Të dielën akrepat kthehen një orë pas - Si ndikon ky ndryshim në shëndetin tonë?
Çdo vit, në tetor, kur akrepat kthehen një orë prapa, miliona njerëz gëzohen duke menduar se do të flenë një orë më shumë. Por a ndikon vërtet ky ndryshim i vogël në trupin, gjumin dhe humorin tonë?
Sipas ekspertëve, ndryshimi i orës në vjeshtë është shumë më i lehtë për trupin sesa ai i pranverës, por nuk është plotësisht i padëmshëm. Në fakt, ai ndikon në ritmin tonë cirkadian, orën e brendshme 24-orëshe që rregullon gjumin, zgjimin, prodhimin e hormoneve dhe gjendjen emocionale.
“Ka një orë cirkadiane në çdo qelizë të trupit, por ekziston edhe një orë qendrore, një grup neuronesh në tru që ndjek automatikisht dritën, agimin, muzgun dhe errësirën përmes sinjaleve që vijnë nga sytë,” shpjegon një profesor i psikiatrisë në Universitetin e Helsinkit. “Funksionimi i kësaj ore ndikon në cilësinë e gjumit dhe në gjendjen tonë shpirtërore. Prandaj është kaq e rëndësishme,” shtoi ai.
Ndërrimi i orës është praktika e zhvendosjes së orës një orë përpara në pranverë dhe kthimit të saj pas në vjeshtë. Pjesa më e madhe e Evropës, Amerika e Veriut, disa rajone të Afrikës dhe Azisë e ndjekin këtë sistem. Këtë vit, ora do të kthehet pas të dielën, më 26 tetor. Edhe pse shumë njerëz e mirëpresin këtë orë shtesë gjumi, ndryshimi ndikon lehtë në sinkronizimin e orës sonë të brendshme, dhe disa persona janë më të ndjeshëm ndaj këtij ndryshimi se të tjerët.
“Përgjithësisht, pavarësisht ankesave se mbrëmjet bëhen më të errëta, ndryshimi i vjeshtës perceptohet si më i lehtë. Ata që ankohen se është papritur errësirë kur dalin nga puna, duhet të kenë parasysh se drita e mëngjesit është shumë më e rëndësishme për ne,” shpjegojnë ekspertët.
Ndërsa ndërrimi i orës në pranverë, që na “vjedh” një orë gjumë, është lidhur shpesh me rritje të menjëhershme të aksidenteve rrugore, humbjes së gjumit dhe madje edhe të sulmeve në zemër. Një studim i Fondacionit Amerikan të Zemrës tregoi një rritje prej 24 për qind të rasteve të atakut kardiak në ditën pas kalimit në orën verore. Por edhe ndryshimi i tetorit, ndonëse më i butë, mund të ketë efekte më të fshehta.
Një studim i vitit 2025 nga Universiteti Liverpool John Moores dhe Universiteti i Oksfordit zbuloi se gratë kishin më shumë gjasa se burrat të ndienin rritje të shqetësimit, konfuzionit dhe stresit në ditët pas kthimit të orës.
Duke modeluar ekspozimin ndaj dritës, sinkronizimin cirkadian dhe rezultatet shëndetësore në të gjithë Shtetet e Bashkuara, studiuesit vlerësuan se kalimi në një orar standard të përhershëm (pra, pa ndryshime sezonale) mund të parandalonte rreth 300,000 goditje në tru në vit dhe të ulte obezitetin në rreth 2.6 milionë njerëz.
Sa kredi për shtëpi kanë shqiptarët? Tre të katërtat e gjitha huave për banesa në vend janë dhënë në Tiranë
Huaja për blerje banese në Shqipëri ka arritur në një rekord historik më një stok prej 230 miliardë lekësh në tremujorin e dytë të vitit 2025, sipas të......
Kosova, më e sigurta në rajon për të investuar - Publikohet Indeksi Global i Rrezikut dhe Qëndrueshmërisë së Investimeve
Indeksi Global i Rrezikut dhe Qëndrueshmërisë së Investimeve të publikuar nga organizata Henley&Partners, e rendit Kosovën në vendin e parë në rajon, si......
SHBA konfirmon takimin Trump-Xi Jinping - Udhëheqësit do të takohen javën e ardhshme në Korenë e Jugut
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, do të takohet javën e ardhshme me liderin e Kinës, Xi Jinping, si pjesë e turit në Azi, njoftoi Shtëpia e......
Rrjeti elektrik i Sarandës drejt modernizimit - OSSH, investim 129 milionë lekë për përmirësimin e furnizimit
Drejtoria Rajonale e OSSH Gjirokastër ka shpallur hapjen e tenderit, për zhvillimin e rrjetit të tensionit të mesëm 20 kv; rrjet tension i ulët në fiderat......
Si është mbyllur kjo javë për valutat kryesore?
Dollari amerikan e ka mbyllur këtë javë në vlera të qëndrueshme pasi nuk ka shënuar lëvizje të ndjeshme të kuotës dita e djeshme duke u blerë sot me 82.7......
Praga ndalon monopatinat elektrike nga janari 2026 - Autoritetet synojnë të lirojnë hapësirat publike dhe të forcojnë sigurinë
Kryeqyteti çek, Praga, do të ndalojë përdorimin e monopatinave elektrike nga fillimi i vitit të ardhshëm. Këshilltarët e qytetit miratuan një masë të re që......
Kompanitë evropiane bashkojnë forcat - Marrëveshje në sektorin hapësinor për të konkurruar me Starlink
Grupet evropiane të industrisë ajrore dhe hapësinore njoftuan një marrëveshje fillestare për të bashkuar aktivitetet e tyre të prodhimit të satelitëve. Këto......
“35 miliardë euro për mirëmbajtjen e ishujve” - Banka Kombëtare e Greqisë bën thirrje për investime në 10 vitet e ardhshme
Banka Kombëtare e Greqisë (NBG) njoftoi këtë javë se nevojitet urgjentisht një investim prej rreth 35 miliardë eurosh në infrastrukturë gjatë dekadës së......
