Pse Kina po ndërton një raketë të madhe të ‘ripërdorshme’?!
Kina ka zhvilluar prej shumë vitesh raketën me tre faza Long March 9 (CZ-9), e cila është një variant super i rëndë i familjes Long March. Ky mjet lëshues thuhet se do të jetë në gjendje të transportojë deri në 165 tonë në orbitën e ulët të Tokës (LEO) dhe 59.5 tonë për injeksion transhënor. Më 2 mars, Akademia e Kinës për Teknologjinë e Automjeteve Launch (CALT) njoftoi (përmes platformës kineze të mediave sociale Weixin) se ka përfunduar ndërtimin e rezervuarit të parë të karburantit për CZ-9. Lajmi u shoqërua me fotografi që tregonin rezervuarin e përfunduar dhe përbërësit e shumtë që u përfshinë në prodhimin e tij.
Rezervuari i karburantit ka një diametër prej 10 metrash, duke e bërë atë më të madhin e zhvilluar nga Kina deri më sot. Ky është pak më i madh se rezervuarët kryesorë të karburantit të përdorur nga Starship i SpaceX (9 m) dhe Sistemi i Nisjes Hapësinore të NASA-s (8.4 m). Është gjithashtu dyfishi i madhësisë së fazës së parë të raketës Long March 5 që përdoret aktualisht nga Agjencia Kombëtare e Hapësirës së Kinës (CNSA). Ky projekt hedh themelet për projektimin dhe zhvillimin e mjeteve lëshuese me rendiment të lartë.
Kina bëhet vendi i tretë (pas Rusisë dhe SHBA-së) që zbaton zhvillimin e një rezervuari shumë të madh magazinimi. Sipas studiuesit Hu Zhenggen i Institutit të Pekinit të Propulsionit Hapësinor Ajror dhe zëvendës shefit të projektimit të CZ-9 në Akademinë e Raketave të Kinës, problemi nuk ishte dyfishimi i rezervuarit të karburantit. Për sa i përket dizajnit, vëllimi eksponencial i një rezervuari 10 metra do të thotë se duhet të jetë shumë më i fortë për të mbajtur disa herë më shumë karburant, por i hollë dhe mjaftueshëm i lehtë për të minimizuar peshën e përgjithshme të lëshimit të raketës.
Zhvillimi i CZ-9 dhe komponentëve të tij nënvizon gjithashtu përparimet e Kinës në materialet e avancuara dhe prodhimin e teknologjisë së lartë. Kjo përfshin saldimin me trazim me fërkim (FSW), në të cilin një mjet rrotullues gjeneron nxehtësi për të bashkuar pjesët e materialit pa i shkrirë ato. Sfida të tjera ishin përgatitja e fletëve dhe komponentëve me diametër të madh me formën dhe vetitë e sakta të nevojshme për të balancuar forcën me peshën e lehtë. Procesi i zhvillimit, duke përfshirë materialet, projektimin, formimin e komponentëve, montimin dhe saldimin dhe vlerësimin, zgjati gjashtë vjet dhe u krye nga dy duzina ekipesh kërkimore kineze.
Long March-9 fillimisht ishte projektuar si një dizajn i disponueshëm, por Kina ka thënë se tani planifikon të kalojë në një dizajn të ripërdorshëm. Pasi anija të jetë gati për fluturimin e saj të parë (rreth vitit 2030), CZ-9 do të përdoret për të ndërtuar Stacionin Ndërkombëtar të Kërkimit Hënor të propozuar nga Kina (ILRS), një projekt i përbashkët me Roscosmos për të konkurruar me programin Artemis të NASA-s.
Arkitektura e misionit kinez parashikon krijimin e infrastrukturës në sipërfaqen e Hënës, duke përfshirë një bazë afatgjatë, automjete, një stacion kërkimi dhe një strukturë mbështetëse tokësore. Ky zhvillim është pjesë e synimit më të madh të Kinës për t'u bërë një fuqi hapësinore. Këto përpjekje përfshijnë zhvillimin e një anijeje të re kozmike me ekuipazh, e cila pritet të bëjë nisjen e saj të parë deri në vitin 2027. Një version më i vogël i anijes kozmike do t'i çojë taikonautët në orbitën e ulët të Tokës (LEO) dhe do të takohet me stacionin hapësinor Tiangong, ndërsa një version më i madh do të ulë ekuipazhet në sipërfaqen hënore.
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Ja se si ndodhi kolapsi i dytë më i madh bankar në historinë e SHBA-së në vetëm 48 orë!
Të mërkurën, Silicon Valley Bank ishte një institucion i mirëkapitalizuar që kërkonte të mblidhte disa fonde. Brenda 48 orëve, një panik i shkaktuar nga vetë......
Rreth 70 miliardë dollarë fshihen nga tregu i kriptove në 24 orë - Bitcoin bie nën 20,000 dollarë
Bitcoin ra shkurtimisht 8% në nën 20,000 dollarë të premten, duke arritur një nivel më të ulët gati dy muajsh, pas një shitjeje të tregut të aksioneve në SHBA......
Sa vjeç bëhen nëna gratë shqiptare? - 26.6 vjeç për herë të parë. Mosha e dytë më e re në Europë, por në rritje nga viti në vit
Të dhënat e “Agjencisë Europiane të Statistikave” tregojnë se Shqipëria renditet ndër vendet e para në Europë sa i përket moshës mesatare më të re të grave që......
Sa është rritur paga mesatare në 2022? - Nëpunësit e administratës dhe drejtorët kanë përfituar më shumë
Në vitin që lamë pas paga minimale pësoi dy herë ndryshime duke u reflektuar dhe në nivel mesatar të pagave. Në të dhënat e publikuara nga INSTAT për......
Ku renditet Shqipëria? Qytetet më me diell, më me borë dhe me shi në Europë!
Ndërsa Europa Veriore zhytet në një kohë të ftohtë, ju mund të ëndërroni për ditë më të ndritshme përpara. Adhuruesit e devotshëm të diellit madje mund të......
Këto janë 25 spitalet më të mira në botë - Sa prej tyre janë në Europë?!
Qasja në një kujdes të mirë shëndetësor është vazhdimisht një nga shqetësimet kryesore kur vendosim një kryq në kutinë e votimit ose kur e gjejmë veten të......
SHBA jep dritën jeshile për naftën nga Rusia - Kompanitë tregtare mund të furnizohen pa shkelur sanksionet
Disa nga kompanitë më të mëdha tregtare ndërkombëtare prej kohësh i kërkojnë Shteteve të Bashkuara të Amerikës të forcojnë transportin e naftës ruse përmes......
Miliarda dollarë nga nxjerrja e naftës dhe e gazit - Fitimet rekord rikthejnë rezervat e energjisë tek lëndët djegëse
Lufta në Ukrainë, sanksionet perëndimore ndaj Rusisë dhe pasojat e saj, si dhe kriza e rëndë energjetike, që preku kryesisht Europën dhe në radhë të dytë......
