Çfarë sjell të re Plani i Zgjerimit të BE? - Treg unik që rrit ekonomitë me 10 %, 6 miliardë euro grante e kredi me koncesion
Plani i Zgjerimit të Ballkanit Perëndimor bazohet në 4 shtylla.
Referuar dokumentit të publikuar nga vetë Bashkimi Europian, shtylla e parë është rritja e integrimit ekonomik me Tregun Unik të Bashkimit Europian, Shtylla e dytë, është rritja e integrimit ekonomik brenda Ballkanit Perëndimor përmes Tregut të Përbashkët Rajonal. Ky hap, parashikohet të të shtojë 10% në ekonomitë e tyre.
Shtylla e tretë është përshpejtimi i reformave themelore ndërsa shtylla e katërt, rritja e ndihmës financiare.
Plani i zgjerimit parashikohet të zbatohet nëpërmjet një instrumenti të ri financimi: Propozimi prej 6 miliardë euro i Reformës për Zgjerimin e Ballkanit Perëndimor.
Por çfarë parashikon shtylla e parë?
Shtylla 1- AFRIMI I BALLKANIT PERËNDIMOR ME TREGUN E PËRBASHKËT TË BE-SË
Bashkimi Europian do të hapë zona të caktuara të tregut të përbashkët të BE-së për partnerët e Ballkanit Perëndimor përpara anëtarësimit duke sjellë përfitime të prekshme për qytetarët e tij. Partnerët e Ballkanit Perëndimor do të duhet të ndërmarrin reforma themelore, sipas acquis dhe të përmbushin detyrimet e tyre në kuadër të Tregut të Përbashkët Rajonal.
Vëmendje do t’i kushtohet 7 fushave prioritare.
-Lëvizjes së lirë të mallrave
-Lëvizjes së lirë të shërbimeve dhe punëtorëve
-Qasjes në Zonën e Pagesave në Euro
-Lehtësimit të transportit rrugor
-Integrimit dhe dekarbonizimit të Tregjeve të Energjisë
-Tregut të Unifikuar Digjital
-Integrimit në zinxhirët e furnizimit industrial
Shtylla 2- THELLIMI I INTEGRIMIT EKONOMIK RAJONAL BRENDA BALLKANIT PERËNDIMOR
Në këtë shtyllë parashikohet zhvillimi i një Tregu të Përbashkët Rajonal që konsiderohet thelbësor për dy arsye:
-për të zhbllokuar potencialin ekonomik të rajonit, për të krijuar mundësi për biznesin dhe punëtorët dhe për ta bërë Ballkanin Perëndimor një vend më tërheqës për investitorët evropianë. Krijimi i një Tregu të Përbashkët Rajonal, vlerësohet se do të shtonte 10 %të Prodhimit të Brendshëm Bruto të rajonit, në ekonomitë e Ballkanit Perëndimor me kalimin e kohës.
Dhe arsyeja e dytë, bazohet në miratimin dhe zbatimin e standardeve të BE-së, që është një hap drejt Tregut Unik të BE-së.
Shtylla 3- PËRSHPEJTIMI I REFORMAVE THEMELORE
Për të rritur konvergjencën socio-ekonomike, partnerët e Ballkanit Perëndimor do të duhet të ndërmarrin reforma në fushat bazë. Secili partner i Ballkanit Perëndimor do të përgatisë një Agjendë Reformash me një sërë reformash prioritare të ndara në piketa, të ashtuquajturat “kushtet e pagesës”. Përfundimi i tyre do të nxisë lirimin e fondeve nga Plani i ri i Zgjerimit. Përshpejtimi i reformave do të sjellë përmirësimin e rritjes ekonomike duke përfshirë tërheqjen e investimeve të huaja dhe forcimin e stabilitetit rajonal si dhe ndihmën ndaj partnerëve të Ballkanit Perëndimor për të ecur përpara drejt anëtarësimit në BE.
Shtylla 4- RRITJA E NDIHMËS FINANCIARE
Bashkimi Europian po propozon një instrument të ri financimi: një Lehtësi Reforme dhe Zgjerimi për vendet e Ballkanit Perëndimor prej 6 miliardë eurosh, duke kombinuar grantet dhe huatë koncesionare. Ky instrument i ri, pasi të miratohet nga Parlamenti dhe Këshilli Evropian, do të plotësojë ndihmën aktuale financiare në kuadër të Instrumentit për Asistencën e Para-Aderimit (IPA III). Lehtësia do të ofrojë një mbështetje financiare totale maksimale prej 6 miliardë eurosh për 2024-2027:
- 2 miliardë euro grante në pritje të marrëveshjes për rishikimin e Kornizës Financiare Shumëvjeçare
- 4 miliardë euro kredi me koncesion
SI DO TË FUNKSIONOJË LEHTËSIA E RE?
Një minimum prej 3 miliardë eurosh (2 miliardë euro grante dhe 1 miliard euro kredi të favorshme) do të shkojnë për investime përmes Kornizës së Investimeve të Ballkanit Perëndimor (WBIF). 3 miliardë euro të mbetura në kredi të favorshme do të përfitojnë qeveritë në Ballkanin Perëndimor, me kusht që ato të përmbushin Agjendat e Reformës.
Pagesat do të bëhen dy herë në vit, në bazë të kërkesave të paraqitura nga partnerët e Ballkanit Perëndimor dhe pas verifikimit nga Komisioni për arritjen e kushteve dhe parakushteve përkatëse të pagesës, si stabiliteti makrofinanciar, menaxhimi i shëndoshë i financave publike, transparenca dhe mbikëqyrja e buxhetit.
Nëse kushtet e pagesës nuk plotësohen, Komisioni do të pezullojë ose do të zbresë një shumë përkatëse nga pagesa. Partneri i Ballkanit Perëndimor do të ketë 1-2 vjet kohë për të përmbushur kushtet, në të kundërt shuma do të rishpërndahet mes të tjerëve në vitet në vijim.
SCAN
Sondazh
Të bësh fëmijë në Mbretërinë e Bashkuar - Gjithnjë e më shumë njerëz e konsiderojnë si “vetëvrasje financiare”
Është shënuar një rritje e mprehtë në borxhet e kujdesit për fëmijët me të cilat po përballen prindërit në Mbretërinë e Bashkuar, sipas një studimi të......
Grekët me “sytë nga qielli”! - Shpenzuan 36 miliardë euro për lojërat e fatit në vitin 2023
Qarkullimi total i sektorit të lojërave të fatit në Greqi shënoi një rekord të ri vitin e kaluar, duke u rritur me 23.2% krahasuar me vitin 2022. Sipas të......
Apple përgatit versionin e unazës inteligjente - Edhe Samsung po nxiton në këtë drejtim
Përveç hyrjes në tregun e realitetit të shtuar dhe virtual, Apple së shpejti mund të shtrihet më tej në fushën e teknologjisë shëndetësore, duke hedhur në treg......
Nga Berlini në Bruksel, “ecejaket” e rajonit - Rruga e gjatë e Ballkanit Perëndimor për integrimin në BE
Që pas viteve ’90, vendet e Ballkanit Perëndimor u përpoqën të kapnin trenin që të çonte në Europë por ky rrugëtim po zgjat pafundësisht. Disa nisma janë......
Varhelyi: 6 miliardë euro për rajonin - Ballkani Perëndimor mund të bëhet gati për anëtarësim në BE edhe më shpejt
Komisioneri i BE-së për Zgjerimin, Oliver Varhelyi, tha sot se përmes planit të ri të rritjes, vendet e Ballkanit Perëndimor nëse ndjekin dhe zbatojnë çdo......
Anëtarësimi në BE, shqiptarët më optimistët në rajon RCC: Rreth 90% e të anketuarve në vend janë shprehur pozitivisht
Shqiptarët duket se janë më optimistët në rajon sa i përket anëtarësimit në Bashkimin Europian. Këtë tregojnë të dhënat e edicionit të nëntë të Barometrit të......
Cili shtet do përfitonte më shumë nga integrimi në tregun e BE? - Analiza/ Shqipëria, RMV e Mali i Zi. Më pak Serbia, Bosnja dhe Kosova
Në kohë tensionesh gjeopolitike dhe besimi të reduktuar në rritjen e jashtme, është e rëndësishme të kuptojmë se cilat janë përfitimet e mundshme të politikave......
Firmoset marrëveshja për Kolegjin e Europës që do të hapë dyert në Tiranë – Mogherini: Kemi marrë aplikime nga 41 kombësi
Në kuadër të Samitit BE-Ballkani Perëndimor është Firmosur Marrëveshja mes Kolegjit të Europës, Ministrisë së Arsimit dhe Universitetit të Tiranës për shtëpinë......
