“Paradoks” demografik në Kroaci - Vendi regjistron më shumë persona të siguruar se banorë!
Një paradoks demografik, me dimensione të rëndësishme politike dhe ekonomike, është zbuluar ditët e fundit në Kroaci. Ndërsa sipas të dhënave të fundit nga Zyra e Statistikave, popullsia e vendit arrin në 3,861,967 banorë (të dhënat janë të dhjetorit 2023), Instituti i Sigurimeve Shëndetësore regjistroi 4,022,764 qytetarë të siguruar më 1 qershor 2025. Kjo përbën një diferencë prej më shumë se 150,000 personash, që është ekuivalente me një popullsi "të zhdukur" pothuajse të barabartë me atë të qytetit të Splitit.
Fenomeni, megjithëse jo i ri, nxjerr në pah mospërputhjen midis të dhënave zyrtare të popullsisë dhe numrit të personave të siguruar. Rritja e re prej pothuajse 50,000 personash të siguruar në më pak se gjashtë muaj ngre shqetësime serioze, pasi nuk ka pasur asnjë ngjarje apo valë emigrimi që të justifikojë këtë ndryshim.
Sipas të dhënave nga Ministria e Punës dhe organet kompetente, numri i punëtorëve të huaj në Kroaci mbetet i qëndrueshëm në rreth 130,000 dhe se dy të tretat e lejeve të punës kanë të bëjnë me pozicione të reja dhe jo me shtesa. Ndaj, nuk është fluksi masiv i fuqisë punëtore të re që shpjegon numrin e tepërt të personave të siguruar.
Por cilët janë të siguruarit "imagjinarë"? Fenomeni shpjegohet nga një sërë dobësish strukturore të mekanizmit shtetëror. Çregjistrimi i vonuar është hallka kryesore. Shumë kroatë që kanë emigruar përgjithmonë në vende të tjera evropiane mbeten pjesë e sistemit, edhe pse nuk banojnë më aty ose nuk kanë të drejtë për shërbime.
Gjithashtu, nuk ka kontroll të mjaftueshëm të regjistrimeve. Të huajt që punojnë përkohësisht ose pa një status të qartë mund të sigurohen me të dhëna të paplota ose të pasakta, pa i përmbushur plotësisht kërkesat. Për më tepër, janë regjistruar raste të punëdhënësve që sigurojnë punonjës fiktivë ose persona të vetëpunësuar pa aktivitet real, thjesht që ata ose palët e treta të mund të fitojnë akses në numrat e regjistrimit dhe legjitimitetin tatimor.
Dhe jo vetëm kaq. Shërbimi Statistikor, Ministria e Shëndetësisë, regjistrat komunalë dhe organizata e sigurimeve nuk shkëmbejnë mjaftueshëm të dhëna, duke rezultuar në një grumbullim shifrash që nuk korrespondojnë me realitetin. Megjithatë, ende ekziston ngurrimi politik për të ndryshuar rrënjësisht situatën. Një regjistër i fryrë i personave të siguruar mund të jetë i dobishëm në raportet statistikore, subvencionet evropiane apo edhe për të manipuluar votat.
Kostoja ekonomike e këtij deformimi është e madhe. Shteti është i ngarkuar me kosto shtesë për shërbimet që mund të mos ofrohen, ndërsa besueshmëria e sistemit shëndetësor dhe të sigurimeve zbehet. Në të njëjtën kohë, qytetarëve që jetojnë dhe punojnë në Kroaci u kërkohet të mbështesin, përmes kontributeve të tyre, një sistem që funksionon pjesërisht në bazë të të dhënave fiktive.
Qeveria kroate ka njoftuar se do të vijojë me një kontroll të plotë të personave të siguruar të regjistruar dhe do të përmirësojë ndërlidhjen midis shërbimeve përkatëse. Megjithatë, përvoja tregon se vullneti politik shpesh has në rezistencë të brendshme dhe pengesa burokratike.
Si rankohen bashkitë sipas performancës? - Raporti/ Korça, e para. Dibra, Elbasani dhe Berati, në rënie
Bashkitë në vend përgjatë gjithë vitit janë edhe në një “garë” të padukshme për performancën më të mirë. Por cila nga ato ka kryesuar? Raporti i auditimit i......
Rritet energjia diellore - Hyrja e centraleve në prodhim, në janar-prill gjeneruan 6.6% të totalit
Energjia e prodhuar nga centralet fotovoltaike pësoi rritje gjatë 4-mujorit të parë të vitit, në raport me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Sipas të......
Operatorët ekonomikë shtojnë ankesat për tenderat - Në katër muaj, buxheti i shtetit përfitoi 21 milionë lekë
Në katër mujorin e parë të këtij viti, në Komisionin e Prokurimeve Publike, janë adresuar 307 ankesa nga operatorët ekonomikë. Ndërkohë, që në prill, janë......
5 shqiptarë në Izrael, në gjendje të mirë – Ministria e Jashtme: Ambasada, në kontakt të vazhdueshëm me ta
Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme po ndjek me prioritet dhe vëmendje të veçantë situatën e shtetasve shqiptarë në Izrael, të prekur nga zhvillimet e......
Mbi 2500 bursa për arsimin profesional - Cilat janë kategoritë që përfitojnë?
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja përmes një njoftimi në rrjetet sociale bëri me dije se, regjistrimet në arsimin profesional do......
“Tarifat amerikane kërcënojnë ekonominë globale” - Kreu i BQE-së thekson se objektivi i Evropës është stabiliteti
Kërcënimet tarifore të SHBA-së kanë penguar rimëkëmbjen ekonomike globale, duke shtuar pasiguri të madhe dhe duke ndaluar investimet globale, tha Christine......
Gati 97.8 meshkuj për 100 femra/ Nga viti në vit në raportin gjinor në Shqipëri mbizotërojnë gratë
Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT-it lidhur me raportin gjinor në Shqipëri, më 1 janar 2025, për çdo 100 gra kishte 97.8 burra. Kjo tregon për një raport......
Vlora, Dibra dhe Elbasani “udhëheqin” rritjen e fermerëve/ Bujqësia bëhet më formale. Rreth 105 njësi me NIPT në fund të vitit 2024
Numri i fermerëve të pajisur me NIPT në fund të vitit 2024, është 105,709 duke shënuar një rritje me 9.6%, krahasuar me numrin e fermerëve të regjistruar një......
