Turqia heq veton ndaj Finlandës dhe Suedisë – Hapet rruga e anëtarësimit për vendet nordike në NATO
Aleati i NATO-s, Turqia ka hequr veton e saj mbi ofertën e Finlandës dhe Suedisë për t'u bashkuar me aleancën perëndimore pasi të tre vendet ranë dakord të mbronin sigurinë e njëri-tjetrit, duke i dhënë fund një mosmarrëveshjeje disa javore që testoi unitetin e aleatëve kundër pushtimit rus të Ukrainës.
Përparimi erdhi pas katër orë bisedimesh pak para fillimit të samitit të NATO-s në Madrid, duke shmangur një ngërç në mbledhjen e 30 liderëve që synon të tregojë vendosmëri kundër Rusisë, e cila tani shihet nga aleanca e udhëhequr nga SHBA si një kërcënim i drejtpërdrejtë i sigurisë dhe jo një kundërshtar i mundshëm.
Kjo do të thotë që Helsinki dhe Stokholmi mund të vazhdojnë me aplikimin e tyre për t'u bashkuar me aleancën e armatosur bërthamore, duke çimentuar atë që është vendosur të jetë ndryshimi më i madh në sigurinë evropiane në dekada, pasi të dy vendet nordike neutrale kërkojnë mbrojtjen e NATO-s.
"Ministrat tanë të jashtëm nënshkruan një memorandum trepalësh që konfirmon se Turqia do të mbështesë ftesën e Finlandës dhe Suedisë për t'u bërë anëtarë të NATO-s," tha presidenti finlandez Niinisto në një deklaratë.
Hapat për pranimin e Finlandës dhe Suedisë në NATO do të bien dakord në dy ditët e ardhshme, tha Niinisto.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg dhe presidenca e Turqisë konfirmuan marrëveshjen në deklarata të veçanta, pas bisedimeve midis shefit të NATO-s, presidentit turk Tajip Erdogan, kryeministres suedeze Magdalena Andersson dhe Niinisto.
"Memorandumi kryesor sapo u arrit midis Suedisë, Finlandës dhe Turqisë. Hap rrugën për pranimin suedez në NATO," tha Andersson në një postim në Twitter.
Përgjigje për Rusinë
Zgjidhja e ngërçit forcon përgjigjen e aleancës ndaj Rusisë, veçanërisht në Detin Baltik, ku anëtarësimi finlandez dhe suedez do t'i jepte epërsi ushtarake NATO-s.
Në rajonin më të gjerë nordik, Norvegjia, Danimarka dhe tre shtetet baltike janë tashmë anëtarë të NATO-s. Lufta e Rusisë në Ukrainë, të cilën Moska e quan një "operacion special ushtarak", ndihmoi në përmbysjen e dekadave të kundërshtimit suedez për t'u bashkuar me NATO-n.
Presidenti i SHBA Joe Biden dhe kryeministri britanik Boris Johnson e mirëpritën marrëveshjen.
Biden, në një postim në Twitter, e quajti atë një "hap vendimtar drejt një ftese të NATO-s në Finlandë dhe Suedi, e cila do të forcojë Aleancën tonë dhe do të forcojë sigurinë tonë kolektive".
Johnson e quajti "lajm fantastik" fillimin e samitit.
Stoltenberg tha se 30 liderët e NATO-s do të ftojnë tani Finlandën, e cila ndan një kufi prej 1,300 km (810 milje) me Rusinë, dhe Suedinë për t'u bashkuar me NATO-n dhe se ata do të bëhen "të ftuar" zyrtarë. Ai u tha gazetarëve: "Dera është e hapur, do të bëhet bashkimi i Finlandës dhe Suedisë në NATO".
Megjithatë, edhe me një ftesë zyrtare të dhënë, 30 parlamentet aleate të NATO-s duhet të ratifikojnë vendimin nga udhëheqësit, një proces që mund të zgjasë deri në një vit.
Kushtet e marrëveshjes
Kërkesat kryesore të Turqisë, të cilat erdhën si befasi për aleatët e NATO-s në fund të majit, ishin që vendet nordike të ndalonin mbështetjen e grupeve militante kurde të pranishme në territorin e tyre dhe të hiqnin ndalimet e tyre për disa shitje armësh në Turqi.
Stoltenberg tha se kushtet e marrëveshjes përfshinin intensifikimin e punës së Suedisë për kërkesat e ekstradimit turk të militantëve të dyshuar dhe ndryshimin e ligjit suedez dhe finlandez për të ashpërsuar qasjen e tyre ndaj tyre.
Stoltenberg tha se Suedia dhe Finlanda do të heqin kufizimet e tyre për shitjen e armëve në Turqi.
Turqia ka ngritur shqetësime serioze se Suedia ka strehuar, siç thotë ajo, militantë nga Partia e ndaluar e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), e cila mori armët kundër shtetit turk në 1984. Stokholmi e mohon akuzën.
Deklarata e presidencës turke tha se marrëveshja e arritur nënkupton, "Bashkëpunim të plotë me Turqinë në luftën kundër PKK-së dhe anëtarëve të saj".
Ai tha gjithashtu se Suedia dhe Finlanda "po demonstronin solidaritet me Turqinë në luftën kundër terrorizmit në të gjitha format dhe manifestimet e tij".
Biden, në komentet publike me kryeministrin spanjoll Pedro Sanchez dhe mbretin Felipe të Spanjës, theksoi unitetin e aleancës, duke thënë se NATO ishte "aq e galvanizuar sa besoj se ka qenë ndonjëherë".
Një zyrtar i lartë i administratës tha se Uashingtoni kishte ndjekur një qasje të ulët dhe këmbënguli se Turqia nuk e kishte lidhur kërkesën e saj të gjatë për avionë luftarakë F-16 për të siguruar marrëveshjen.
Biden do të takohet me Erdoganin gjatë samitit. Erdogan tha përpara se të nisej për në Madrid se do ta shtynte Bidenin për blerjen e një avion luftarak F-16.
Ai tha se do të diskutonte me Biden çështjen e prokurimit të Ankarasë të sistemeve të mbrojtjes ajrore S-400 nga Rusia që çoi në sanksione të SHBA-së, si dhe kompletet e modernizimit nga Uashingtoni dhe çështje të tjera.
SCAN
Sondazh
Rikuperon Dollari amerikan ndërsa Paundi dhe monedha europiane nuk luhaten!
Monedha europiane shfaqet sërish e qëndrueshme këtë të mërkurë pasi në raport me fillimin e javës vijon edhe sot të blihet me 119 lekë dhe të shitet me 119.6......
Bordi i Transparencës – Vendosen çmimet e reja të karburanteve
Bordi i Transparencës ka vendosur çmimet e reja të shitjes së karburanteve me pakicë dhe shumicë për tregun vendas. Këto çmime reflektojnë ndryshimet që janë......
Shkeljet me tenderët për gjelbërimin e Tiranës - Oferta më e ulët skualifikohet padrejtësisht nga gara, KPP i rrëzon procedurën bashkisë
Teksa prej disa vitesh Bashkia e Tiranës ka shpallur planet për krijimin e pyllit orbital, Drejtoria e Përgjithshme e Pastrimit dhe Gjelbërimit, synon t’i......
Transporti “nxjerr zbuluar” tregtinë: Më pak mallra të transportuara këtë vit, pasagjerët me rritje!
Shifrat më të fundit nga Instituti i Statistikave konfirmojnë se tregtia përgjatë këtij viti është tkurrur ndjeshëm krahasuar me vitin e kaluar. Ndërkohë që të......
Tjetër subvencionim për bujqësinë e blegtorinë - Rama: Brenda vitit satelitët dhe dronët në ndihmë të sektorit!
Një subvencionim tjetër me naftë do të ketë për fermerët. Lajmin e bëri të ditur kryeministri Edi Rama në konferencën “Bujqësia me Teknologji dhe Inovacion”......
Në sitë 556 Zyra Këmbimi Valutor, hallka më vulnerabël - Banka e Shqipërisë: Na u rekomandua nga Moneyval, 90 kontrolle, u hoqën 12 licenca
Sipas rekomandimeve të Moneyval, Banka e Shqipërisë i ka kushtuar shumë vëmendje zyrave të këmbimit valutor në vend, të cilët konsiderohen hallka më vulnerabël......
Kreditë në euro, “ikin” referencat LIBOR, EURIBOR - Anomali në tregjet ndërkombëtare, Banka e Shqipërisë rishikon rregulloren për indekset
Një nga pasojat e krizës financiare ndërkombëtare ka qenë luhatja e ndjeshme e besimit të tregjeve ndërkombëtare ndaj indekseve të referencës për normat e......
Problemet globale të të korrave tregojnë për kosto të larta ushqimore edhe për shumë vite të tjera!
Vështirësia e mbjelljes së misrit, kultura e vetme më e madhe e drithit në botë, në veri të Shteteve të Bashkuara shtohet në një varg të trazuar të të korrave......
