Pse po vuan ekonomia gjermane?- Rusia, Kina dhe burokracia, ndër shkaktarët kryesorë
Gjermania nuk ka parë rritje të konsiderueshme ekonomike në pesë vitet e fundit. Është një situatë tronditëse për ekonominë më të madhe të Evropës, e cila për pjesën më të madhe të këtij shekulli kishte zgjeruar eksportet dhe dominonte tregtinë botërore në produkte të inxhinierisë si makineritë industriale dhe makinat luksoze.
Por cilët janë pesë faktorët që kanë shkaktuar rënien e vazhdueshme ekonomike?
Goditja energjetike nga Rusia
Vendimi i Moskës për të ndërprerë furnizimin me gaz natyror në Gjermani pas pushtimit rus të Ukrainës dha një goditje të rëndë. Për vite me radhë, modeli i biznesit të Gjermanisë bazohej në energjinë e lirë, duke nxitur prodhimin e mallrave industriale për eksport.
Në vitin 2011, kancelarja e atëhershme Angela Merkel vendosi të përshpejtojë fundin e energjisë bërthamore në Gjermani, ndërsa mbështetej te gazi rus për të kapërcyer pengesat. Rusia atëherë konsiderohej si një partner i besueshëm energjetik; paralajmërimet për të kundërtën nga Polonia dhe Shtetet e Bashkuara u hodhën poshtë.
Kur Rusia ndërpreu rrjedhën, çmimet e gazit në Gjermani u ngritën në qiell, faktorë kyç për industritë me intensitet energjie si çeliku, plehrat, kimikatet dhe qelqi. Gjermanisë iu desh t'i drejtohej gazit natyror të lëngshëm, të superftohur dhe të importuar me anije nga Katari dhe SHBA, që kushtonte më shumë. Energjia elektrike tani u kushton përdoruesve industrialë në Gjermani mesatarisht 20.3 cent euro për kilovat orë. Në SHBA dhe Kinë, ku ndodhen shumë konkurrentë të kompanive gjermane, kostoja është e barabartë me 8.4 cent euro.
Burimet e rinovueshme të energjisë nuk janë rritur aq shpejt sa për të mbushur boshllëkun. Rezistenca e pronarëve të shtëpive dhe ajo rajonale ndaj turbinave ngadalësoi rritjen e energjisë së erës. Infrastruktura për transportimin e hidrogjenit si lëndë djegëse zëvendësuese për furrat e çelikut mbetet ende në fazat e para.
Kina, nga klient në konkurrent
Për vite me radhë, Gjermania përfitoi nga hyrja e Kinës në ekonominë globale, edhe ndërsa vendet e tjera të zhvilluara humbnin vendet e punës në favor të Pekinit. Kompanitë gjermane gjetën një treg të ri masiv për makineritë industriale, kimikatet dhe automjetet. Në fillim dhe në mes të viteve 2010, Mercedes-Benz, Volkswagen dhe BMW korrën fitime të majme duke shitur në atë që u bë tregu më i madh i makinave në botë.
Në atë kohë, kompanitë kineze prodhonin artikuj si mobilje dhe pajisje elektronike të konsumit që nuk konkurronin me pikat kryesore të Gjermanisë. Më pas, prodhuesit në Kinë filluan të krijonin të njëjtat produkte që bënin gjermanët.
Panelet diellore kineze të subvencionuara nga shteti goditën prodhuesit gjermanë. Në vitin 2010, prodhuesit kinezë të paneleve vareshin nga pajisjet gjermane të importuara; sot, prodhimi global i paneleve diellore mbështetet në pajisjet nga Kina. Mallrat si çeliku, makineritë, panelet diellore, automjetet elektrike dhe bateritë e tyre tani konkurrojnë me mallrat gjermane në tregjet e eksportit.
Gjermania, ekonomia më autocentrike e Bashkimit Evropian, kishte më shumë për të humbur nga politika industriale e Kinës e orientuar drejt eksportit. Në vitin 2020, Kina nuk ishte një eksportues neto i automjeteve, ndërsa në 2024, ajo eksportonte 5 milionë në vit. Eksportet neto të Gjermanisë ranë përgjysmë gjatë të njëjtës periudhë, në 1.2 milionë makina. Kapaciteti i fabrikave kineze vlerësohet në 50 milionë automjete në vit, afërsisht gjysma e kërkesës globale.
“Kursimet” në investime
Gjermania u vetëkënaq gjatë kohëve të mira dhe zvarriti investimet në projekte afatgjata si linjat hekurudhore dhe interneti me shpejtësi të lartë. Qeveria e balancoi buxhetin e saj dhe ndonjëhere kishte teprica nga taksat, ndërsa ekonomia lulëzonte.
Këto ditë, qytetarët ankohen për oraret e trenave dhe ndërprerjet të vazhdueshme të shërbimit, ndërsa bëhen riparime. Interneti me shpejtësi të lartë nuk ka arritur ende në disa zona rurale.
Mungesa e punëtorëve të kualifikuar
Kompanitë gjermane kanë vështirësi në gjetjen e punëtorëve me aftësitë e duhura, nga punonjësit e IT deri te punonjësit e kujdesit të lartë dhe anëtarët e stafit të hoteleve. Në një sondazh të Dhomës Gjermane të Tregtisë dhe Industrisë me 23,000 firma, 43% e kompanive thanë se nuk mund të plotësonin pozicionet e tyre. Përgjigja u rrit në 58% për kompanitë me më shumë se 1000 punëtorë.
Një popullsi në plakje e komplikon problemin, ashtu si edhe mungesa e kujdesit të përballueshëm për fëmijët, që i detyron shumë gra të punojnë me kohë të pjesshme ose aspak.
Burokracia
Procedurat e gjata të miratimit dhe shumë dokumente janë një pengesë për ekonominë, sipas kompanive dhe ekonomistëve gjermanë. Burokracia krijon probleme në shumë sektorë, që nga energjia e rinovueshme e deri te menaxhimi i restoranteve. Për shembull, sigurimi i një leje ndërtimi për një turbinë me erë mund të kërkojë vite, duke bllokuar projektin e duke larguar investitorët.
Sondazh
Vota e diasporës, Kuvendi miraton ndryshimet në Kodin Zgjedhor-Votohet edhe fondi për financimin e partive gjatë fushatës
Me 108 vota pro, Kuvendi ka miratuar ndryshimet e reja në Kodin Zgjedhor, që lehtësojnë votën e diasporës. Ndryshimet e miratuara parashikojnë eliminimin e......
Kuvendi miraton ndryshimin e ligjit për "trajtimin e pronës" dhe përfundimin e procesit të kompensimit
Me 78 vota pro dhe 1 kundër, Kuvendi miratoi projektligjin “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”, të......
Lehtësirat e prodhuesve në tregje ndërkombëtare-Konventa e PEM, Gonxhja: Synojmë reduktimin e kostove të sipërmarrjeve
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit Blendi Gonxhja, në fjalën e tij në Kuvend, theksoi se projektligji i cili është pjesë e akteve ligjore të......
Shërbimi tatimor, sqaron mbi 21 mijë tatimpagues për ndryshimet ligjore
Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve (DPT) dhe Drejtoritë Rajonale Tatimore (DRT) kanë ndërmarrë një fushatë të gjerë informimi dhe asistence për......
Ulet në 4 here Norma Efektive e Interesit maksimal -Çfarë është NEI? BSH: Nga 300%, ka zbritur në 71%
Banka e Shqipërisë njofton se është ulur në 4 herë Norma Efektive e Interesit maksimal në 4 vite. Referuar Bankës së Shqipërisë, që prej aplikimit për herë......
Ligji i amortizimit 1% për ndërtesat e vjetra - Sa rezultat ka dhënë? Pipiria: Rishitja e pasurive të paluajtshme, thuajse e bllokuar
Që nga viti 2024, u përcaktua një formë e re taksimi për shit-blerjen e pasurive të patundshme. Në ligjin e ri për “Tatimin mbi të ardhurat”, parashikohet......
Pas vitit të ri sërish në emigrim - Shqiptarët u khyen drejt qyteteve italiane dhe gjermane
Aeroporti i Rinasit e nisi mbarë vitin 2025, ku në muajin e parë të këtij viti regjistroi 4500 fluturime. Pas festave, gjatë muajit janar, shumë prej tyre u......
Eksportet nisin mbarë vitin 2025/ Rriten me 4.9%, përmirësohet defiçiti tregtar
Në janar 2025, eksportet e mallrave arritën vlerën 31 miliardë lekë, duke shënuar një rritje prej 4.9% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.......
