Cilat vende të Ballkanit Perëndimor synojnë të vendosin taksën e karbonit? / Shqipëria, Serbia dhe Kosova janë prapa
Gjysma e vendeve të Ballkanit Perëndimor, përkatësisht Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, kanë ndërmarrë hapat e parë të prekshëm për të futur taksimin e dioksidit të karbonit (CO2), me qëllim përshpejtimin e dekarbonizimit, por edhe për të shmangur pagesën e karbonit të Bashkimit Evropian, tatimin mbi importet, të cilin blloku planifikon ta vendosë nga viti 2026. Shqipëria, Serbia dhe Kosova aktualisht janë prapa, la njoftuar Balkan Green Energy.
Ndërmarrja e energjisë Elektroprivreda Bosne i Hercegovine (EPBiH) prezantoi çmimet e brendshme të karbonit në janar 2021. Fondet ruhen në një rezervë të veçantë, i cili vitin e kaluar përmbante 10 milionë euro.
Senad Salkiq, drejtor për projektet kapitale të EPBiH, tha se paratë janë të destinuara vetëm për investime në burime të rinovueshme. Autoritetet e BiH kanë përgatitur një kuadër ligjor për futjen e një takse CO2 nga viti 2026, tha ai në një takim të quajtur CBAM - Splitting wedge apo katalizator për Komunitetin e Energjisë, organizuar nga Komuniteti i Energjisë.
Çmimi i brendshëm i CO2 u njoftua edhe nga njësia energjetike e Maqedonisë së Veriut Elektrani na Severna Makedonija (ESM) vitin e kaluar, ndërsa ministri i saj i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor Naser Nuredini tha në takim se vendi do të prezantojë gjithashtu taksimin e CO2.
Pararendësi kryesor në rajon është Mali i Zi, i cili prezantoi taksimin e CO2 në vitin 2020 në përputhje me rregullat e ETS të BE-së.
Vendet e Ballkanit Perëndimor janë nën presion për të futur çmimin e karbonit, pjesërisht për shkak të Mekanizmit të Rregullimit të Kufirit të Karbonit (CBAM), të cilin BE planifikon ta përdorë nga viti 2026 për importet e çimentos, hekurit, çelikut, plehrave, aluminit dhe energjisë elektrike nga vendet pa taksë karboni.
Salkiq: Taksa kufitare e karbonit e BE-së do të ndikojë në të gjithë ekonominë e BiH
Senad Salkiç i EPBiH vuri në dukje se CBAM do të kishte një ndikim të madh në të gjithë ekonominë e BiH duke pasur parasysh se rreth 72% e eksporteve të saj përfundon në BE.
Salkiq shpjegoi se BiH nënshkroi një memorandum mirëkuptimi majin e kaluar mbi futjen e EU ETS si pjesë e Planit Kombëtar të Energjisë dhe Klimës (NECP) nga viti 2026. Synimi është të përdoret mekanizmi për të dekarbonizuar sektorin e energjisë dhe EPBiH, duke 2040. Ai shtoi se Këshilli i Ministrave i BiH kishte përgatitur një kuadër ligjor për çmimin e karbonit.
Sipas Salkić, taksimi i CO2 do të përmirësonte gjithashtu pozicionin e EPBiH në biznesin e eksportit të energjisë elektrike.
Salkiq theksoi se kompania prezantoi çmimin e brendshëm të CO2 nga janari 2021 dhe menjëherë krijoi një fond special, i cili arriti në rreth 10 milionë euro vitin e kaluar. Fondet janë lënë mënjanë vetëm për investime në burime të rinovueshme, shpjegoi ai dhe shtoi se rreth 95% e emetimeve të kompanisë u taksuan brenda vitit të kaluar.
Nuredini: Maqedonia e Veriut do ta sjellë çmimin e saj të karbonit në përputhje me ETS të BE-së deri në vitin 2030
Ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor i Maqedonisë së Veriut Naser Nuredini rikujtoi se kontributet e përcaktuara në nivel kombëtar (NDC) të vendit sipas Marrëveshjes së Parisit parashikojnë uljen e emetimeve me 51% deri në vitin 2030, ose 80% në krahasim me vitin 1990.
Maqedonia e Veriut po diversifikon burimet e saj të furnizimit, po investon në energji të rinovueshme, po përgatitet të ndërtojë një nga hidrocentralet më të mëdha në rajon dhe po krijon kushte që kompanitë private të investojnë në energjinë e gjelbër, tha Nuredini.
Ai vuri në dukje se Ballkani Perëndimor dhe BE-ja duhet të demonstrojnë mirëkuptim për CBAM.
Sipas ligjit të ri për ndryshimet klimatike që po hartohet, Maqedonia e Veriut synon të prezantojë çmimin e karbonit, fillimisht si zgjidhje kalimtare, dhe më pas ta harmonizojë atë me rregullat ETS të BE-së deri në vitin 2030, tha Nuredini.
Vlen të përmendet se Sekretariati i Komunitetit të Energjisë ka përgatitur një propozim për taksimin e CO2 në palët kontraktuese, i cili parashikon futjen e çmimit të brendshëm të karbonit menjëherë, zhvillimin e sistemeve kombëtare deri në vitin 2025, kombinimin e tyre në një sistem të vetëm rajonal deri në vitin 2030 dhe arritjen e çmimit të karbonit në BE deri 2040. Futja në faza e çmimit të karbonit do të përfshinte lejimet e lira të karbonit.
Nebi Xhomaqi / SCAN
Sondazh
Traktorët modernë janë shumë të rëndë: Rrezikojnë të shkaktojnë dëme për tokën bujqësore!
Traktorët që përdoren aktualisht në fusha peshojnë më shumë se dinosaurët më të mëdhenj që kanë jetuar ndonjëherë në Tokë: rreziku është që ata të shkaktojnë......
Një lloj i ri i paneleve diellore në studim: Mund të prodhojnë energji elektrike edhe gjatë natës!
Teknologjia konvencionale diellore thith rrezet e dritës së diellit në hyrje për të gjeneruar tension. Ironikisht, disa materiale janë në gjendje të punojnë në......
George Soros: Magazina e gazit në Rusi është pothuajse plot dhe Europa duhet ‘të mbajë nervat’!
Pozicioni negociues i presidentit rus Vladimir Putin nuk është "aq i fortë sa pretendon ai" dhe Europa ka ndikim kundër tij, sipas investitorit miliarder......
Çfarë është LNG dhe pse BE-ja dëshiron kaq shumë prej tij?
BE-ja po bën bast të madh për gazin natyror të lëngshëm (LNG) për të zëvendësuar miliona tonë gaz që blen aktualisht nga ofruesi i saj kryesor, Rusia, një......
Ministri saudit i financave paralajmëron: ‘Kriza globale e ushqimit është e vërtetë. Komuniteti botëror po e nënvlerëson!’
Para luftës, më shumë se 95% e eksporteve totale të drithit, grurit dhe misrit të Ukrainës dërgoheshin përmes Detit të Zi dhe gjysma e këtyre eksporteve......
Çfarë i rriti shkëmbimet tregtare mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut? - Dyfishohet vlera e eksporteve. Ndikim kryesor zarzavatet dhe frutat!
Shqipëria ka njohur një rritje të shkëmbimeve tregtare me Maqedoninë e Veriut. Referuar të dhënave të publikuara nga INSTAT, eksportet e Shqipërisë në 4 muajt......
Dollari, në nivelin më të ulët në 1 muaj - FED mund të qëndrojë në pritje të efekteve të rritjes së interesave
Dollari amerikan po tregtohet i qëndrueshëm në sesionin e sotëm, pranë nivelit më të ulët në 1 muaj, pasi në procesverbalin e takimit të fundit të Rezervës......
Bursat europiane, të kujdesshme - Në fokus të tregjeve, samiti i BE dhe forumi i Davosit
Tregjet europiane janë hapur me ndryshime të vogla në sesionin e sotëm, por megjithatë humori i investitorëve është pozitiv për shkak se Rezerva Federale në......
