Bota Postuar më 13 Qershor 2025, 13:17

Bota “përgatit” armët bërthamore - Shpenzimet globale në këtë sektor u rritën me 11%

Nga Kristi Ceta

Bota “përgatit” armët bërthamore - Shpenzimet globale

Shpenzimet globale për armët bërthamore u rritën ndjeshëm në vitin 2024, me nëntë vendet e armatosura bërthamore në botë që rritën buxhetet e tyre me 11%, sipas një raporti të ri nga Fushata Ndërkombëtare për Eleminimin e Armëve Bërthamore (ICAN). Totali ka arritur 100.2 miliardë dollarë, 10 miliardë dollarë më shumë se një vit më parë, me shumicën e fondeve të drejtuara drejt modernizimit dhe, në disa raste, zgjerimit të arsenaleve bërthamore.

Raporti theksoi hendekun e madh midis shpenzimeve bërthamore dhe prioriteteve të tjera globale. "Vendet e armatosura bërthamore mund ta kishin paguar buxhetin e Kombeve të Bashkuara 28 herë me atë që shpenzuan për të ndërtuar dhe mirëmbajtur armët bërthamore në vitin 2024", thuhej në raport.

Shtetet e Bashkuara përbënin më shumë se gjysmën e të gjitha shpenzimeve për armë bërthamore, me një shifër marramendëse prej 56.8 miliardë dollarësh të shpenzuara vetëm në 2024, një rritje prej 5.3 miliardë dollarësh nga viti i kaluar. Kjo shumë tejkaloi shpenzimet e kombinuara bërthamore të tetë vendeve të tjera.

Kina u rendit e dyta me një shpenzim bërthamor prej rreth 12.5 miliardë dollarësh, ndërsa Britania e treta me 10.4 miliardë, duke shënuar një rritje prej 2.2 miliardë dollarësh. Shtete të tjera që zotërojnë arsenal nuklear përfshijnë Francën, Rusinë, Indinë, Pakistanin, Izraelin dhe Korenë e Veriut.

Ndërsa tensionet gjeopolitike, veçanërisht lufta në Ukrainë, kanë ndikuar në strategjitë e mbrojtjes në Evropë, ekspertët thonë se rritja e ndjeshme e shpenzimeve duket se është e lidhur ngushtë me kontratat ushtarake afatgjata dhe koston e lartë të zhvillimit të sistemeve bërthamore.

"Për sa i përket rritjes së shpenzimeve në Mbretërinë e Bashkuar dhe Francë, ne këmi vënë re, të paktën në retorikën e udhëheqësve politikë, referenca për luftën e vazhdueshme në Ukrainë. Kjo mund të luajë një rol të rëndësishëm. Por forcat lëvizëse duket se janë kostot strukturore dhe programet ekzistuese, jo shqetësimet e menjëhershme të sigurisë,” shpjegojnë ata.

Britania dhe disa aleatë të NATO-s e kanë identifikuar Rusinë si kërcënimin kryesor të sigurisë për Evropën, duke nxitur një rivlerësim të prioriteteve të mbrojtjes dhe, në disa raste, angazhime për të rritur shpenzimet ushtarake si pjesë e PBB-së.

Raporti vë në pikëpyetje domosdoshmërinë dhe qëndrueshmërinë e niveleve të tilla të shpenzimeve, duke i nxitur shtetet e armatosura me armë bërthamore të zhvendosin fokusin drejt çarmatimit dhe diplomacisë.

 

Live TV

Të fundit
Të gjitha lajmet

Më të vizituarat