6 mln italianë, së shpejti në pension - Alarmi për qeverinë. Çfarë do të thotë për të punësuarit dhe arkën e shtetit?
Italia po përballet me një transformim demografik që do të ndikojë thellësisht në të ardhmen e saj. Alarmi i ngritur nga INAPP (Instituti Kombëtar për Analizën e Politikave Publike) është më shumë sesa thjesht një statistikë: deri në vitin 2033, një brez i tërë do të dalë në pension. Ky eksod masiv prej afërsisht gjashtë milionë persona nuk është një ngjarje e izoluar, por shtysa që po e çon të gjithë sistemin e mirëqenies sociale në pikën e thyerjes. Të kuptuarit e këtij fenomeni do të thotë të kuptuarit e fatit të ekonomisë italiane, cilësisë së shërbimeve publike dhe në fund të fundit, sa do të jenë pensionet.
Analiza tregon brishtësinë strukturore të sistemit italian të pensioneve. Sipas dokumentit, 6.1 milionë persona do të largohen nga vendet e tyre të punës në Itali gjatë dhjetë viteve të ardhshëm dhe nuk ka mjaftueshëm të rinj për t'i zëvendësuar ata, duke e përshkruar fenomenin si një "eksod brezash".
Të dhënat janë alarmante: popullsia italiane në moshë pune do të ulet me më shumë se një të tretën deri në vitin 2060. Pasojat janë tashmë të dukshme, me kompanitë që po përpiqen të gjejnë staf dhe shpenzimet për pensionet pritet të rriten në 17% të PBB-së deri në vitin 2040. Për më tepër, mbi 4 milionë persona mbi 65 vjeç kërkojnë kujdes të vazhdueshëm, megjithatë vetëm një përqindje e vogël kujdeset në ambiente të përshtatshme.
Ky çekuilibër në raportin e punonjësve me pensionistët po e vë në provë të rëndë kornizën themelore të sistemit social italian, bazuar në parimin "paguaj sipas përdorimit", ku kontributet nga punëtorët aktivë financojnë pensionet e punëtorëve në pension.
Skenari për arkën e shtetit: një sistem mirëqenieje në rrezik. Skenari i parë dhe më i afërti është ai i shpenzimeve publike që bëhen të paqëndrueshme. Me më pak persona që punojnë dhe për rrjedhojë më pak që paguajnë kontribute, shteti do të duhet të gjejë fondet e nevojshme për të paguar pensionet diku tjetër. Pasojat, për fat të keq, janë të qarta dhe të drejtpërdrejta. Shpenzimet për sigurimet shoqërore, të cilat tashmë përfaqësojnë një pjesë të madhe të buxhetit, do të thithin burime që mund të ndahen në sektorë të tjerë kyç. Kjo mund të përkthehet në rritje të barrës tatimore mbi qytetarët dhe bizneset, por edhe në shkurtime drastike të shërbimeve thelbësore si kujdesi shëndetësor, arsimi dhe transporti. Rreziku është një varfërim i përgjithshëm i sistemit të mirëqenies, i cili nuk do të jetë më në gjendje të garantojë të njëjtat standarde cilësie për të gjithë.
Skenari për punëtorët e sotëm, pensioni që nuk ekziston më. Valët tronditëse të ndryshimit do t'i godasin rëndë punëtorët e sotëm. Sistemi kontributiv, i cili lidh përfitimet e pensioneve me totalin e kontributeve të paguara, i bën pensionet të cenueshme ndaj realiteteve të tregut të punës. Karrierat janë gjithnjë e më "likuide", të karakterizuara nga periudha punësimi të pasigurt, punë në gatishmëri dhe papunësi.
Por, çfarë duhet bërë për të shpëtuar sistemin. Përballë këtyre skenarëve, të qëndrosh duarkryq nuk është një mundësi. Zgjidhjet duhet të jenë të menjëhershme dhe efektive, si në nivel publik ashtu edhe në atë individual. INAPP propozon veprime në shumë fronte. Hapi i parë është të sjellësh burime të reja në tregun e punës, duke pasur parasysh se potenciali i pashfrytëzuar i grave dhe emigrantëve të rregullt, kontributet e të cilëve janë jetësore për të ardhmen e sistemit, është i jashtëzakonshëm.
Kësaj i shtohet edhe nevoja që punëtorët e sotëm të marrin përsipër përgjegjësi individuale. Me një sistem publik gjithnjë e më të tendosur, sigurimi i pensioneve plotësuese nuk është më opsional, por një domosdoshmëri për të siguruar një të ardhme paqësore. Anëtarësimi në një fond pensionesh është e vetmja mënyrë për të plotësuar pensionin shtetëror dhe për të siguruar një pension dinjitoz.
330,5 mln lekë për rehabilitimin e rrugëve në Lezhë - Bashkia hap tenderin. Cilat janë segmentet që përfshihen?
Bashkia Lezhë ka shpallur hapjen e tenderit për rehabilitimin e rrugëve urbane. Fondi limit i përllogaritur është 330 milion e 563 mijë lekë. Investimi synon......
“Platforma “e-Kosova”, me mangësi” - Zyra Kombëtare e Auditimit publikon raportin
Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka realizuar auditimin e Teknologjisë së Informacionit “Platforma e shërbimeve online e-Kosova” për periudhën 2024 – qershor......
AAPSK në Workshopin Rajonal të BAMIN/ Xhaja: Forcojmë bashkëpunimin, zgjerojmë nismat për ripërdorim social të pasurive të krimit
Kryeadministratorja e Agjencisë së Administrimit të Pasurive të Sekuestruara dhe Konfiskuara (AAPSK), znj. Risena Xhaja, mori pjesë në workshopin rajonal të......
100 milionë euro në vit për fermerët - Rritet mbështetja. Formulë evropiane, 150 mijë përfitues
Fermerët do të kenë mundësinë që të përfitojnë financim nga qeveria në vlerën 100 milionë euro në vit. Në programin 4-vjeçar të qeverisë, thuhet se sa i......
BYD, makina më e shitur në BE - Kalon Tesla-n për të dytin muaj me radhë
Prodhuesi kinez i automjeteve elektrike BYD shiti tre herë më shumë makina të reja në Bashkimin Evropian gjatë gushtit 2025 sesa në gusht 2024, duke......
BE, gati tarifat për naftën ruse - Pas presionit në rritje nga Donald Trump
Komisioni Evropian po punon për të vendosur tarifa për naftën ruse që ende hyn në tregun e përbashkët nëpërmjet Hungarisë dhe Sllovakisë mes presionit në......
Cilat janë rreziqet më të mëdha ekonomike për vendet e BERZH në Europë?!
Disa nga vendet e Europës Qendrore, përfshirë Hungarinë, Rumaninë dhe Slloveninë, kanë parë perspektivat e tyre ekonomike të përkeqësohen ndërsa tarifat......
Kosova dhe Shqipëria udhëheqin rajonin - BERZH parashikon rritje të ekonomisë, përkatësisht me 3,9% dhe 3,5%
Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) ka publikuar projeksionet për ekonomitë e vendeve anëtare gjatë këtij viti dhe atij pasardhës. Sa i përket......
