Bashkitë dhe taksat/ Projeksionet e viteve të ardhshme: Taksimi mbi pronën pritet të rritet. Qeveria do të lëshojë nga renta minerare
Strategjia e re e decentralizimit 2023-230 parashikon rritjen e kapaciteteve të qeverisjes vendore për ofrimin e shërbimeve, si edhe e autonomisë fiskale vendore. Synimi kryesor është rritja e nivelit të autonomisë financiare të pushtetit vendor, veçanërisht duke rritur nivelet e financimit të funksioneve vendore.
Rritja e autonomisë fiskale është parashikuar të arrihet nëpërmjet (i) rritjes së të ardhurave vendore nga tatimi mbi pasurinë e paluajtshme, (ii) rritjes së pjesës së taksave të ndara, dhe (iii) gjenerimit të të ardhurave nga aktiviteti ekonomik i njësive te veteqeverisjes vendore nëpërmjet përdorimit më eficent te aseteve vendore.
Ky objektiv mund të synojë në një periudhë afatmesme që të arrihet niveli i të të ardhurave totale vendore në përqindje të PBB-së i barabartë me mesataren e të ardhurave të vendeve të rajonit (rreth 5.2%).
Ndërsa në afatgjatë, mund të synohet të arrihet mesatarja e vendeve të Bashkimit Evropian prej 10.6% e PBB-së.
Realizimi i plotë i objektivave të strategjisë si ndërthurje e decentralizimit fiskal dhe funksional është parashikuar të bëhet e shtrirë në kohë.
Rritja e të ardhurave vendore nga tatimi mbi pasurinë e paluajtshme
Tradicionalisht, theksi i decentralizimit fiskal dhe rritjes se te ardhurave është tatimi mbi pronën, për shkak te potencialit për financat e pushtetit vendor duke mbetur relativisht një taksim më i drejtë në krahasim me taksimet e tjera.
Të ardhurat nga taksat mbi pronën për Shqipërinë zënë rreth 20% të të ardhurave të veta të vetëqeverisjes vendore dhe mbeten te ulëta krahasuar me vendet e rajonit.
Për Shqipërinë të ardhurat janë rreth 0.3% e PBB ndërsa rajoni ynë ka një mesatare prej 0.7%
Modeli evropian sugjeron që në një perspektivë afatgjatë ka shumë hapësirë për rritjen e të ardhurave nga taksimi i pronës.
Ndaj, bashkitë do të bëhen pjesë e një reforme që ka dy objektiva, afatmesëm dhe afatgjatrë.
Objektiv afatmesëm do të jetë: rritja e te ardhurave për të gjithë kategoritë e tatimit mbi pronën, si për tatimin e ndërtesave, truallit apo tokës bujqësore. Si objektiv afatshkurtër mund të jetë rritja e të ardhurave nga taksimi mbi pronën në 0.7% të PBB-së, nga 0.3% e PBB-së që është aktualisht, nëpërmjet zgjerimit të bazës së tatueshme, falë administrimit më të mirë fiskal.
Objektivi afatgjatë do të synojë rishikimin e taksimit mbi pronën dhe vlerësimin e përshtatshmërisë së nivelit aktual të tatimit, i cili mbetet i ulët krahasuar edhe me vendet e rajonit, si edhe i ulët në krahasim me koston administrative të mbledhjes së tij. Ndërsa aktualisht po punohet për taksimin e ndërtesave mbi bazën e vlerës së tregut, në planet e reformës është dhe taksimi i truallit mbi bazën e vlerës së tregut .
Po ashtu, rritja e sipërfaqes së ndërtuar aktualisht, e reflektuar në rritjen e të ardhurave nga taksa e ndikimit në infrastrukturë, pritet të rezultojë në një rritje të bazës së taksueshme për tatimin e pronës në vitet në vijim.
Si pjesë e rritjes së eficencës së mbledhjes së taksës së pasurisë, përveç normës së mbledhjes, duhet konsideruar edhe ulja e kostove administrative të mbledhjes së kësaj takse.
Referencat tregojnë se norma vjetore e kostos administrative kundrejt totalit të të ardhurave luhatet nga 2% deri 5 % ne vendet e zhvilluara dhe rreth 6% ne vendet ne zhvillim. Normat mbi 10 % (siç është rasti i Shqipërisë), tregojnë për problematika serioze në administrim.
Në listën e ndryshimeve që pritet të ndërmerren në fushën e taksave, ekziston mundësia që qeveria qendrore të ndërhyrjë në ligj duke mundësuar një metodologji të re të ndarjes së taksës nga tatimet kombëtare, duke përfshirë si përfiturese edhe vetë bashkitë ashtu sikurse edhe të rrisë përqindjen që shkon për pushtetin vendor nga renta e shfrytëzimit të burimeve natyrore.
SCAN
Sondazh
Ku i sigurojnë paratë bashkitë? - Shoqatat e bashkive kërkojnë rritjen e transfertës së pakushtëzuar në 2% të PBB-së
Burimet kryesore të të ardhurave të bashkive janë ato nga taksat dhe tarifat vendore të cilat i mbledhin vetë, transferta e pakushëztuar si dhe të ardhurat nga......
Vendet e BE-së drejt ndalimit të filtrave të cigareve!
Bishtat e cigareve janë mbeturinat e dyta më të zakonshme që gjenden në plazhet europiane, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH). Vitin e kaluar,......
Pse pavarësisht rimëkëmbjes ekonomike Greqia po regjistron rritje të kostos së jetesës?!
Greqia ka tejkaluar shumicën e ekonomive europiane në vitet e kaluara, por pse qytetarët nuk mund të përballojnë mallrat bazë dhe pse punëdhënësit kanë mungesë......
Presidenti i ri turk zgjidhet në balotazh - Asnjë nga kandidatët nuk mori më shumë se 50% të votave
Turqia shkon në balotazh pasi presidenti Tajip Erdogan udhëhoqi ndaj rivalit të tij opozitar Kemal Kilicdaroglu në zgjedhjet e së dielës, por nuk arriti një......
Liderët e G7 synojnë energjinë e Rusisë - Marrëdhëniet tregtare do të ndërtohen mbi sanksione të reja
Liderët e vendeve të G7 - ës planifikojnë të forcojnë sanksionet ndaj Rusisë në samitin e tyre në Japoni këtë javë, me hapa që synojnë energjinë dhe eksportet......
Lira turke shënon sërish rënie - Balotazhi presidencial ndikon në ekonominë e vendit
Lira turke mbeti afër nivelit të ulët dy mujor në fillimin e tregtimit, pasi kostoja e sigurimit të ekspozimit ndaj borxhit të vendit u rrit në momentin që......
Polonia rrit përfitimet financiare për fëmijët - Pagesa mujore do të jetë më shumë se 190 dollarë
Qeveria polake do të rrisë pagesat mujore të ndihmës për fëmijë në 800 zloti – 193.13 dollarë për fëmijë nga 500 zloti që nga fillimi i vitit 2024. Konfirmimi......
Cili qark kontribuon më shumë në ekonominë e Shqipërisë? - Bashkitë ku investohet më shumë dhe më pak
Produkti i Brendshëm Bruto është indikatori më i rëndësishëm që mat peshën që ka secili qark në ekonominë kombëtare. Referuar të dhënave të INSTAT, sipas......
