Si ndryshoi raporti i varësisë së të moshuarve? Eurostat: Rritet krahasuar me vjet, por mbetet më i ulët se në Europë
Plakja e popullsisë është një fenomen që po prek të gjitha vendet dhe padyshim Shqipëria nuk ka mundur të jetë imune ndaj këtyre ndryshimeve. Nisur nga tregues të ndryshëm demografik shpesh herë kemi analizuar tendencat moshore, të cilat duket se vitet e fundit janë në favor të të moshuarve. Nisur nga të dhënat e INSTAT, në 1 janar të vitit 2023, në Shqipëri ishin 443,227 të rinj të moshës nën 15 vjeç dhe 454,496 të moshuar të moshës 65 vjeç ose më shumë. “Scan Intel” këtë herë ka anlizuar treguesin e varësisë së të moshuarve në vendin tonë ndër vite, por edhe krahasuar me vendet e Europës.
Por çfarë kuptojmë me raportin e varësisë së të moshuarve? Varësia ndaj të moshuarve matet si raport i personave mbi moshën e punës, pra mbi 65 vjeç, me numrin e personave në moshë për të punuar, nga 15 deri në 64 vjeç, e shprehur si përqindje. Nisur nga të dhënat e "Eurostat" për vendin tonë shohim se varësia ndaj të moshuarve po rritet me një ritëm të shpejtë. Në vitin 2002 norma e varësisë ishte 12.3%, ndërkohë që në vitin 2023 ky tregues regjistrohet në 24.4%. Nëse shohim tendencën e grafikut, shohim se rritja paraqitet konstante vit pas viti, duke na lënë të kuptojmë përparësinë që kanë moshat e vjetra ndaj të rejave.
Por çfarë shkakton në nivel ekonomie raporti i varësisë? Një nga pasojat më të rëndësishme lidhet me pensionimin. Një raport varësie gjithmonë e në rritje sjell vështirësi në fondet e pensionit dhe prishjen e balancës kontribues-përfitues. Nga ana tjetër, do të rrisë presionet për rritjen e moshës së pensionit. Po ashtu, ulja e krahut të punës si pasojë e plakjes së popullsisë do të bëjë që shpenzimet të jenë më të larta dhe të ketë më pak të ardhura.
Megjithatë, pavarësisht tendencës në rritje, Shqipëria ruan akoma raportin më të ulët të varësisë ndaj të moshuarve në Europë. Nisur nga të dhënat e “Agjencisë Europiane të Statistikave” për vitin 2023, mesatarja europiane e varësisë se të moshuarve regjistrohet në 33.4%. Shqipëria renditet mes vendeve të fundit me një normë të barabartë me Gjeorgjinë dhe Moldavinë, por me raport më të ulët se Serbia, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi. Referuar grafikut, Serbia me një raport të varësisë së të moshuarve në 34.9% renditet mes vendeve të para.
Nëse analizën e shtrijmë në një rreth më të ngushtë, pra mes qarqeve të vendit, të dhënat tregojnë se qarqet me raportin më të lartë të varësisë së të moshuarve janë ato të Gjirokastrës dhe Lezhës, respektivisht me 28.0 dhe 27.8 persona më të vjetër se 65 vjeç për 100 persona nga 15 deri 64 vjeç. Qarqet me raportin më të ulët të varësisë së të moshuarve janë ato të Tiranës dhe Shkodrës, respektivisht me 22.8 dhe 23.4 persona më të vjetër se 65 vjeç për 100 persona nga 15 në 64 vjeç.
Sondazh
Studentët i thanë "jo" shkencave natyrore/ Bien me 43% regjistrimet në këto degë, rriten në `Mjekësi`
Shifrat më të fundit nga "Instituti i Statistikave" tregojnë se numri i regjistrimeve në arsim në vendin tonë ka rënë ndjeshëm gjatë vitit akademik 2023-24, me......
Të rinjtë "braktisin" punën/ Norma e punësimit poshtë BE-së, rreth 21 mijë prej tyre dolën nga tregu
Punësimi i të rinjve është tkurrur përgjatë vitit 2023 edhe pse tregu i punës në tërësi ka shfaqur ndyshime pozitive. Duket se të rinjtë po hasin vështirësi në......
Marsi sjell rritje të kreditimit me 7.5%/ Vijojnë tendencat rritëse edhe të kredisë për blerje banese
Huaja e re gjatë muajit mars të këtij viti ka patur një rritje të ndjeshme krahasimisht me dy muajt e parë të vitit. Të dhënat më të fundit të "Bankës së......
Më pak pasagjerë zgjodhën rrugët detare/ Numri i tyre ra me 1.9%, volumi i mallrave paraqitet me rritje
Pas një tkurrje të vazhdueshme të volumit të mallrave të transportuara në rrugë detare, që zë dhe peshën më të madhe të mallrave të transportuara, gjatë......
Transporti ajror "vulos" shifrat e turizmit/ Në tre muaj pati 59% më shumë fluturime
Sipas të dhënave më të fundit të “Institutit të Statistikave”, në tremujorin e parë të vitit, në hapësirën ajrore shqiptare kanë fluturuar gjithsej rreth 55......
Shifrat "paralajmërojnë" sezon të mbarë turistik/ Në tre muajt e parë të vitit u regjistruan 1.5 milion hyrje nga të huajt
Në tre muajt e parë të vitit numri i të huajve që erdhën në vendin tonë u regjistrua në rreth 1.5 milionë, nga 1 milion që ishin në vitin e kaluar. Pra, kemi......
Pse u falsifikuan më pak para' në vitin 2023?/ Rritja e cilësisë dhe elementëve të sigurisë ulën koeficientin e imitimit
Në vitin 2023 janë sekuestruar 195 copë kartëmonedha kombëtare të falsifikuara në qarkullim, kundrejt 343 copëve në vitin 2022, si dhe 71 copë monedha......
Tiranë, sa gjoba u vendosën për shoferët? Mesatarisht 973 gjoba në ditë për shkelje të qarkullimit rrugor dhe parkim të gabuar
Sipas të dhënave zyrtare të përditësuara nga Bashkia Tiranë, rezulton se vetëm në tremujorin e parë të vitit 2024 janë vendosur gjithsej 87,565 gjoba të......
