Raporti i Indeksit të Korrupsionit: Përkeqësohen vendet e Ballkanit. Shqipëria e Kosova në përmirësim!
Njerëzit në Ballkan besojnë se lufta kundër korrupsionit ka marrë një rënie këtë vit, përveç se në Kosovë dhe Shqipëri, tha të martën organizata mbikëqyrëse Transparency International, duke prezantuar Indeksin e saj më të fundit të Perceptimit të Korrupsionit, CPI. Vendi më i keq në mesin e të gjitha vendeve të Ballkanit, Bosnja dhe Hercegovina, u rendit në vendin e 114 nga 180 vende në mbarë botën, me 33 pikë.
Lidija Prokic, koordinatorja rajonale e Transparency për Europën Lindore dhe Juglindore, tha se Bosnja kishte arritur rezultatin e saj më të ulët që nga viti 2012. “Arsyeja për këtë rënie të mëtejshme të rezultatit është se ne ende nuk po shohim adresimin e problemeve të korrupsionit sistemik. Disa gurë themelorë të një lufte të suksesshme kundër korrupsionit mungojnë në Bosnje,” tha Prokic për BIRN.
Si një shembull, Prokic renditi ligjet që rregullojnë konfliktet e interesit, të cilat nuk ekzistojnë në disa pjesë të Bosnjës dhe kanë mospërputhje në mënyrën se si zbatohen në të tjerat. Në radhë radhitën Turqia, e cila u rendit e 107-ta me 34 pikë dhe Serbia, e barabartë me 105-tën me 35 pikë, duke shënuar vazhdimësi të rënies së tyre në Indeks.
Raporti vuri në dukje se në Serbi, "mohimi i përgjegjësisë nga qeveria për shembjen e një çatie në stacionin hekurudhor të rinovuar rishtazi në Novi Sad që vrau 15 njerëz, shkaktoi protesta masive në të gjithë vendin, duke kërkuar llogaridhënie dhe duke vënë në fokus korrupsionin qeveritar".
Prokiç tha se fatkeqësia e Novi Sadit ishte pjesë e një problemi sistemik në Serbi, ku kontratat nga negociatat e drejtpërdrejta shpesh nuk janë të disponueshme publikisht. “Një gjë tjetër është se dokumentet [për rinovimin e stacionit] nuk u publikuan në kohën e duhur. Pastaj, edhe kur dëgjuam se dokumentet janë aty dhe kishte një përgjigje të duhur nga institucionet, dokumentet vazhduan të vinin, gjë që do të thoshte se fillimisht jo gjithçka u publikua”, tha Prokiç.
Ajo shtoi se diferenca midis kostos së vlerësuar të rinovimit të stacionit, 3.5 milionë euro dhe 16 milionë euro, çmimi përfundimtar ishte thellësisht shqetësues. Pas Serbisë erdhi Maqedonia e Veriut, e cila ra si në pikë ashtu edhe në renditje nga viti i kaluar, me rezultatin 40 dhe vendin e 88-të.
Shqipëria dhe Moldavia u theksuan këtë vit se po shohin përmirësime në fuqinë e gjyqësorit të tyre. Shqipëria, duke përmirësuar rezultatet e saj nga viti i kaluar, u rendit e 80-ta (pikë 42). Nivelet e përmirësuara të besimit në vend ishin kryesisht në Zyrën e Prokurorisë Speciale, sipas Prokiç. Megjithatë, ajo tha se hetimet dhe proceset fillestare në vend nuk janë ende mjaftueshëm të mira.
“Duhet të presim edhe pak për të parë se kjo bëhet vërtet një trend më i gjerë dhe për të parë më shumë bindje, por ka nevojë edhe për një mbështetje më të madhe nga autoritetet për prokurorët e pavarur, sepse ka ende shumë sulme ndaj tyre nga grupe të ndryshme interesi që përdorin mediat që janë pranë tyre dhe kjo është shqetësuese,” tha ajo për BIRN.
Moldavia mbajti të njëjtën renditje, por përmirësoi rezultatin e saj nga viti i kaluar, "pas krijimit të një gjykate të specializuar kundër korrupsionit dhe përpjekjeve më të gjera të reformës gjyqësore nën Presidentin Maia Sandu", thuhet në raport.
Kosova u rendit në vendin e 73-të (pikë 44), që do të thotë se e përmirësoi renditjen dhe pikët nga viti i kaluar. Mali i Zi, i cili ende renditet i pari në Ballkanin Perëndimor, në vendin e 65-të, në fakt ka rënë në performancën e tij.
Korrupsioni shqetësues në vendet anëtare të BE-së
Për sa i përket Bashkimit Europian, Transparency paralajmëroi se “transparenca dhe llogaridhënia e dobët në prokurimet qeveritare, përfshirë ato që përfshijnë fondet e BE-së, mbeten një shqetësim i madh, duke hapur dyert për ryshfet dhe duke gërryer besimin e qytetarëve në ofrimin e shërbimeve publike”.
Raporti përmend Kroacinë, e cila renditet në vendin e 63-të (rezultatet 47) dhe rastin e ish-ministrit të shëndetësisë, Vili Beros, i cili “u pushua nga puna për dyshimet se ka marrë ryshfet në këmbim të miratimit të prokurimit të pajisjeve mjekësore robotike nga një kompani specifike me çmime të fryra për disa spitale publike”.
Bullgaria u rendit në vendin e 76-të (43 pikë), ndërsa Rumania në vendin e 65-të (46 pikë). Greqia u rendit në vendin e 59-të (49 pikë), ndërsa Sllovenia në vendin e 36-të (pika 60), më e mira nga të gjitha vendet e Ballkanit.
TI vuri në dukje se në Hungari, “sundimi 15-vjeçar i kryeministrit Victor Orban është shënuar nga korrupsioni sistemik dhe një rënie e vazhdueshme e shtetit ligjor në Hungari, rezultati i CPI-së së të cilit ka rënë me 14 pikë që nga viti 2012”. Ajo u rendit në vendin e 82-të (41 pikë), pas shumë vendeve të Ballkanit.
“Edhe mbajtja e fondeve prej 20 miliardë eurosh të BE-së ka dështuar të detyrojë regjimin e Orban të rivendosë sundimin e ligjit dhe demokracinë”, theksoi raporti. Kur bëhet fjalë për Sllovakinë, e cila u rendit e 59-ta (rezultati 49), TI paralajmëroi se “Në një vit nën qeverinë e Robert Fico-s, rezultati i Sllovakisë ka rënë ndjeshëm pasi reformat e shumta gërryejnë kontrollet kundër korrupsionit dhe anashkalojnë konsultimin publik.
"Emërimet politike, anashkalimi i procedurave standarde legjislative dhe minimi i institucioneve dhe mediave të pavarura nga qeveria, së bashku me sulmet kundër OJQ-ve përmes narrativave të "agjentëve të huaj" të stilit rus, kanë shkaktuar reagime të rëndësishme nga qytetarët dhe shoqëria civile," tha TI.
Në Republikën Çeke, e cila renditet e 46-ta (pika 56) sipas TI-së, “fuqia e pakontrolluar e Kryetarit të Zyrës Antimonopoly dhe transparenca e pamjaftueshme i ekspozojnë prokurimet publike ndaj ndikimeve të panevojshme”.
Vendet e rangut të lartë mbeten pothuajse të pandryshuara nga viti i kaluar: Danimarka, Finlanda, Singapori, Zelanda e Re, Norvegjia, Zvicra dhe Suedia, me Luksemburgun si një vend të sapoardhur, në vend të Holandës. Në fund të shkallës globale ishin Jemeni, Siria, Venezuela, Somalia dhe Sudani i Jugut.
Sondazh
Gjermania përpara zgjedhjeve - Qytetarët, të shqetësuar për rritjen e kostos së jetesës dhe krizën politike
Pjesa më e madhe e qytetarëve gjermanë janë të shqetësuar për çmimet e larta ndërsa ekonomia më e madhe e Evropës tani po tkurret, tregoi një sondazh përpara......
BQE sinjalizon lehtësim inflacioni - Kërkon avancimin e euros dixhitale!
Presidentja e Bankës Qendrore Europiane (BQE) Christine Lagarde u ka thënë politikëbërësve europianë se inflacioni po lehtësohet dhe uljet e fundit të......
Çfarë ka ndodhur sot në tregun valutor?
Dollari amerikan e ka nisur ditën në rritje pasi në raport me dje është blerë sot me 95.5 lekë dhe është shitur me 96.8 lekë sipas kursit të këmbimit......
Përfundon numërimi i votave në Kosovë, udhëheq Vetëvendosja
Ka përfunduar numërimi i votave në Kosovë. Sipas KQZ partia kryesuese është Vetëvendosja që ka grumbulluar rreth 41% të totalit të votave. Në vendin e dytë......
100 fshatrat ku do të fokusohet “Paketa e Maleve” - Duma: Nëse tejkalohen 500 subjektet përfituese, do të rishikohet ligji
Projektligji “Paketa e Maleve”, u shqyrtua këtë të hënë në Komisionin e Veprimtarisë Prodhuese për Tregtinë dhe Mjedisin. Por cilat ishin disa nga......
Jep dorëheqjen Presidenti rumun Klaus Iohannis për të shmangur krizën politike!
Presidenti rumun Klaus Iohannis dha dorëheqjen nga detyra të hënën në një masë që ai tha se ishte për të parandaluar hyrjen e vendit në një krizë që do të......
Një luftë e re tregtare transatlantike? Tarifat e Trump mund ta shtyjnë Europën të synojë shërbimet e teknologjisë amerikane!
Plani i Donald Trump për të vendosur tarifa të reja ndaj Bashkimit Europian mund të provokojë hakmarrje në një mënyrë të papritur jo duke taksuar mallrat......
Shtohen anëtarët në Bursën Shqiptare të Energjisë Elektrike - Zhvillimet e tregut, shkon në 36 numri i subjekteve të listuar në ALPEX
Rreth 2 vjet nga nisja e operimeve Bursa Shqiptare e Energjisë Elektrike numëron 36 kompani të listuara për tregun e ditës në avancë. Të dhënat raportohen......
