Nga ari i bardhë te nafta e re – Pse pasuria minerale e Groenlandës është në qendër të vëmendjes?!
Kryeministrja daneze Mette Frederiksen do të vizitojë Groenlandën të mërkurën, ndërsa marrëdhëniet diplomatike midis Uashingtonit dhe Danimarkës po thellohen pas sinjalizimit të zëshëm të SHBA-së për dëshirën e saj për të marrë kontrollin e territorit vetëqeverisës të Groenlandës. Por ndërsa presidenti Trump vazhdon të këmbëngulë se është një çështje e sigurisë kombëtare, ai nuk e ka fshehur interesin e tij për burimet natyrore të ishullit të madh Arktik.
Mund të mos jetë, siç duket në hartën standarde të projeksionit Mercator të botës, aq i madh sa Afrika, por Groenlanda po bëhet në mënyrën e vet objekt i një përleshjeje për burime nga fuqitë lakmuese botërore, siç bëri Afrika në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë.
Ishulli më i madh në botë është i barabartë me gjysmën e sipërfaqes tokësore të të gjithë BE-së. Dhe me 2.17 milion kilometra katrorë, është 25% më e madhe se Alaska, e cila është vetë shteti më i madh i SHBA-së dhe aktualisht baza e vetme e vendit në rajonin e Arktikut.
Dhe është e pasur. Jo në mënyrën e zhvilluar të superfuqisë rajonale të naftës, Norvegjisë, por në rezervat e saj të mundshme të lëndëve të para të quajtura "kritike" nga Brukseli nga lëndët kryesore si bakri dhe krioliti te kobalti, litiumi dhe një bollëk metalesh të rralla të tokës, gjithnjë e më të kërkuara për energji të gjelbër dhe teknologji dixhitale. Këta janë quajtur, jo pa arsye, ‘nafta e re’.
Harta përmbledhëse që tregon vendndodhjet e depozitave, dukuritë e rëndësishme dhe zonat me potencial të supozuar për burime shtesë CRM në Groenlandë.
Ari i bardhë
Në një kohë mjaft të papërshtatshme për qeverinë daneze, këtë vit u publikua një film dokumentar që pretendon se kompanitë daneze të minierave kanë nxjerrë ekuivalentin e dhjetëra miliarda eurove të kriolitit në bregun perëndimor të Groenlandës gjatë 130 viteve, gjoja pa i kthyer shumë ekonomisë lokale.
Zona përreth minierës në fjalë në Ivigtût (tani Ivittuut) në skajin jugor të Groenlandës, po vëzhgohet në mënyrë aktive nga kompania australiane Eclipse Metals, e cila fitoi të drejtat e eksplorimit në vitin 2021. Firma njoftoi javën e kaluar se së shpejti do të kishte rezultatin e mostrave të bërthamës së shpimit që shpreson se do të konfirmojnë depozitime të konsiderueshme metalike të tokës së rrallë.
Por miniera historike, e cila është bërë një gropë e madhe, e përmbytur, rrethore që kur u mbyll në 1987, mendohet të jetë vetëm maja e ajsbergut metaforik të burimeve minerale në Groenlandë, aksesi i të cilit po rritet ndërsa akulli fjalë për fjalë shkrihet.
Në një raport vjetor të botuar në fund të janarit, Shërbimi Gjeologjik i SHBA-së vlerësoi madhësinë e përllogaritur të rezervave të Groenlandës të metaleve të rralla vetëm në 1.5 milion ton.
"Potencial i madh"
Shërbimi Gjeologjik i Danimarkës dhe Groenlandës (GEUS) ka qenë mjaft më i përhapur, duke njoftuar në vitin 2023 se kishte identifikuar "potencial të madh për lëndët e para kritike në Groenlandë" ndërsa publikoi një raport të detajuar.
"Shumë lëndë të para kritike nga lista e BE-së mund të gjenden potencialisht në Groenlandë," tha organi i pavarur këshillues për Ministrinë Daneze të Klimës, Energjisë dhe Shërbimeve, duke iu referuar aktit të Lëndëve të Para Kritike që identifikon 34 elementë thelbësorë, gjysma e të cilëve konsiderohet të jetë me rëndësi të shtuar gjeostrategjike për Europën.
SHBA mund të ketë shqetësime të vërteta sigurie mbi një zonë të botës që, e parë nga lart, është e rrethuar kryesisht nga Rusia, Kanadaja dhe Groenlanda. Norvegjia ka një bazë arktike në Ishujt Svalbard, përballë Amerikës në Alaskë.
Ndërsa vizita e zëvendëspresidentit amerikan JD Vance në Groenlandë javën e kaluar ishte gjoja një inspektim i një poste të ushtrisë amerikane, vendasit e kishin bërë të qartë se shoqëria e tij nuk do të ishte e mirëpritur në asnjë ngjarje kulturore, shefi i tij i ka bërë të qarta qëllimet e tij.
Jens-Frederik Nielsen, një ish-ministër për industrinë dhe burimet minerale, u emërua kryeministër i ri i Groenlandës pak para ardhjes së Vance dhe shoqëruesit të tij. Ai tashmë ka deklaruar se vendi i tij nuk është në shitje dhe do të presë kryeministren daneze Mette Frederiksen teksa ajo të mbërrijë për vizitën e saj zyrtare tre-ditore.
Sondazh
Rritje e përgjithshme në tregun valutor – Forcohen valutat kryesore!
Dollari amerikan ka fituar sërish pikë këtë mëngjes në raport me ditën e djeshme duke u blerë sot me 91.2 lekë dhe duke u shitur me 92.2 lekë sipas kursit të......
Rreth 2.7 mld euro për pushime jashtë vendit - BSH: Shqiptarët, 17.4% më shumë shpenzime në 2024
Shqiptarët kanë shpenzuar 2.7 miliardë euro për udhëtime jashtë vendit në vitin 2024. Të dhënat më të fundit nga Banka e Shqipërisë tregojnë se udhëtarët......
Siguria ushqimore, paralajmërohet shkrirja e AKU - Hedhja në treg e mishit të pulës me salmonelë, shpejton procesin
Rasti më i fundit i hedhjes në treg të një sasie të konsiderueshme të mishit të pulës me salmonelë ka vënë në pikëpyetje të ardhmen e autoritetit kombëatr të......
Qendra e re Kombëtare e Kulturës për Fëmijë drejt përfundimit – Rama: Do jetë e pajisur me programe ndërkombëtare
Kryeministri i vendit, Edi Rama, inspektoi punimet në kantierin e Qendrës së re Kombëtare të Kulturës për Fëmijë, pranë Parkut të Madh të Liqenit. Sipas......
Forbes: Samir Mane, miliarderi i parë shqiptar dhe më i pasuri në Ballkanin Perëndimor
Shqipëria ka miliarderin e saj të parë këtë vit, me hyrjen e re Samir Mane, i cili ka ndërtuar një pasuri të vlerësuar prej 1.4 miliardë dollarësh nga......
“BE, gati për masa të forta kundër SHBA-së” - Von der Leyen paralajmëron Trump për pasojat e tarifave reciproke
Bashkimi Evropian ka “shumë burime” që mund të përdoren për të negociuar dhe, nëse është e nevojshme, për t’iu kundërpërgjigjur presidentit amerikan Donald......
Pas Malit të Zi, edhe “Kartoni Jeshil” 1-vjeçar me Maqedoninë e Veriut me çmim të reduktuar prej 50 Euro
Duke filluar nga data 1 Prill 2025, qytetarët shqiptarë do të kenë mundësinë të lëvizin drejt Maqedonisë së Veriut me policën e sigurimit “Karton Jeshil” me......
“Zgjerimi i Tiranë – Durrës mbyllet në dhjetor” - Balluku: Afat ambicioz, aktualisht janë kryer 30% e punimeve
“Zgjerimi i autostradës Tiranë – Durrës në 5 km e parë synohet të përfundojë në dhjetor të këtij viti”. Gjatë inspektimit të punimeve nga kryeministri Edi......
