Nga qepa te orizi, ka një 'rritje' globale të çmimeve të ushqimeve bazë. A është ndryshimi klimatik fajtor?
Ndryshimet klimatike, El Niño dhe lufta e Rusisë kanë bërë që çmimet e ushqimeve të rriten pasi vendet po kufizojnë eksportet. Si të gatuani një vakt kur një përbërës kryesor është i papërballueshëm? Kjo pyetje po bëhet në familjet në mbarë botën pasi ato po përballen me mungesë të ushqimeve thelbësore si orizi, vaji i gatimit dhe qepa.
Kjo për shkak se vendet kanë vendosur kufizime në ushqimin që eksportojnë për të mbrojtur furnizimet e tyre nga efekti i kombinuar i luftës në Ukrainë, kërcënimi i El Niños për prodhimin e ushqimit dhe dëmtimi në rritje nga ndryshimet klimatike. Është një goditje e trefishtë që po çon në rritje të çmimeve të ushqimeve dhe situata të dëshpëruara në mbarë botën.
Mungesa e qepëve të Tanzanisë këtë vit janë pjesë e "ngjitjes" së kufizimeve të ushqimit nga vendet e trembura nga mungesa e furnizimit dhe rritja e kërkesës për prodhimet e tyre. Në nivel global, 41 kufizime të eksportit të ushqimit nga 19 vende janë në fuqi, duke filluar nga ndalimet e plota te taksat.
India ndaloi dërgesat e disa orizit në fillim të këtij viti, duke rezultuar në një mungesë prej afërsisht një të pestës së eksporteve globale. Myanmari fqinj, furnizuesi i pestë më i madh në botë i orizit, u përgjigj duke ndaluar disa eksporte të drithit.
India gjithashtu kufizoi dërgesat e qepëve pas reshjeve të çrregullta - të nxitura nga ndryshimet klimatike që dëmtuan të korrat. Kjo bëri që çmimet në Bangladeshin fqinj të rriten dhe autoritetet po përpiqen të gjejnë burime të reja për perimet.
Diku tjetër, një thatësirë në Spanjë ndikoi në prodhimin e vajit të ullirit. Ndërsa blerësit europianë iu drejtuan Turqisë, çmimet e vajit të ullirit u rritën në vendin mesdhetar, duke bërë që autoritetet atje të kufizojnë eksportet. Maroku, gjithashtu duke u përballur me një thatësirë përpara tërmetit të fundit vdekjeprurës, ndaloi eksportimin e qepëve, patateve dhe domateve në shkurt.
Çmimet e ushqimeve në mbarë botën, thonë ekspertët, do të përcaktohen nga ndërveprimi i tre faktorëve: si do të funksionojë El Niño dhe sa zgjat, nëse moti i keq dëmton të korrat dhe nëse shkakton më shumë kufizime eksporti, dhe e ardhmja e luftës së Rusisë në Ukrainë. Kombet ndërluftuese janë të dy furnizuesit kryesorë globalë të grurit, elbit, vajit të lulediellit dhe ushqimeve të tjera, veçanërisht për vendet në zhvillim ku çmimet e ushqimeve janë rritur dhe njerëzit janë të uritur.
Një El Niño është një fenomen natyror që ndryshon modelet globale të motit dhe mund të rezultojë në mot ekstrem, duke filluar nga thatësira në përmbytje. Ndërsa shkencëtarët besojnë se ndryshimi i klimës po e bën këtë El Niño më të fortë, ndikimi i tij i saktë në prodhimin e ushqimit është i pamundur të zbulohet deri pasi të ketë ndodhur. Por shenjat e para janë shqetësuese.
Rreziqet klimatike nuk kufizohen vetëm tek orizi, por zbatohen për çdo gjë që ka nevojë për reshje të qëndrueshme për të lulëzuar, duke përfshirë bagëtinë. Perimet, pemët frutore dhe pulat të gjitha do të përballen me stresin e nxehtësisë, duke rritur rrezikun që ushqimi të prishet. Kjo ngushton më tej furnizimet ushqimore dhe nëse eksportet e drithërave nga Ukraina nuk zgjidhen, do të ketë mungesa shtesë në ushqim për bagëtinë dhe plehrat.
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
“80% e qytetit është pa energji”: Greqia Qendrore goditet sërish nga moti i keq!
Kryeministri Mitsotakis thotë se Greqia është lënë në hije nga fatkeqësitë e shkaktuara nga ndryshimet klimatike teksa godet stuhia Elias. Një stuhi e dytë e......
Shkencëtarët gjejnë për herë të parë plastikë në re: Kjo rrezikon ndotjen e "çdo gjëje që hamë dhe pimë"!
Prania e plastikës së vogël në retë rrezikon ndotjen e "çdo gjëje që hamë dhe pimë", thonë studiuesit. Mikroplastika e zbuluar në re, ku shkencëtarët thonë se......
Ujësjellësit, 30 mln lekë subvencione nga qeveria - Prioritet, likujdimi i pagave, sigurimeve dhe borxheve për energjinë elektrike
Shoqëritë rajonale të ujësjellësve do të përfitojnë 30 mln lekë subvencion nga Agjencia Kombëtare e Ujësjellës Kanalizimeve. Ministria e Infrastrukturës dhe......
150 Mln euro nga sigurimi i makinave, pronës e shëndetit - 8-mujori, numri i kontratave të lidhura arriti mbi 971 mijë, me rritje prej 11.97%
Shqiptarët kanë shpenzuar rreth 150 milionë euro këtë vit për të siguruar pronat, jetën e shëndetin e veccanërisht makinat, më një rritje prej mbi 10%......
Ekonomia shqiptare u rrit me 3,23% - 3-mujori i dytë/ Ndërtimi dhe pasuritë e paluajtshme, ndikimin më të madh
Ekonomia shqiptare ka performuar pozitivisht përgjatë periudhës Prill- Qershor 2023, duke shënuar një rritje me 3.23% në raport me të njëjtën periudhë të një......
Industria dominohet nga nafta, hekuri dhe kromi - Vlera për 2022 arriti 108.6 mld lekë. Këpucët dhe pijet joalkoolike kryesojnë sasinë
Industria shqiptare dominohet nga nafta, hekuri dhe kromi për nga vlera, me një total prej 108.6 mld lekë për vitin 2022, dhe nga këpucët e pijet joalkoolike......
Si përfitojnë bizneset nga Fondi Social i Punësimit? - Në listëpritje 9 mijë individë, në dy vitet e fundit janë punësuar vetëm 50
Ministria e Financave do të vërë në funksion Fondin Social të Punësimit, i cili parashikon përfitime dhe subvencione për punëdhënësit që punësojnë individë me......
BSH tërheq miliona euro nga tregu, ndikimi i papërfillshëm - Publikohet raporti për ndërhyrjet në tregun valutor gjatë 3-mujorit të dytë 2023
Banka e Shqipërisë ka ndërmarrë ndërhyrje shumë më energjike në kërkim të pakësimit të eurove që qarkullojnë në treg, megjithëse me rezultate modeste. Ajo ka......
