Europa Postuar më 19 Qershor 2025, 11:03

Në kërkim të pavarësisë bërthamore - BE, 240 miliardë euro për t’u shkëputur nga energjia ruse

Nga Kristi Ceta

Në kërkim të pavarësisë bërthamore - BE, 240

Pasi ka nisur reduktimin e varësisë nga hidrokarburet ruse, Bashkimi Evropian po shqyrton mundësinë e ndërprerjes së të gjitha lidhjeve energjetike me fqinjin e saj, duke përfshirë energjinë bërthamore. Megjithatë, kjo është një iniciativë jashtëzakonisht e vështirë, nëse jo e pamundur, dhe jo vetëm sepse Rusia përbën 55% të pasurimit global të uraniumit. Kjo vjen në një kohë kur ka pasur interes të ripërtërirë për energjinë bërthamore, si një formë e burimeve të pastra.

Sipas zyrtarëve të Komisionit që folën me Financial Times në kushte anonimiteti, qëllimi ideal i BE-së do të ishte të sigurohej që sektori evropian i energjisë bërthamore të mos importojë asgjë nga Rusia deri në vitin 2030.

Megjithatë, që BE të jetë në gjendje të sigurojë zinxhirin e vet të furnizimit me energji bërthamore vendase, do të nevojiten investime prej 241 miliardë eurosh. Objektivi është jashtëzakonisht i vështirë, pasi blloku varet nga Rusia për 20-25% të uraniumit që përdor. Për sa u përket reaktorëve të vendosur në vendet evropiane, ata arrijnë një total prej 101, nga të cilët 19 janë të modelit sovjetik. Reaktorët e BE-së shpesh kanë nevojë për pjesë këmbimi nga Rusia, sepse njohuritë ruse në këtë sektor janë të nevojshme për mirëmbajtjen dhe rinovimin e tyre.

Kalimi drejt energjisë bërthamore është konsideruar që nga fillimi i luftës në Ukrainë si një mjet për pavarësi energjetike nga Moska. Në prill 2023, vendet e G7 ranë dakord të zhvillojnë objektet e tyre bërthamore në mënyrë që të bëhen të pavarura nga lëndët djegëse fosile ruse.

Aktualisht, Kanadaja ka ndalur plotësisht importet e uraniumit rus, ndërsa Britania e Madhe ka vendosur një tarifë prej 35% për importet e uraniumit të pasuruar. Muajin e kaluar, Shtetet e Bashkuara miratuan një ligj për t'i dhënë fund plotësisht varësisë nga uraniumi rus deri në vitin 2028. Por analistët e industrisë thonë se dominimi i Rusisë në këtë sektor përbën një sfidë të madhe për këto ambicie.

Çështja ka shkaktuar tashmë përçarje brenda BE-së, me Hungarinë dhe Sllovakinë që shprehen se ndalimi i energjisë bërthamore ruse do të rriste ndjeshëm çmimet dhe do të kërcënonte sigurinë energjetike të dy vendeve.

Ndërkohë, Bashkimi Evropian është përpjekur të gjejë furnizues alternativë të uraniumit që nga viti 2022, duke u drejtuar nga Kazakistani, Kanadaja dhe Nigeri. Por paqëndrueshmëria politike në Niger, që është prodhuesi i shtatë më i madh i uraniumit në botë, ka ngritur shqetësime te zyrtarët e BE-së për sigurinë e importeve nga ky vend dhe konkurrencën nga vende të tjera.

 

Live TV

Të fundit
Të gjitha lajmet

Më të vizituarat