Pesë treguesit që konfirmojnë se bota po ecën më mirë – Shifrat dhe të dhënat që e vërtetojnë!
Nëse mendoni se bota është e dënuar dhe gjithçka po shkon drejt greminës, e keni gabim, por nuk jeni vetëm. Media priret të përqendrohet në ngjarje të izoluara të përditshme, duke i kushtuar më pak vëmendje zhvillimeve të ngadalta dhe më të gjera që kanë riformuar botën në të cilën jetojmë. Mjerisht, kjo tenton të japë një pamje mashtruese të gjendjes së gjërave në realitet.
Por në emër të iluminizmit, le të shohim disa nga të dhënat e vështira, faktike për disa nga treguesit më të rëndësishëm të mirëqenies, shëndetit të cilët konfirmojnë se gjërat nuk janë aq të këqija sa mund të mendoni. Të dhënat janë marrë nga Our World in Data, një botim shkencor në internet i njohur dhe transparent i bazuar në Universitetin e Oksfordit që fokusohet në përcaktimin sasior dhe analizimin e të dhënave për problemet globale.
Treguesit e mirëqenies tregojnë përparim dërrmues
Në shumë prej treguesve më të rëndësishëm që përcaktojnë mirëqenien tonë, njerëzimi po ecën shumë më mirë se kurrë më parë. Vdekshmëria e fëmijëve, uria dhe varfëria janë në nivelet më të ulëta të të gjitha kohërave dhe jetëgjatësia është në nivelin më të lartë të të gjitha kohërave.
TREGUESIT
- Vdekshmëria e fëmijëve është në nivelin më të ulët historik
Në demografi, vdekshmëria e fëmijëve i referohet vdekjes së fëmijëve nën moshën pesë vjeç. Dhe sot, vdekshmëria e fëmijëve është më e ulëta që ka qenë ndonjëherë. Në më pak se tre dekada, shifrat janë përgjysmuar, nga 12.5 milionë në 1990 në 5.2 milionë në 2019.
- Lindja e fëmijëve është shumë më e sigurt
Kjo vlen edhe për nënat, të cilat gjithashtu po i mbijetojnë lindjes së fëmijëve me një ritëm shumë më të madh se sa ishin vetëm disa breza më parë. Në vitin 2015, numri i grave që vdiqën gjatë lindjes së një fëmije ishte 302,700. Në pjesën më të madhe të botës, rreziku është më pak se 1 për qind, dhe në shumicën e vendeve, është edhe shumë nën 0.1 për qind.
- Jetëgjatësia u dyfishua në një shekull
Jetëgjatësia është metrika kryesore për vlerësimin e shëndetit të popullsisë: na tregon moshën mesatare të vdekjes në një popullatë. Vlerësimet sugjerojnë se në botën para-moderne (para shekullit të 18-të) jetëgjatësia ishte rreth 30 vjet në të gjitha rajonet e botës, gjë që është befasuese pasi edhe paraardhësit tanë gjuetarë-mbledhës besohet të kenë jetuar rreth 32.5 vjet. Ne po jetojmë gjithashtu më të shëndetshëm për më gjatë, që do të thotë se cilësia e jetës sonë gjatë viteve të fundit është përmirësuar.
- Po varfëria?
Ne e shikojmë varfërinë si një tregues shëndetësor sepse varfëria është shkaku kryesor i shëndetit të keq. Të dhënat na tregojnë se aty ku ka mungesë të infrastrukturës së kujdesit shëndetësor falas dhe të aksesueshme, shkalla e vdekshmërisë rritet. Por si mund ta vlerësojmë varfërinë? Me siguri është një ekuacion kompleks?
Studiuesit thonë se shikimi i të dhënave nga 30 apo edhe 50 vjet më parë nuk mjafton për të kuptuar evolucionin e varfërisë në mbarë botën. Pra, ne duhet të shohim rreth 200 vjet mbrapa përpara kohës kur kushtet e jetesës ndryshuan vërtet në mënyrë dramatike, "dhe atëherë bëhet shumë e qartë se bota nuk është aspak statike". Për referencë, Kombet e Bashkuara e vlerësojnë "varfërinë ekstreme" si të jetuarit me më pak se 1.90 dollarë në ditë.
- Fatkeqësitë natyrore po bëhen më pak vdekjeprurëse
Ndërsa Europa lufton me zjarret e furishme të pyjeve pas një viti të shënuar nga përmbytje të rënda, është e lehtë të ndihemi të mbytur nga ngjarjet ekstreme të motit që shpalosen në planetin tonë që po ngrohet. Po në lidhje me numrin e vdekjeve të shkaktuara nga fatkeqësitë natyrore? Në fillim deri në mesin e shekullit të 20-të, numri vjetor i vdekjeve nga fatkeqësitë ishte i lartë, shpesh duke arritur mbi një milion në vit. Por në dekadat e fundit ne kemi regjistruar një rënie të konsiderueshme të numrit të njerëzve që vdesin në këto ngjarje ende të paparashikueshme. Dhe ndryshe nga e kaluara, uria sot zakonisht shkaktohet nga lufta civile dhe trazirat politike, në vend të fatkeqësive natyrore.
Me përditësime pothuajse të menjëhershme për atë që po ndodh në botë, ne vazhdimisht kujtohemi se cila ishte katastrofa e fundit. Por është e rëndësishme të kujtojmë se ky informacion nuk na jep një përfaqësim të drejtë se si numri i fatkeqësive ka evoluar me kalimin e kohës.
Edel Strazimiri / SCAN
Sondazh
Pse valët e të nxehtit në nivele rekord nuk janë një lajm i mirë për energjinë dhe panelet diellore?!
Ditët e diellit përvëlues po ushqejnë rrjetin e Europës me sasi rekord të energjisë diellore - por vala aktuale e të nxehtit është në fakt një lajm i keq për......
Bill Gates mund të largohet nga lista e njerëzve më të pasur në Tokë - Premtoi të jepte një pjesë të parave të tij për bamirësi
Themeluesi i Microsoft, Bill Gates, ka premtuar se do të dhurojë kaq shumë para për bamirësi, gjë që përfundimisht do të çojë në lirimin e miliarderit nga......
Presidenti i Italisë shpërndan zyrtarisht parlamentin - Zgjedhjet e reja do të mbahen më 25 shtator!
Italia do të mbajë zgjedhje të përgjithshme këtë vjeshtë pasi presidenti Sergio Mattarella shpërndau zyrtarisht parlamentin. Vendimi erdhi pasi kryeministri......
Tesla shet 75 për qind të Bitcoin-it me vlerë 1 miliard dollarë – A është kjo një tjetër lëvizje e zgjuar e Elon Musk
Tesla ka shitur një pjesë të madhe të zotërimeve të saj të kriptomonedhave, pasi bëri bujë vitin e kaluar duke zbuluar se kishte një investim të rëndësishëm në......
Hungaria dhe Rusia në negociata për furnizimet me gaz pavarësisht sanksioneve të BE-së!
Qeveria e Hungarisë dëshiron të blejë afër një miliardë metra kub gaz natyror nga Rusia, pavarësisht sanksioneve të Bashkimit Europian, tha kryediplomati i saj......
Ukraina dhe Rusia do të nënshkruajnë ‘marrëveshjen jetike’ për eksportin e grurit!
Ukraina dhe Rusia do të nënshkruajnë një marrëveshje përparimi të premten, e krijuar për të ndihmuar në lehtësimin e krizës globale të ushqimit të shkaktuar......
Turizmi, në nivelet para pandemisë/ Maji, 35 mijë vizitorë dhe mbi 100 mijë netë-qëndrime më tepër se në 2019-ën në hotele!
Turizmi në Shqipëri ështe rikthyer në normat e dikurshme të para pandemisë tregojnë të dhënat e “Institutit të Statistikave” në raportin mbi strukturat......
‘Kthesa’ e tregut valutor - Fundjava nis tërësisht ndryshe për monedhat kryesore përballë Lekut!
Dollari amerikan ka rikuperuar pikë këtë të premte duke regjistruar një rritje të lehtë nga dita e djeshme pasi është blerë sot me 114.2 lekë dhe është shitur......
