Barazia gjinore në teknologji - Vetëm në një vend europian janë gratë që udhëheqin
Letonia është vendi që numëron më shumë gra shpikëse në Europë, dhe pse kontinenti i vjetër është shumë prapa vendeve aziatike, ku gratë shpikëse janë një forcë e konsiderueshme. Kimia shquhet si sektori teknologjik në të cilin gratë shpikin më shumë, duke zënë 22 % të patentave.
Historia ka parë që shumë gra të jashtëzakonshme të ndryshojnë jetën tonë me zbulimet e tyre – nga Marie Curie dhe kërkimi i saj pionier mbi radioaktivitetin te roli kryesor i Katalin Karikó në zhvillimin e teknologjisë mRNA të përdorur në vaksinat COVID-19.
Por ndërsa kontributet e grave në shkencë dhe teknologji janë rritur në dekadat e fundit, barazia me burrat është ende larg të qenit realitet.
Shkalla e shpikësve gra (WIR), e cila mat pjesën e grave në mesin e të gjithë shpikësve në aplikimet për patentë në një vit të caktuar, u rrit nga rreth 2 % në fund të viteve 1970 në mbi 13 % në 2019 - ën, sipas raportit të fundit nga Zyra Europiane e Patentave (EPO).
Raporti, i cili shqyrtoi aktivitetin e patentimit në 38 shtete anëtare, zbuloi se disa vende dhe industri europiane po udhëheqin rrugën drejt barazisë më të madhe, por "ekzistojnë ende dëshmi të qarta të një numri vazhdimisht dhe në mënyrë disproporcionale të ulët të grave shpikëse".
Pavarësisht se disa vende në kontinent tregojnë përparim të jashtëzakonshëm, hendeku midis shpikësve burra dhe gra është më i madh në Europë sesa në pjesë të tjera të botës, veçanërisht kur krahasohet me disa vende aziatike, ku gratë përbëjnë një forcë kryesore për inovacion.
Mesatarja evropiane e WIR (13 %) është mbi atë të Japonisë (9.5 %), por nën atë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës (15 %) dhe dukshëm më e ulët se në Kinë (26.8 %) dhe Korenë e Jugut (28.3 %) në 2019 -ën.
Sidoqoftë, kur shqyrtojmë vendet europiane individualisht, disa prej tyre mundin Azinë. Midis 2010 dhe 2019, nivelet më të larta të WIR u regjistruan në Letoni (30.6 %), Portugali (26.8 %), Kroaci (25.8 %), Spanjë (23.2 %) dhe Lituani (21.4 %). Është interesante se shkalla e shpikësit të grave ishte më e ulët në Austri (8 %), Gjermani (10 %) dhe Holandë (11.9 %), edhe pse ato vende janë ndër 10 vendet e para që patentojnë më shumë në EPO.
Kimia shquhet si sektori teknologjik në të cilin gratë shpikin më shumë, duke zënë 22 % të patentave. Kjo është katër herë më shumë se në inxhinierinë mekanike, sektori me WIR më të ulët (5.2 %). Sipas raportit, kjo mund të shpjegohet nga faktorë të ndryshëm, duke filluar nga preferencat arsimore të grave për kiminë dhe shkencat e jetës deri te "kushtet e punës në sektorë të ndryshëm ekonomikë dhe ndikimi i tyre në ekuilibrin punë-familje". Brenda sektorit të kimisë - fusha e tyre e preferuar e shpikjes - gratë paraqesin më së shumti patenta në bioteknologji dhe farmaceutikë, me një WIR mbi 30 %.
Sipas raportit, pjesëmarrja e ulët e grave në patentim i atribuohet kryesisht faktit se gratë "përballen me përzgjedhje më të ashpër se burrat", veçanërisht kur ndjekin profesione në shkencë, teknologji, inxhinieri dhe matematikë.
Dorina Kurtaj / SCAN
Sondazh
Gjysmë milioni njerëz më pak në vitin 2022 – Pse popullsia japoneze ka rënë për të 12-in vit radhazi?!
Popullsia e Japonisë ka rënë për të 12-in vit radhazi, pasi numri i vdekjeve është rritur dhe niveli i lindjeve po vazhdon i ulet, sipas të dhënave të qeverisë......
Pse miliarderët si Bill Gates e George Soros janë të magjepsur nga gjeoinxhinieria diellore por shkencëtarët nuk janë aspak të bindur?!
Miliarderët duke përfshirë Bill Gates, George Soros dhe bashkëthemeluesin e Facebook, Dustin Moskovitz, kanë shprehur të gjithë interes për "gjeoinxhinierinë......
Presidenti i Bundesbank: “Kriza e energjisë është zgjidhur” dhe ekonomia gjermane është e sigurt!
Shqetësimet energjetike të Gjermanisë kanë mbaruar dhe ekonomia më e madhe e Europës ka "forcën e natyrshme" për t'u rikuperuar nga goditjet e dyfishta të......
Nafta Brent, pranë 87 USD për fuçi - Mundësitë për një recesion në SHBA kufizojnë fitimet
Nafta po tregtohet e qëndrueshme në sesionin e sotëm, pas fitimeve të realizuara në dy sesionet e fundit. Çmimet po gjenden nën presion për shkak të një......
Euro, në nivelin më të lartë në 2 muaj - Ngadalësohet inflacioni në SHBA, FED mund të mos rrisë interesat
Tregu monetar po shfaqet i qëndrueshëm në sesionin e sotëm, pas humbjeve të realizuara një ditë më parë si pasojë e ngadalësimit të inflacionit në SHBA. Tashmë......
Tregjet europiane, me ndryshime të vogla - Rezerva Federale paralajmëron për një recesion të lehtë në SHBA
Bursat europiane janë hapur me ndryshime të vogla edhe në sesionin e sotëm, pasi investitorët i kanë mirëpritur të dhënat mbi inflacionin në SHBA, që u......
Dobësohet ndjeshëm Dollari amerikan – Sa këmbehen sot valutat kryesore?
Dollari amerikan ka regjistruar zbritje të ndjeshme të kuotës nga dita e djeshme pasi është blerë sot me 102.5 lekë dhe është shitur me 103.5 lekë sipas kursit......
Strategjia e specializimit inteligjent në Shqipëri – Balluku: Ndihmë investimeve të ardhshme!
Zëvendëskryeministrja njëherësh dhe ministrja Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku ishte sot prezente në konferencën “Strategjia e specializimit......
