metrave kub nga Rusia si para luftës... por unë do të vija bast ndoshta 70 miliardë metra kub," shtoi zyrtari. Franca, e cila prodhon sasi të mëdha të energjisë bërthamore, tashmë ka një nga furnizimet më të larmishme të energjisë në Evropë. Ndërsa Gjermania mbështetej shumë në gazin e lirë rus për të ndihmuar në nxitjen e sektorit të prodhimit deri para luftës në Ukrainë.

Gazi amerikan mbuloi 16.7% të importeve të BE-së vitin e kaluar, pas Norvegjisë me 33.6% dhe Rusisë me 18.8%. Pjesa e Rusisë do të bjerë nën 10% këtë vit pasi Ukraina mbylli tubacionet. Flukset e mbetura janë kryesisht LNG nga Novatek.

BE po përgatitet të blejë më shumë gaz natyror të lëngshëm amerikan, pasi Trump dëshiron që Evropa të ulë suficitin e saj tregtar me Shtetet e Bashkuara. Por lufta e tarifave ka forcuar shqetësimin e Evropës në lidhje me varësinë nga gazi amerikan. "Po bëhet gjithnjë e më e vështirë të konsiderohet LNG-ja amerikane si një mall neutral: në një moment të caktuar mund të bëhet një mjet gjeopolitik", theksojnë ekspertët.

Nëse lufta tregtare përshkallëzohet, ekziston një rrezik i vogël që Shtetet e Bashkuara të frenojnë eksportet e gazit, shtojnë ata. Një diplomat i lartë i BE-së, duke folur në kushte anonimiteti, u pajtua me këtë mendim, duke thënë se askush nuk mund ta përjashtonte "që kjo strategji të përdoret" nga amerikanët.

Në rast se çmimet e brendshme të gazit në SHBA rriten për shkak të kërkesës në rritje industriale dhe të inteligjencës artificiale, vendi mund të kufizojë eksportet në të gjitha tregjet. Në vitin 2022, Bashkimi Evropian vendosi t'u japë fund importeve të gazit rus deri në 2027, por ka vonuar dy herë publikimin e planeve për mënyrën e arritjes së këtij qëllimi.

 

Sondazh

Poll

Live TV

Të fundit
Të gjitha lajmet

Më të vizituarat