Kostot e ushqimit, Shqipëria nën mesataren e BE-së/ Zarzavatet "nxitën" rritjen. Importi i tyre prek kulmin
Lufta në Ukrainë rezultoi një “kërcënim” sa i përket çmimeve dhe sidomos për produktet e shportës. Grupi i ushqimeve udhëhoqi normën e inflacionit për muaj e muaj me radhë, duke regjistruar kështu rritjen më të madhe. Kjo rritje ka shoqëruar jo vetëm vendin tonë, por edhe shumë vende të tjera, sidomos ato që u prekën në mënyrë direkte nga konflikti.
Por si rezultoi norma e inflacionit për ushqimet në Shqipëri dhe në vendet e Europës dhe si është situata sot? “Scan Intel” ka kryer një analizë krahasuese të këtij treguesi para krizës së çmimeve dhe pas saj. Në muajin tetor të vitit 2022, ku norma e përgjithshme e inflacionit arriti në 8.3%, niveli më i lartë që prej vitit 1998-të, rikujtojmë se inflacioni për ushqimet ishte dyfish më i lartë. Të dhënat për Europën tregojnë po të njejtin trend. Megjithatë, përgjatë kësaj periudhe, krahasuar me inflacionin e mallrave ushqimore, pra me koston e ushqimeve në Europë, kishte vende që shfaqin tendenca shumë më të larta.
Aktualisht Shqipëria ka një normë inflacioni të përgjithshëm shumë më të ulët se disa vende të Europës dhe të rajonit, ndërkohë sa i përket çmimit të ushqimeve, të dhënat e Eurostat tregojnë se norma e çmimeve në vendin tonë është poshtë mesatares së BE-së. Norma e inflacionit për produktet ushqimore në vendin tonë vlerësohet në 2.4% në muajin shkurt të këtij viti, ndërkohë mesatarja e Bashkimit Europian është 2.7%. Pra, edhe pse norma e përgjithshme e inflacionit në vendin tonë është barazuar me atë të BE-së, të dhënat tregojnë se çmimet për ushqimet janë më të ulta. Rikujtojmë se në muajin shkurt të vitit të kaluar çmimet e ushqimeve ne vendin tonë rriteshin me 12%, ndërsa në BE me 19.5%.
Serbia dhe Maqedonia e Veriut renditen mbi mesataren europiane dhe mes vendeve të para në Europë me normën më të lartë të çmimit të ushqimeve. Norma e rritjes për muajin shkurt në këto dy vende llogaritet në 4.7% dhe 4% respektivisht. Ndërkohë, vende si Çekia, Hungaria, Danimarka, Finlanda dhe Lituania kanë regjistruar rënie të nivelit të inflacionit të ushqimeve. Rasti i Hungarisë ndër të tjera është një rast i pabesueshëm. Ndërsa në muajin shkurt të vitit të kaluar inflacioni i shportës ishte 47%, këtë vit është -2.2.
Ndërkohë që norma e përgjithshme u ndikua nga ushqimet, këto të fundit u ndikuan nga çmimet e zarzavateve, të cilat kanë shënuar një rritje dyshifrore për muaj më radhë. Shqipëria në muajin shkurt të vitit 2024 e regjistron këtë normë në 5.4%, akoma mbi mesataren e Bashkimit Europian, e cila vlerësohet në 1.2%. Maqedonia e Veriut kryeson vendet e Europës me një normë afër 21%, por është shumë pas normës në Turqi.
Por pse kjo rritje e lartë e çmimit të zarzavateve? Nisur nga të dhënat e tregtisë së jashtme shohim se importi i zarzavateve ka prekur rekord në dy vitet e fundit me të dhëna të plota, pra viti 2023 dhe viti 2022. Në vitin që lamë pas janë importuar rreth 3.3 miliardë lekë zarzavate nga 2.5 në vitin 2021, pra para krizës së çmimeve. Vlera e importit të zarzavateve në vitin 2023 është më e larta që nga viti 2005.
Sondazh
A preket ekonomia shqiptare nga konflikti në Lindjen e Mesme? Alarmi për stabilitetin e çmimeve, “cënohen” hidrokarburet
Vitet e fundit, tensione të përshkallëzuara deri në sulme kanë bërë që rendi politik, por edhe ai ekonomik të jetë i pasigurt. Ndërsa bota po i rikthehej disi......
Pse Shqipëria po e ndryshon skemën e pensioneve pas 10 vitesh? Përpunimi i shifrave, çfarë solli skema e miratuar në vitin 2014-të
Shumë shpejt do të aplikohet një skemë e re për pensionet por edhe për mbrojtjen sociale në tërësi. Duke qenë se reforma e bërë në vitin 2014-të e ka mbyllur......
Shqipëri vs Europë, si ndryshuan shpenzimet? U shpenzua më pak për ushqim dhe më shumë për restorante dhe hotele
Familjet shqiptare mbajnë rekord në Europë sa i përket peshës që zënë ushqimet dhe pijet jo alkolike në shpenzimet e tyre, por janë të fundit për shpenzimet në......
Kush i zotëron bankat në Shqipëri? Rreth 55% e tyre "nën kontrollin" e kapitalit nga vendet e BE-së dhe Turqia
Bankat luajnë një rol kritik në zhvillimin dhe funksionimin e ekonomisë së një vendi. Roli kryesor i tyre është të mbledhin depozita dhe të ofrojnë kredi. Ky......
A ka mbaruar “beteja” kundër çmimeve në Shqipëri? RBI: Jo! Turizmi dhe tregu i qëndrueshëm i punës do të nxisin inflacionin
Institucioni kërkimor “Raiffeisen Research”, i cili ofron një pasqyrë të plotë mbi tendencat aktuale ekonomike, tregon përmes një publikimi se beteja e......
Shqipëria "shkëlqen" në sytë e botës/ Indeksi i Fuqisë së Butë: Jemi vendi i dytë me rritjen më të madhe në nivel global
“Brand Finance” ka publikuar së fundmi studimin në kuadër të “Fuqisë së Butë” (Global Soft Power Index, 2024). Koncepti i fuqisë së butë ka të bëjë me......
Gjeografia e azilantëve nga Shqipëria/ Franca dhe Gjermania, destinacioni i preferuar. Në vitin 2023 u regjistruan mbi 6,800 aplikime
Sipas të dhënave të Eurostat, në vitin 2023 u regjistruan 1,048,900 aplikime për herë të parë për azil në vendet e BE-së ose 20% më shumë se një vit më parë.......
Mirëqenia, sa shpenzojnë shqiptarët në vit? Rreth $460 për frymë, tregu në vendin tonë vlen $1.3 mld
Instituti i Mirëqenies Globale (Global Wellness Institute), i cili njihet si burimi kryesor për kërkime në industrinë e mirëqenies, ka publikuar së fundmi......
