Ideja kundër falsifikimit të parave e Benjamin Franklin!
Benjamin Franklin është njeriu më i famshëm në Amerikë, jo vetëm sepse ishte një nga baballarët themelues të Shteteve të Bashkuara, por mbi të gjitha për fytyrën e tij, e cila shfaqet në kartëmonedhat njëqind dollarëshe që nga viti 1928. Por ky është vetëm një detaj, sepse Franklin ishte shumë më tepër: shpikësi i rrufepritësve, bifokaleve për të korrigjuar njëkohësisht miopinë dhe presbiopinë, një sobë inovative dhe shkencën e meteorologjisë. Si dhe një shkrimtar shumë i shitur, botues i suksesshëm, muzikant i arrirë dhe një notar i pamposhtur.
Me origjinë modeste, Franklin, në moshën pak më shumë se dhjetë vjeç, filloi të punonte në tipografinë familjare në Boston, por si një amerikan i mirë ai aspiroi të ndërtonte një pozicion solid ekonomik dhe social sa më shpejt të ishte e mundur. Kështu, në vitin 1726 ai hapi një shtypshkronjë në Filadelfia e cila u bë më e rëndësishmja nga kolonitë amerikane.
Nga tipografia e tij dolën suksese të mëdha botuese, si dhe ese mbi astronominë, meteorologjinë dhe matematikën. Megjithatë, shumë nuk e dinë se Franklin, si një patriot i vërtetë, përveç librave të shumtë bestseller, "nxjerr" edhe para letre në punishtet e tij për të mbështetur ekonominë koloniale. “Shënimet e shtypura nga Franklin ishin shumë të sofistikuara për kohën: falë shtimit të një minerali reflektues, i cili i bëri ato të paimitueshme”, shpjegon Khachatur Manukyan, një kimist fizik në Universitetin e Notre Dame në Indiana. Studiuesi, pasi analizoi 600 kartëmonedha që datojnë nga epoka e hershme koloniale me ekipin e tij, publikoi një studim që demonstronte se si paratë e letrës së Franklin, të bëra me fije blu dhe një mineral brenda saj, ishin të falsifikuara.
Duke përdorur teknika të tilla si analiza e spektroskopisë me rreze X, infra të kuqe dhe të humbjes së energjisë së elektroneve (EELS), studiuesit kanë zbuluar disa tipare të kartëmonedhave që janë të padukshme për syrin e lirë, të tilla si përdorimi i një minerali të kristalizuar të quajtur muskovit i ngulitur në letër, i cili reflekton dritën duke prodhuar një vezullim. Sipas analizave, muskoviti, i pranishëm në 95% të kartëmonedhave Franklin të prodhuara pas vitit 1754, vinin të gjitha nga e njëjta zonë gjeologjike dhe përdorej jo vetëm për të luftuar falsifikimin, por edhe për të rritur rezistencën e parave, dikur në qarkullim.
Franklin edhe në tipografi ai ishte autodidakt, duke u mbështetur në intuitën, eksperimentet artizanale dhe tekstet e lashta: kështu i lindi ideja për t'i shtuar bojës së zezë grafit (një mineral që gjendej në sasi të pakta në atë zonë) në kartëmonedha. Megjithatë, printerët e tjerë të kohës përdornin një bojë që ishte më e lehtë për t'u imituar, e cila përmbante një përqindje të lartë të kimikateve, si fosfor dhe kalcium, nga kockat e djegura.
Megjithatë, të gjitha përpjekjet e bëra nga Franklin për të luftuar falsifikimin e kartëmonedhave të para amerikane u penguan nga britanikët, të cilët pasi zbuluan truket dhe teknikat e printerëve për t'i bërë kartëmonedhat unike, vërshuan koloninë e tyre me kartëmonedha të falsifikuara për të destabilizuar ekonominë gjatë Revolucioni Amerikan. Vlera e monedhës amerikane ra me shpejtësi dhe në vitet pas Revolucionit, Shtetet e Bashkuara favorizuan prerjen e monedhave, duke emetuar kartëmonedha thesari vetëm gjatë luftërave të mëvonshme të pavarësisë.
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Tregjet e orizit drejt trazirave të reja pasi Tajlanda po inkurajon fermerët të mbjellin më pak të korra!
Tajlanda, eksportuesi i dytë më i madh në botë i orizit, po inkurajon fermerët e saj të mbjellin më pak të korrat në një përpjekje për të kursyer ujin, një......
BE paralajmëron vendet në zhvillim - “Rusia synon të krijojë varësi të reja me grurë të lirë”
Bashkimi Europian ka paralajmëruar vendet në zhvillim se Rusia po ofron grurë me çmim të lirë "për të krijuar varësi të reja duke rritur pasigurinë globale të......
Mbetjet ilegale: Polonia i drejtohet BE-së për ‘grindjen’ me Gjermaninë për pretendimet e paligjshme!
Zjarri muajin e kaluar në deponinë në Zielona Gora ka sjellë në qendër të vëmendjes çështjen e menaxhimit të mbetjeve në Poloni. Magazinimi dhe trajtimi......
Kostot e duhanit dhe alkoolit - Raporti/ Franca humbet më shumë nga përdorimi, sesa fiton në taksa
Një raport i ri ka zbuluar se qeveria e Francës humbet më shumë para’ për shkak të jetëve të humbura dhe shpenzimeve parandaluese për përdorimin e alkoolit dhe......
Mbështetje zinxhirëve kryesorë të furnizimit - Italia planifikon një fond prej të paktën 2 miliardë euro
Italia planifikon të krijojë një fond me të paktën 2 miliardë euro për të forcuar zinxhirët e furnizimit me rëndësi strategjike. Fondi “Made in Italy” do të......
Ndryshimet klimatike prekin bujqësinë - Kultivuesit e rrushit në Itali, përballen me pasojat
Ndryshimet klimatike dhe ekstremitetet e shpeshta të motit po kërcënojnë gjithnjë e më shumë industritë historike të vreshtarisë dhe verës në Itali. Korriku,......
Europianët i rikthehen me ngurrim kondicionerëve ne mesin e valës së të nxehtit!
Periudha në të cilën temperaturat arritën në 40C përkoi me kulmin e përdorimit të energjisë elektrike që iu afrua nivelit më të lartë të të gjitha kohërave të......
Cili vend ka përfitimet më të këqija të papunësisë në Europën veriore?!
Shifrat e reja kanë treguar se cili vend në Europën veriore ofron përfitimet më të këqija të papunësisë. Analiza e të dhënave zyrtare të OECD nga Partia......
