Groenlanda, në prag të zgjedhjeve - E ardhmja e ishullit në “udhëkryq”, pas interesit të Trump
Groenlanda do të votojë më 11 mars në zgjedhjet e përgjithshme, vetëm një javë pasi Presidenti i Shteteve të Bashkuara Donald Trump përsëriti interesimin e tij për ishullin e Arktikut. Trump ftoi popullsinë vendase të bashkohen me Shtetet e Bashkuara, duke marrë një ton më pajtues se në komentet e mëparshme për kontrollin e territorit.
Një lëvizje në Groenlandë për pavarësi nga Danimarka, që filloi në vitet 1970, ka marrë vrull muajt e fundit. Fitorja e partive politike që favorizojnë pavarësinë e shpejtë mund të hapë rrugën për më shumë ndikim të SHBA-së.
Marrëdhëniet midis Groenlandës dhe Danimarkës janë acaruar pas zbulimeve të keqtrajtimit historik të vendasve nën sundimin kolonial. Megjithatë, interesi i Trump për ta bërë ishullin pjesë të Shteteve të Bashkuara e ka shtyrë Danimarkën të përshpejtojë punën për të përmirësuar lidhjet e saj me Groenlandën.
Sondazhet tregojnë se shumica e banorëve të Groenlandës mbështesin pavarësinë, por ata janë të ndarë në lidhje me periudhën kohore dhe ndikimin e mundshëm në standardet e jetesës.
Interesi i Trump ka tronditur Groenlandën dhe, kombinuar me krenarinë në rritje të inuitëve, ka bërë që disa nga 57,000 banorët e ishullit t'i shohin zgjedhjet e këtij muaji si një shans historik për të çliruar vendin nga ndikimi danez.
Megjithatë, shumë njerëz paralajmërojnë kundër veprimeve të nxituara, nga frika se Groenlanda mund të përkeqësohet dhe të ekspozohet ndaj Shteteve të Bashkuara nëse kërkon shumë shpejt pavarësinë nga Danimarka.
Që nga viti 2019, politikanët në ishull kanë thënë vazhdimisht se janë të interesuar në forcimin e bashkëpunimit dhe tregtisë me SHBA-në.
Megjithatë, kryeministri i Groenlandës Mute Egede, i cili ka rritur përpjekjet për pavarësi, ka theksuar se ishulli nuk është në shitje dhe se vetëm njerëzit e tij duhet të vendosin për të ardhmen e tyre.
Vendndodhja dhe burimet strategjike të Groenlandës kanë fituar vëmendjen e SHBA-së. Territori shtrihet përgjatë rrugës më të shkurtër nga Evropa në Amerikën e Veriut dhe është jetik për sistemin e paralajmërimit të raketave balistike amerikane.
Shtetet e Bashkuara kanë shprehur interes për të zgjeruar praninë ekzistuese ushtarake në ishull, duke përfshirë vendosjen e radarëve për të monitoruar ujërat midis ishullit, Islandës dhe Britanisë, të cilat janë një portë për anijet e marinës ruse dhe nëndetëset bërthamore.
Ishulli, kryeqyteti i të cilit Nuuk është më afër Nju Jorkut sesa kryeqyteti danez Kopenhagen, krenohet me pasuri minerale, naftë dhe gaz natyror, por zhvillimi ka qenë i ngadaltë.
I pyetur për koment, një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë është shprehur se "Groenlanda ka furnizim të bollshëm me minerale të rralla të tokës që do të fuqizojnë gjeneratën e ardhshme të ekonomisë amerikane".
Megjithatë, deri më tani, ekonomia e Groenlandës ka mbetur e varur nga peshkimi, i cili përbën mbi 95% të eksporteve. Gjithashtu, pothuajse gjysma e buxhetit publik mbulohet nga subvencionet vjetore të Danimarkës, që shkojnë rreth 554 milionë euro në vit.
Sondazh
“Angela Merkel’’, gati për vitin e ri shkollor - Shkolla e re 9-vjeçare në Kamëz, me standarde europiane
Kryeministri Edi Rama dhe ministrja e Arsimit dhe Sportit, Ogerta Manastirliu inspektuan punimet në shkollën 9- vjeçare “Angela Merkel” në Kamëz, një godinë......
Shqipëri-Suedi/ hasani: Shqipëria e vendosur të përmbushë procesin gjithëpërfshirës drejt BE-së
Ministri për Europën dhe Punët e Jashtme të Shqipërisë, Igli Hasani ka mirëpritur sot në Tiranë ministren për Çështjet Europiane të Suedisë, Jessica......
Kush është Mark Carney? - Kryeministri i ri kanadez, pa një të shkuar politike
Mark Carney, i cili së shpejti do të bëhet kryeministri i ri i Kanadasë, ka qenë dy herë bankier qendror dhe ka luftuar krizat ekonomike. Tani ai do të......
“Më shumë punësim informal, por tregu formalizohet” - ISHP: 3952 punonjës pa kontrata, u rritën kontributet shoqërore në 2024-ën
Pavarësisht se gjatë vitit të kaluar Inspektorati Shtetëror i Punës kreu 12% më pak inspektime krahasuar me vitin 2023, numri i punonjësve pa kontrata mbeti......
32 incidente kibernetike gjatë 2024 - AKSK: Më pak sulme se në vitin pararendës. Shumica kanë qenë DDoS
Gjatë vitit që lamë pas, Autoriteti Kombëtar i Sigurisë Kibernetike ka identifikuar, trajtuar dhe menaxhuar 32 incidente kibernetike, duke ndërmarrë masa për......
Gara për Milot-Balldre mbyllet pa ankesa - Koncesion 35-vjeçar për aksin 17 km. I hapet rruga vlerësimit të ofertave
Gara koncesionare për ndërtimin e aksit rrugor Milot – Balldre është mbyllur pa ankesa për kriteret e tenderit, duke i hapur rrugë shqyrtimit të ofertave dhe......
Rreth 246 mijë emigrantë, votues më 11 maj - Shifrat përfundimtare nga KQZ. 40.6%, nga Italia. U refuzuan 48,180 kërkesa
Në zgjedhjet parlamentare të 11 majit pritet të votojnë 245,975 persona nga diaspora. Shifra e mësipërme është zyrtarizuar nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve......
DIVA, 18 milionë euro në arkën e tatimeve - 2024, më shumë të ardhura. Rregulla të reja deklarimi për vitin në vijim
Administrata tatimore ka arkëtuar afro 18 milionë euro nga tatimi mbi Deklaratën Individuale Vjetore të të ardhurave për vitin 2024. Të dhënat zyrtare nga......
