Flasin ekspertët: Është koha për reduktimin e dëmit nga duhani
Pirja e duhanit është problem. Por alternativat inovative pa duhan si mjet për të lënë duhanin janë zgjidhje. Roland Shuperka, ekspert i Shëndetit Publik dhe mjeku Ardian Hoxha, përfaqësues i Shoqatës Kombëtare të Shëndetit Publik vlerësojnë rëndësinë e reduktimit të dëmit si një nga praktikat e mira në kujdesin ndaj shëndetit.
Gjatë konferencës së 9-të “Reduktimi i Dëmit dhe Shëndeti”, akademikë, ekspertë dhe përfaqësues të sektorit të shëndetësisë nga Shqipëria dhe vende të rajonit zhvilluan një diskutim në nivel shkencor përsa i përket mjeteve inovative dhe zgjidhjeve që redukojnë dëmin në shëndet.
Një nga temat e diskutuara ishte edhe përdorimi i duhanit. Në studim të prezantuar nga Shuperka dhe mjeku Ardian Hoxha bënë të ditur se “Reduktimi i dëmit të duhanit bazohet në ofrimin e nikotinës për njerëzit që nuk mund ose nuk duan ta lënë duhanin (vetëvetë ose me metoda të miratuara aktualisht) duke përdorur produkte më pak të dëmshme (formë më e pastër e marrjes së nikotinës)”
Reduktimi Dëmit – Pse ka Rëndësi?
Mjekësia në vetvete është reduktim dëmi thonë ekspertët. “Shërohen vetëm infeksionet. Të gjitha sëmundjet e tjera trajtohen, reduktojnë dëmin, zvogëlojnë simptomat, pasojat, rënien e cilësisë se jetës etj” u parashtrua gjatë konferencës. Në rastin e duhanpirjes - rreziku është pirja e vazhdueshme e duhanit ndërsa alternativat e tjera më pak të dëmshme reduktojnë riskun e tij.
Sipas ekspertëve, lënia e duhanit vetë (pa asnjë ndihmë) ka 5% efikasitet, lënia e duhanit me përdorimin e medikamenteve ka 20-25% efikasitet. Por shumë duhanpirës nuk duan të marrin medikamente. Të paktën 8 nga 10 duhanpirës dështojnë të lënë duhanin me metoda të miratuara aktualisht. Si opsion të tretë, ekspertët thkesojnë se mund të jetë reduktimi i dëmit të duhanit, përdorimi i produkteve pa tym.
Suedia, një histori suksesi për t’u ndjekur
Ekspertët kanë vënë në dukje arritjen historike të Suedisë, e cila do të bëhet vendi i parë në botë që do të arrijë statusin “Pa Tym”. Historia e suksesit të Suedisë duhet të festohet si një revolucion i shëndetit publik. “Ne të gjithë duhet të jemi në majë të malit duke thirrur ‘Fitore!’, dhe duke e parë Suedinë si praktikën më të mirë.
"Modeli suedez i reduktimit të dëmit të duhanit është ai që Shqipëria duhet të ndjekë. Suedia do të bjerë nën një normë prej 5% të pre valencës së pirjes së duhanit në muajt e ardhshëm. Ky është niveli në të cilin një vend konsiderohet zyrtarisht pa Tym. Asnjë anëtar tjetër i Bashkimit Evropian nuk është afër arritjes së Suedisë dhe asnjë nuk është në rrugën e duhur për ta bërë këtë deri në objektivin e BE-së për vitin 2040, në 17 vjet. “
Në Suedi, sëmundjet e lidhura me duhanin janë më të ulëtat në Evropë. Vdekjet pre maturë janë me te ulëtat ne Evrope. Vdekjet suedeze nga kanceri i mushkërive janë më pak se gjysma e mesatares së BE-së. Vdekjet nga te gjitha llojet e kancerit janë 38% , me te ulëtat. Shkalla e kancerit është 41% më e ulët se pjesa tjetër e Evropës.Suedia është gati të bëhet vendi i parë pa Tym. Suedia është një dhuratë për Evropen. Vetëm 5, 6 % e te rriturve janë duhanpirës. Duhanpirja brenda 15 vitesh është ulur nga 15% ne 5.6% dhe bërja e produkteve alternative është gjerësisht të disponueshme”
Një shembull që vlen të ndiqet edhe në vende të tjera të Europës e më tej, përfshirë Shqipërinë. “Për të parandaluar ndikimin në shëndet - Në këto rrethana është reduktimi i dëmit, pra përdorin një produkti më pak të dëmshme (cigaret inovative me avull) janë 95 % më pak të dëmshme se produktet tradicionale të duhanit” u shpreh Shuperka për mediat gjatë konferencës.
Sfida mes tymit dhe avullit që ka prekur shoqëritë anë e mbanë botës ishte një nga temat e diskutimit të kërkuesve nga vende të ndryshme të rajonit që u mbodhën në Tiranë në konferencën e 9 të reduktimit të dëmit dhe shëndeti.
Ekspertë të njohur të shëndetit publik, të universitetit të mjekësisë theksuan rëndësinë e ndërmarrjes së politikave për reduktimin e dëmit ndërsa sollën studime nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut, ku ndeshen probleme të ngjashme me duhan pirjen, alkoolin dhe lëndët narkotike. Në shumicën e rasteve rreziqet vijnë nga sjelljet e dobëta në stilin e jetesës së pacientëve, mungesa e vullnetit të tyre për të përballuar trajtimin mjekësor. Ekspertët propozuan që jo ilaçet, por ndryshimi i stilit të jetesës, përqafimi i alternativave që ofron shkenca dhe inovacioni janë mjetet kryesore për shërim. Gjithashtu ata theksuan nevojën që strukturat e shëndetit publik duhet të shkojnë tek pacientët përdorues të duhanit, lëndë narkotike, alkool dhe jo të presin, që pacienti të vijë tek shëndetësia.
Sondazh
Sfidat e energjisë në Ballkanin Perëndimor, Balluku në Shkup: Bashkëpunimi midis dy qeverive është një bashkëpunim model!
Gjatë vizitës së saj në konferencën për energjinë, zhvilluar në kryeqytetin e Maqedonisë së Veriut, Shkup zëvendëskryeministrja, njëherësh Ministër i......
Depozitat në rënie për të 3-tin muaj radhazi - “Digjen” 370 milionë euro që prej janarit. Bie edhe paraja e “gatshme”
Depozitat në paranë e gjerë regjistrohen në rënie për të tretin muaj me radhë, tregojnë të dhënat e Bankës së Shqipërisë, që i referohen muajit prill të këtij......
Më shumë leje, por më pak sipërfaqe ndërtimi - Durrësi regjistron numrin më të lartë, vetëm katër qarqe kontribuan në rritje e përgjithshme
Shifrat e publikuara së fundmi nga “Instituti i Statistikave” për tremujorin e parë të vitit 2023, tregojnë se, numri i lejeve të ndërtimit ka pësuar rritje......
Keqmenaxhimi i parave publike - Tenderët, “lumë” shkeljesh nga intitucionet qendore e vendore
Procedurat tenderuese mbetën një nga sektorët kryesorë ku shkeljet dhe abuzimet me paratë publike janë të mëdha, si nga institucionet qendore ashtu dhe nga ato......
Euro “zhyt” edhe kreditimin - Huaja e re bie në prill, për biznesin dhe për individët
Kreditimi është ngadalësuar ndjeshëm gjatë muajit prill të këtij viti, sinjalizojnë shifrat më të fundit nga Banka e Shqipërisë në lidhje me huadhënien e......
Institucionet, 90 mld lekë dëm ekonomik buxhetit - KLSH: Parregullsitë në përdorimin e fondeve publike, shkelje të disiplinës buxhetore
Mbi 90 mld lekë është dëmi ekonomik dhe efeketet negative për shkak të parregullsive, të shkaktuara nga institucionet publike, gjatë vitit 2022. Konstatimi......
Ligji i ri i sigurimeve, dëmet u paguan më shpejt - Raporti i AMF për vitin 2022, aktivet neto të pensionve private arritën 5.7 mld lekë
Në Komisionin parlamentar të Ekonomisë, Kreu i Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare Ervin Mete, prezantoi raportin e veprimtarisë së institucionit që ai......
Drejtori i AMF te “Ekonomia”: Fondet e investimit iu kthyen rritjes, nuk pati probleme likuiditeti
Drejtori i Përgjithshëm i AMF-së Ervin Mete prezantoi Raportin Vjetor të institucionit te Komisioni i Ekonomisë, ku edhe iu përgjigj pyetjeve të deputetëve. Në......
