Qepa dhe qumështi krijojnë dhe rrëzojnë qeveri - Fuqia e ushqimit në votime dhe ndikimi global
Ushqimet duke filluar nga buka e deri te qepa kanë fuqinë të... rrëzojnë qeveritë. Me fjalë të tjera, se si liderët mbrojnë sigurinë ushqimore të qytetarëve të tyre, po bëhet një "element" kyç i fushatës që ndikon tek votuesit e mundshëm, veçanërisht në kohë lufte dhe trazirash. Të paktën një e katërta e popullsisë së botës do të shkojë në votime në tetë muajt e ardhshëm, duke filluar nga Zelanda e Re dhe Polonia, e ndjekur nga Argjentina, Holanda dhe Egjipti, dhe më pas Indonezia dhe India në vitin 2024. Midis tyre janë disa nga furnizuesit kryesorë të produkteve ushqimore, nga orizi dhe vaji i palmës deri te qumështi dhe mielli i sojës. Të tjerat janë vende strategjike për rrjedhjen e lëndëve kryesore si gruri.
Politikanët që duan të qëndrojnë në pushtet po fokusohen në dy kategori kryesore: konsumatorët dhe prodhuesit, duke kufizuar eksportet e ushqimit, duke miratuar masa për të mbrojtur komunitetet rurale ose duke ngadalësuar ritmin e politikave klimatike që prekin fermerët. Ushqimi i bashkohet një liste të gjatë çështjesh zgjedhore, por ka një ndikim global. Politika kërcënon të ndikojë në tregtinë globale, çmimet dhe ekonomitë e vendeve të varura nga importi, ndërsa moti i çrregullt shkatërron tokat bujqësore nga SHBA-ja në Kinë. Kompleksit shpërthyes i shtohet lufta në Ukrainë dhe tani në Lindjen e Mesme. Para pushtimit rus, Ukraina eksportonte më shumë drithëra se e gjithë BE-ja.
Konflikti Izrael-Hamas shkaktoi rritjen e çmimit të naftës së papërpunuar, gjë që mund të ketë një ndikim negativ në ushqime.
Në këtë mjedis të trazuar, politikanët kanë arsye të jenë nervozë. Rritjet e çmimeve të ushqimeve mund të shkaktojnë trazira të reja në mbarë botën, siç bënë në vitin 2011 kur kontribuan në kryengritjet e "Pranverës Arabe" në Lindjen e Mesme, një rajon që po testohet sërish. Ndërkohë, bankierët qendrorë dhe qeveritë kudo janë duke luftuar për të kontrolluar kostot e ushqimit që po tejkalojnë inflacionin bazë.
Zelanda e Re, eksportuesi më i madh në botë i qumështit, është zotuar të frenojë ndikimin shkatërrues mjedisor të bujqësisë, por fermerët janë të pakënaqur që taksimi i gazrave serë të shkaktuara lopët kërcënon biznesin e tyre. Përpara zgjedhjeve, qeveria ka shtyrë zbatimin e të ashtuquajturit çmimi i emetimeve deri në fund të vitit 2025. Partia kryesore opozitare dëshiron ta shtyjë atë në 2030
Në Holandë, eksportuesi i dytë më i madh bujqësor në botë, fermerët janë bërë gjithashtu një forcë politike përpara zgjedhjeve të nëntorit. Ushqimi është një çështje e ndjeshme në Indi, një vend ku partitë në pushtet humbën zgjedhjet sepse nuk mund të kontrollonin çmimin e qepëve. Çmimet e qëndrueshme janë vendimtare për kryeministrin Narendra Modi pasi ai kërkon një mandat të tretë vitin e ardhshëm.
Ministria e Bujqësisë e Marokut ka vendosur të ndalojë eksportet e vajit të ullirit, në një përpjekje për të frenuar rritjen e çmimeve në tregun vendas. Kështu, Maroku bëhet vendi i tretë i madh prodhues i vajit të ullirit që zbaton një ndalim eksporti, pas Turqisë dhe Sirisë. Një litër vaj ulliri në Marok shitet 11 deri në 14 euro, një çmim rreth 64% më i lartë se çmimi mesatar në gusht 2022, ndërsa në të njëjtën kohë paga mesatare neto mujore në Marok është rreth 360 euro. Vendimi i Marokut për të ndaluar eksportet mund të kontribuojë në rritje të mëtejshme të çmimeve në Europë.
Dorina Kurtaj /SCAN
Sondazh
Rusia hap derën e Arktikut për Kinën - Kompanitë kineze ndërmarrin projekte të zhvillimit të porteve dhe minierave
Përmbysja e madhe në ekuilibrin e fuqisë midis vendeve konkurruese në Arktik është shkaktuar nga lufta e Rusisë në Ukrainë dhe izolimi i Moskës si pasojë e......
Normat e larta “zbehin” mikrofinancën në Kosovë - Interesi i kredive, mesatarisht në 19%. Tre herë më shumë krahasuar me bankat
Norma mesatare e interesit në kreditë e dhëna nga sektori i mikrofinancës në Kosovë në qershor 2023 ishte 19.0%, që krahasuar me sektorin bankar është thuajse......
Rritje e madhe pagash në Gjermani - 500 euro më shumë në muaj për 3 milionë të punësuar
Rreth tre milionë punonjës në shërbimet publike në Gjermani mund të marrin një pagë 10.5 % më të lartë, ose të paktën 500 euro më shumë në muaj. Lajmi u......
Investitorët braktisin energjinë e rinovueshme - Shkak, normat e larta të interesit dhe kosto e lëndëve të para
Sektori i energjisë së rinovueshme duket se ka humbur prestigjin e tij me investitorët gjatë verës. Tremujori korrik-shtator regjistroi një numër rekord......
Kush janë Formula 1 e lundrimit?!
Dy ekipe, një zviceran dhe një francez, po konkurrojnë për rekordin botëror të shpejtësisë për varkat me vela duke përdorur materiale dhe teknologji.......
Franca do të kontrollojë të huajt me historik radikal për dëbim të mundshëm!
Vetëm tre ditë pas vrasjes së një mësuesi në qytetin verilindor të Arras, i vrarë me thikë nga një ish-student me një histori radikalizimi islamik, Franca ka......
Cilat janë kurorëzuar më të mirat në renditjen e Times World University 2024?!
Renditja e Universitetit Botëror të Times Higher Education (THE) për vitin 2024 ka dalë dhe është Kina që la dalë mbi Perëndimin. Universiteti i Oksfordit......
Analizë: Europa dëshiron të bëhet më e mirë në planifikimin për më të keqen
Bashkimi Evropian është i rrethuar nga dënimi dhe zymtësia, nga luftërat në pragun e tij te inflacioni dhe kriza klimatike, për të mos përmendur......
