Normat e interesit në SHBA dhe Eurozonë - Rritja më e vogël se ajo e nevojshme do të dështojë në zbutjen e inflacionit
Krizat e njëpasnjëshme, nga pandemia në atë energjetike, kanë lënë gjurmët e tyre negative në zinxhirin global të prodhimit, rrjetet e furnizimit, konsumin, kushtet e punës dhe të ardhurat e kompanive dhe individëve. Më pas erdhi inflacioni. Efektet e tij përshkojnë të gjithë strukturën e ekonomisë dhe shoqërisë. Më të rrezikuarit janë grupet me të ardhura më të pakta. Rritja e çmimeve i varfëron ata menjëherë, me kohëzgjatje dhe perspektiva të kufizuara për të rikuperuar të ardhurat e tyre.
Këto kushte aktivizuan veprimet e bankave qendrore. Së pari, bankierët qendrorë perëndimorë dërguan një mesazh, duke i siguruar qytetarët se kanë mjetet e duhura të politikës monetare për të zbutur inflacionin. Por, përdorimi i këtyre mjeteve është pothuajse gjithmonë më kompleks sesa përshkruhet në tekstet e ekonomisë dhe shpesh rezulton të jetë më pak efektiv dhe i pasigurt në rezultatet e tij. Politika e normave të interesit bazohet në një numër supozimesh.
Për këtë arsye, janë zhvilluar modele që synojnë të përcaktojnë kohën, shtrirjen dhe kohëzgjatjen e rritjes dhe uljes së normave të interesit. Dështimi i modeleve mund të jetë po aq katastrofik sa inflacioni, nëse një rritje më e madhe nga sa duhet në normat e interesit çon në recesion dhe rritje të papunësisë, pra stagflacion.
E kundërta është gjithashtu e dëmshme. Rritja më e vogël se ajo e nevojshme do të dështojë në zbutjen e inflacionit, i cili mund të ndodhë, me gjithçka që nënkupton për ekonominë dhe shoqërinë. Përtej dhe mbi këto balanca delikate, qëndron edhe faktori i paqëndrueshëm i politikës fiskale. Ajo që duket e saktë mund të rezultojë fatale. Një politikë ekspansioniste "jashtë kontrollit" në formën e subvencioneve ruan një kërkesë të rritur artificialisht,
Rritja më e shpejtë dhe më agresive e normave të interesit nga Fed në krahasim me BQE-në i atribuohet kushteve të ndryshme që karakterizojnë çdo ekonomi. Në këtë rast të veçantë, fakti që paketat e subvencioneve në Shtetet e Bashkuara gjatë pandemisë ishin tepër bujare në krahasim me ato në Eurozonë, ndikuan në ruajtjen e një kërkese fiktive të lartë. Fed u akuzua se nuk reagoi shpejt dhe me vendosmëri për të frenuar presionet e mundshme inflacioniste. Kur më në fund u bind, nuk i mbeti gjë tjetër veçse të godiste fort dhe me vendosmëri absolute.
BQE, nga ana tjetër, duke pasur parasysh se lehtësimi fiskal gjatë pandemisë mbeti në nivele të kontrolluara, u tregua më e kujdesshme në ndjekjen e një politike monetare më agresive.
Kriza energjetike nxiti presione inflacioniste më pak në Amerikë sesa në Eurozonë (për vitin 2022 inflacioni është respektivisht në 7.5% dhe 10%). Për më tepër, shkalla më e lartë e varësisë së ekonomive europiane nga furnizuesit e jashtëm dhe konkurrenca joformale midis vendeve për të siguruar ofrues, rrisin pasigurinë, e cila reflektohet në çmimet e produkteve dhe shërbimeve.
Në të kundërt, Shtetet e Bashkuara kanë rrjete të mjaftueshme prodhimi dhe shpërndarjeje, të paprekura nga lufta në Ukrainë, duke rezultuar në funksionimin e rregullt të tregut të energjisë. Dy faktorë të tjerë janë gjithashtu të ndryshëm. Edhe para krizës energjetike, papunësia në Eurozonë ishte dy herë më e lartë se në Amerikë (6.7% dhe 3.5% respektivisht). Po aq i rëndësishëm është fakti se kërkesa ishte dhe mbetet më e lartë në Amerikë, ndërsa në Europë ka një rënie të ndjeshme, veçanërisht pas fillimit të luftës në Ukrainë dhe krizës energjetike. Ndryshe nga periudha e pandemisë, paketat e subvencioneve në Eurozonë për shkak të krizës energjetike janë proporcionalisht shumë më të mëdha se në SHBA. Kjo në vetvete ndikon në “cilësinë” e kërkesës mes dy ekonomive. Kur kërkesa bazohet në të ardhurat reale.
BQE ka rritur normat e interesit në 1.75% deri më tani dhe ekspertët parashikojnë një rritje prej 0.75% në ditët në vijim. Fed ka rritur tashmë normat e interesit në 3.25%, me parashikime për një rritje të mëtejshme prej 0.75% në fillim të nëntorit. Për vitin 2023 parashikohet një normë afër 4.6%. Natyrisht, faktorë të ndryshëm luhatës mund të ndikojnë në përzierjen e politikave që çdo bankë qendrore ka adoptuar bazuar në të dhënat aktuale. Vlerësimet e fundit tregojnë se në SHBA inflacioni tashmë ka arritur kulmin, ndërsa në Eurozonë recesioni tashmë është i pashmangshëm.
Së fundi, të gjitha tregimet e mira kanë një epitaf. Bankierët qendrorë kanë mënyrën e tyre të shprehjes. Kryetari i Fed-it, Jerome Powell, paralajmëroi se drejtimi i politikës monetare "përfshin dhimbje". Politikëbërësit do të bënin mirë të mbanin mend thënien e Aristotelit: "Pas çdo dhimbjeje qëndron një gabim".
SCAN
Sondazh
Bordi i Transparencës – Ndryshojnë çmimet e karburantit në vend
Bordi i Transparencës ka publikuar vendimet e reja në lidhje me çmimet e naftës, gazit dhe benzinës në vend të cilat sipas njoftimit janë si rezultat i uljes......
CEO-t e naftës paralajmërojnë: kriza energjetike e këtij dimri nuk do të jetë asgjë në krahasim me dimrin tjetër!
Politikanët dhe qeveritë në mbarë botën po përgatiten për trazira të mundshme civile, ndërsa shumë vende përballen me rritjen e kostove të energjisë dhe......
"Hopeless" colossal tax debt: 57% of businesses are no more active
While the year 2022 has found taxes with a colossal amount of uncollected liabilities in the amount of 1.1 billion euros, it must be underlined that a large......
Halloween, një festë konsumi: 192 milionë euro për një ditë të vetme, italianët sfidojnë inflacionin!
Festa e Halloween i ka rezistuar krizës së shkaktuar nga faturat e shtrenjta dhe inflacioni, por kthimi në nivelet e para krizës është ende larg: për natën e......
Fed pritet të rrisë përsëri normat me 75 pikë bazë dhe më pas 'të shtrojë terrenin për një zbritje'!
Rezerva Federale pritet gjerësisht të rrisë normën e saj bazë të interesit me tre të katërtat e një pikë përqindjeje për takimin e katërt radhazi të mërkurën......
Bujqësia greke në krizë - Ndryshimi i klimës rrezikon ullinjtë dhe thatësirë masive në të tërë vendin!
Vapë ekstreme, periudha të thata, shtrëngata dhe stuhi: Vitet e fundit i kanë dhënë konceptit abstrakt të ndryshimit të klimës një fytyrë, e cila në rajone të......
‘Kërcen’ Paundi britanik ndërsa Dollari amerikan humbet pikë!
Paundi britanik ka rikuperuar sërish pikë këtë të martë duke e nisur këtë muaj pozitivisht teksa blihet sot me 135.8 lekë dhe shitet me 137.2 lekë krahasuar me......
Nafta rikuperon pjesërisht humbjet - Ndikon dobësimi i dollarit amerikan. OPEC parashikon rritje të kërkesës
Nafta i është rikthyer fitimeve në sesionin e sotëm, duke rikuperuar një pjesë të humbjeve të një dite më parë. Dobësimi i dollarit amerikan ka zbehur......
