Siguria Kibernetike Kombëtare, Shqipëria në fund të Europës/ Jemi ndër 4 vendet me performancën më të dobët sa i përket sigurisë së qeverisjes elektronike
Siguria kibernetike është kthyer në një kërcënim serioz në vendin tonë, dhe sinjalet e vazhdueshme të kohëve të fundit kanë kulmuar me sulmin ndaj e-albania dhe webfaqeve qeveritare këtë fundjavë, në atë që nga vetë autoritetet është cilësuar një një sulm i paprecedentë. Por, si vlerësohet siguria kibernetike kombëtare në vendin tonë? “Scan Intel” ka analizuar shifrat e Indeksit të Sigurisë Kibernetike Kombëtare, I cili publikohet nga “Ega”, Akademia e Qeverisjes Elektronike, një organizatë me qendër në Estoni, që ka në fokus pikërisht portalet qeveritare dhe shërbimet publike online, në 160 shtete të botës. Nga ky indeks rezulton se Shqipëria renditet e 68-ta në Botë, ndër 160 shtete sa i përket pikërisht sigurisë kibernetike kombëtare. Indeksi i Sigurisë Kibernetike Kombëtare (NCSI) mat gatishmërinë dhe përgatitjen e shteteve të ndryshme të globit për të parandaluar kërcënimet kibernetike dhe për të menaxhuar incidentet.
Ky indeks është i bazuar mbi 3 shtylla apo kërcënime kryesore; mosaksesimin e shërbimeve publike online (siç është rasti i mosfunksionimit të e-albania), thyerjen e integritetit të të dhënave, si dhe thyerjen e konfidencialitetit të të dhënave (pra ekspozimin e të dhënave). Në rastin e Shqipërisë, pika e parë dhe e tretë janë kërcënime të materializuara, ndërkohë që pika e dytë duket se është jetësuar pikërisht këtë fundjavë.
Në këtë renditje, ku Shqipëria gjendet në vendin e 68-të në botë, pozicionimi nuk na jep aspak avantazhe në kontinentin e vjetër, pasi renditemi ndër 4 vendet e fundit në Europë. Armenia, Mali I Zi dhe Bosnje Hercegovina rezultojnë si të vetmet vende europiane me një rezultat më të dobët se vendi ynë në këtë renditje. Nga ana tjetër, të dhënat I referohen tetorit të vitit 2021, pra përpara sulmit aktual dhe përpara rrjedhjes së të dhënave të pagave të shqiptarëve. Pavarësisht se ky indeks I referohet një periudhe përpara këtyre dy sulmeve, raporti tregon se Shqipëria ka bërë hapa pas në drejtim të sigurisë kibernetike, pasi vitet e kaluara renditej në pozicionin e 63-të apo 65-të në botë.
Sa i përket nën-indikatorëve për vendin tonë, disa prej tyre tregojnë se, në drejtim të analizës së kërcënimeve kibernetike, Shqipëria merr vetëm 1 pikë nga 5, ose vetëm 20%. Edhe sa I përket edukimit dhe zhvillimit profesional rezultati është mjaft I dobët, prej vetëm 11%, ose 1 pikë ndër 9 të tilla. Ndërkohë, sa I përket mbrojtjes së shërbimeve dixhitale Shqipëria grumbullon vetëm 0 pikë nga 5, ose 0%. Në drejtim të menaxhimit të krizave kibernetike Shqipëria grumbullon vetëm 20%, pra vetëm 1 pikë ndër 5 të tilla. Të gjithë këta nën-indikatorë sinjalizojnë se siguria kombëtare në aspektin kibernetik në vendin tonë është e cënueshme ndaj sulmeve të jashtme. Kjo cënueshmëri matet kryesisht nga të dhënat që janë publike, por edhe nga ndihma e palëve të treta, për te evidentuar hallkat e dobëta të sistemit.
Sondazh
Sa ju bindin programet ekonomike të partive për zgjedhjet e 11 majit 2025?
-
Janë të detajuara dhe të realizueshme
-
Kanë ide të mira, por mungojnë detajet e zbatimit
-
Janë premtime të parealizueshme
Gratë shqiptare, mbi 5 orë punë shtëpie në ditë, 38 orë në javë/ Burrat vetëm 2 orë punë të papaguar
Sipas një raporti të Institutit të Statistikave, nje grua shqiptare kalon mesatarisht 38 orë në javë në punët e shtëpisë, gatim dhe në përkujdesjen ndaj......
Renditja e qarqeve sipas konsumit/ Tirana, Durrësi dhe Vlora kryesojnë. Korça, Shkodra dhe Dibra, në fund
Të dhënat zyrtare nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve japin një ide të përafërt të qarqeve që konsumojnë më shumë dhe atyre që konsumojnë më pak, por edhe......
Arsyet e zbrazjes së Shqipërisë/ Çdo ditë 115 shqiptarë largohen përfundimisht. Lindjet, poshtë nivelit të zëvendësimit natyror prej 2003-shit
Vetëm pak ditë më parë, Organizata e Kombeve të Bashkuara, nëpërmjet shifrave të përditësuara të popullsisë globale jepte alarmin për vendin tonë. “Scan Intel”......
Burrat apo gratë, kush i mban llogaritë? Shifrat tregojnë se 6 në 10 depozita bankare zotërohen nga meshkujt
Shifrat e fundit të publikuara nga Instituti i Statistikave, mbi “Gratë dhe Burrat në Shqipëri”, përmbajnë të dhëna në lidhje me ecurinë e llogarive të......
Kriza e çmimeve, rriten sërish kreditë me probleme/ Ndodh për të dytin muaj me radhë, por mbeten pranë nivelit më të ulët prej 2008-ës
Treguesi i kredive me probleme ka shënuar një rritje për të dytin muaj me radhë, pas një rënie të vazhdueshme prej 14 muajsh duke arritur kështu në 5.44% për......
1 në 5 sipërmarrës vjen nga diaspora/ Shqipëria dhe Kosova me normën më të lartë në rajon
Të dhënat e Barometrit të Ballkanit të publikuara nga "Këshilli për Bashkëpunim Rajonal" thonë se 1 në 5 sipërmarrës në Shqipëri kanë jetuar dhe punuar jashtë......
Jemi më të varfërit në Europë/ Eurostat: Shqipëria, me të ardhura për frymë 4 herë më të ulta se Bashkimi Europian
Të ardhurat e disponueshme të ekuivalentuara janë një prej treguesve më të pranueshëm dhe efikas në nivel ndërkombëtar sa i përket matjes së nivelit të......
Analiza e tregut të kinemave/ Rreth 4 mln euro të ardhura, pak fitime. Pandemia "tronditi" biznesin
"Scan Intel" vijon analizën në bllok të tregjeve të caktuara, këtë herë, me tre operatorët kyesorë të kinemasë në vend. Sipas të dhënave të grumbulluara nga......
