Cilat vende europiane kanë më shumë dhe më pak pyje?!
Pyjet luajnë një rol kyç në luftën kundër ndotjes dhe degradimit të mjedisit. Ata heqin sasi të mëdha të dioksidit të karbonit, zvogëlojnë rreziqet e fatkeqësive natyrore, ndihmojnë në uljen e temperaturave të ajrit dhe tokës dhe mbi të gjitha janë të bukura magjepsëse. Por në pjesën më të madhe të botës këto mrekulli natyrore janë në rënie. Organizata e OKB-së për Ushqimin dhe Bujqësinë vlerëson se 420 milionë hektarë pyje, më të mëdha se madhësia e BE-së, u zhdukën midis viteve 1990 dhe 2020.
Në dekadat e fundit Europa e ka kundërshtuar këtë prirje. Sipas të dhënave të Eurostat, 39 % e Bashkimit Europian është e mbuluar me pyje, krahasuar me 31 % në nivel global. Kjo është një rritje prej 10 % që nga viti 1990, ose me fjalë të tjera, sipërfaqja totale e tokës së Hungarisë dhe Sllovakisë së bashku. Brenda bllokut ka dallime masive midis vendeve. Pesë shtete anëtare kanë më shumë se gjysmën e tokës së tyre të mbuluar me pyje: Finlanda (66 %), Suedia (63 %), Sllovenia (61 %), Estonia (54 %) dhe Letonia (53 %). Vende si Danimarka (15 %), Irlanda (11 %), Holanda (10 %) dhe Malta (1 %) mbeten shumë prapa. Një nga arsyet për këtë pabarazi është përfitimi.
Qeveria daneze thotë se vetëm 2-3 % e Danimarkës ishte e mbuluar nga pyjet rreth vitit 1800 për shkak të shekujve të prerjeve të pakontrolluara dhe pastrimit për bujqësi. Është një histori e ngjashme në Irlandë ku në fund të shekullit të 19-të, mbulesa pyjore e vendit ishte reduktuar nga 80 % 6000 vjet më parë në rreth 1 %.
Duhet të theksohet se konsumi i BE-së përfaqëson pothuajse 10 % të shpyllëzimit global. Pra, ndërsa mbulimi pyjor i BE-së është rritur, blloku ka kontribuar në shpyllëzimin diku tjetër. Në fillim të këtij viti, Parlamenti Europian ndërmori hapa për ta ndryshuar këtë duke votuar për të siguruar që një numër i madh produktesh në tregun e BE-së të jenë pa shpyllëzim.
Kjo rritje në pyjet e Europës ka ndodhur gjatë shumë dekadash. Specialistët besojnë se në disa vende si Irlanda politikëbërësit kanë vendosur të zgjerojnë prodhimin e drurit. Në vende të tjera, shumica e konvertimit të tokës në drejtim të pylltarisë ishte në fakt një efekt i braktisjes së tokës. Pavarësisht numrit në rritje, pyjet po përballen me kërcënime të shtuara nga era, zjarri dhe infektimi i brumbullit.
Titujt u dominuan gjatë verës nga zjarret e dëmshme në Mesdhe dhe 2022 ishte sezoni i dytë më i keq i zjarreve në rekord. Këto shqetësime po përkeqësohen nga ndryshimet klimatike, ka treguar një studim gjithëpërfshirës i publikuar në gusht. Temperaturat më të larta të verës, së bashku me efektet e thatësirave më të shumta dhe më të gjata, e bëjnë më të lehtë ndezjen dhe përhapjen e zjarreve.
Të njëjtat kushte lejojnë që brumbulli i lëvores të lulëzojë dhe të infektojë dhe të vrasë pemët. Studiuesit rekomandojnë një sistem pan-europian pothuajse në kohë reale për të monitoruar dhe raportuar shqetësimet e pyjeve. Ata thonë se kjo duhet të kombinojë "vëzhgimet e bazuara në tokë dhe sensorin në distancë për të zhvilluar të kuptuarit tonë dhe aftësinë për t'iu përgjigjur dinamikave të shqetësimeve".
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Diamanti blu që mund të arrijë 50 milionë dollarë në ankand!
Diamanti më i madh blu, i zbukuruar, pa të meta, i nxjerrë ndonjëherë në ankand mund të shitet deri në 50 milionë dollarë në shitjen e bizhuterive të rralla të......
SHBA miraton projektligjin prej 14 miliardë dollarësh 'vetëm për Izraelin'!
Dhoma e Përfaqësuesve e Shteteve të Bashkuara miratoi një paketë ndihme ushtarake prej gati 14.5 miliardë dollarësh për Izraelin, një përgjigje muskulare e......
Tirana Bank, sponsorizon laborator për studentët e FTI - Mustafa: Studentët partnerë të rrugëtimit drejt transformimit Digital
Edukimi është një nga shtyllat thelbësore të Përgjegjësisë Sociale së Tirana Bank. Sponsorizimi i laboratorit të IT në Fakultetin e Teknologjisë së......
Të burgosurit, Shqipëria rekord pas rekordi - Më shumë se gjysma e tyre nuk e vuajnë dënimin përfundimtar
Sipas raportit të Këshillit të Europës për vitin 2022, Shqipëria renditet ndër vendet që ka numrin më të lartë të të burgosurve në raport me popullsinë, me 176......
Përmbytje në gjithë vendin, por shqiptarët të pasiguruar - Sigurimet nga fatkeqësitë natyrore shumë të ulëta, më pak se 20 milionë euro
Ndërsa stuhia “Ciaran” po shkakton reshje të dendura e për rrjedhojë përmbytje në gjithë vendin, numri i shqiptarëve që kanë siguruar pronat nga përmbytjet,......
Shiu “përmirëson” energjinë - KESH: Rriten prurjet në Kaskadën e Drinit, nuk pritet hapje e portave
Përveç problemeve të shkaktuara me përmbytjet në disa zona, por edhe me rrjetin elektrik, rreshjet e ditëve të fundit kanë sjellë efekte pozitive për......
Largimi i industrisë së veshjeve nga Kina, mision i pamundur! - Arsyet janë cilësia e lartë dhe prodhimi masiv me çmime konkurruese
Kompanitë e veshjeve po zhvillojnë një marrëdhënie të përhershme varësie nga Kina, pasi përpjekjet e tyre për t'u shkëputur gradualisht nga "Dragoi i Kuq"......
Fshati italian ofron akomodim falas - Kush mund të aplikojë dhe cilat janë kushtet
Një fshat në ishullin italian të Sardenjës ofron për njerëzit dixhitalë asgjë më pak se akomodim falas. Për të qenë të saktë, është fshati Ollolai, i cili......
