"Ari i bardhë", thelbësor për marrëveshjen e suksesshme tregtare të Europës me Amerikën e Jugut!
Rëndësia strategjike e litiumit ka të ngjarë të ketë luajtur një rol të madh në marrëveshjen e suksesshme të Bashkimit Europian me Brazilin, Argjentinën dhe tre vende të tjera të Amerikës së Jugut, thonë analistët. Pas 25 vitesh bisedimesh, BE-ja dhe pesë vende Mercosur (një aleancë që përfshin Paraguajin, Uruguain dhe, së fundi, Bolivinë) arritën një marrëveshje tregtare të shumëpritur më 6 dhjetor.
Nëse ratifikohet nga blloku 27-vendesh, partneriteti BE-Mercosur do të krijojë një nga zonat më të mëdha të tregtisë së lirë në botë, që mbulon një zonë të vlerësuar prej më shumë se 700 milion njerëz dhe përfaqëson afërsisht 20% të prodhimit të brendshëm bruto global.
Komisioni Europian, krahu ekzekutiv i BE-së, tha se marrëveshja tregtare është krijuar për të rritur tregtinë dhe investimet dypalëshe, për të ulur barrierat tregtare tarifore dhe jotarifore, për të krijuar rregulla më të qëndrueshme dhe për të promovuar vlera të përbashkëta, siç është zhvillimi i qëndrueshëm.
Megjithatë, jo të gjithë janë në favor të marrëveshjes. Franca dhe Polonia janë ndër ato që kanë shprehur kundërshtimin ndaj marrëveshjes, duke paralajmëruar se mund të krijojë konkurrencë të pandershme për bujqësinë evropiane. Analistët në bankën holandeze ING thanë se rëndësia e lëndëve të para kritike si litiumi dukej se po "bënte më pak tituj" në mbulimin e marrëveshjes së tregtisë së lirë, pavarësisht nga rëndësia e metalit për të ardhmen ekonomike të Europës.
“Kjo është e habitshme, duke pasur parasysh se a) BE-ja është shumë e varur nga Kina për lëndë të para kritike, b) vende si Argjentina, Bolivia dhe Brazili mbajnë rezerva të mëdha të disa prej këtyre lëndëve të para kritike dhe c) kërkesa e BE-së për këto materiale pritet të rritje masive,” thanë analistët në ING në një shënim kërkimor.
“Mund të jetë e vështirë të përcaktohet vlera e saktë ekonomike e të paturit akses më të mirë në këto materiale përmes lidhjeve më të ngushta me Mercosur, por ne besojmë se ky element i veçantë ka pasur shumë peshë strategjike për BE-në [Komisionin] kur arrihet marrëveshja, veçanërisht si diversifikim ose burimi dhe sigurimi i furnizimit është aktualisht në krye të mendjes,” shtuan ata.
Litiumi, i referuar ndonjëherë si "ari i bardhë" për shkak të ngjyrës së tij të lehtë dhe vlerës së lartë të tregut, konsiderohet si një komponent kritik për largimin nga karburantet fosile. Përdoret zakonisht në automjetet elektrike, celularët dhe bateritë e rikarikueshme për laptopë.
Amerika Latine vlerësohet të furnizojë afërsisht 35% të litiumit në botë, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, me Kilin (26%) dhe Argjentinën (6%) në krye. Rajoni vlerësohet të mbajë më shumë se gjysmën e rezervave globale të litiumit, të vendosura kryesisht në Argjentinë (21%) dhe Kili (11%).
Presidentja e Komisionit Europian Ursula von der Leyen e përshkroi marrëveshjen tregtare BE-Mercosur si një "marrëveshje të favorshme" që mund t'i kursejë kompanive të BE-së 4 miliardë euro (4.24 miliardë dollarë) detyrime eksporti në vit.
Ndërkohë, Kaja Kallas, shefja e politikës së jashtme të BE-së, veçoi rëndësinë e aksesit në lëndët e para kritike në deklaratën e saj për marrëveshjen tregtare. “Për europianët, ajo hap një rajon të madh për tregti të lirë, duke përfshirë aksesin në lëndët e para kritike, dhe zvogëlon rrezikun që konkurrentët të na zëvendësojnë në mungesën tonë”, tha Kallas të premten.
Tre faktorë bënë të mundur një marrëveshje pas çerek shekulli negociatash të ngecura. Këto ishin rritja e proteksionizmit, "e ilustruar nga rizgjedhja e Donald Trump", fakti që Presidenti i Brazilit Luiz Inácio Lula da Silva dhe Argjentinasi Javier Milei ishin avokatë të fortë për një marrëveshje dhe "konsiderata të rëndësishme strategjike nga ana e BE-së", siç janë shqetësimet e vazhdueshme në lidhje me zgjerimin e shpejtë të tregtisë dhe investimeve kineze në Amerikën Latine.
Sipas kushteve të marrëveshjes, firmat europiane ka të ngjarë të kenë akses më të mirë në tregjet e prokurimit publik, sektorët e shërbimeve me vlerë të lartë dhe lëndët e para kritike, si litiumi. Në këmbim, Bashkimi Europian do të ulë tarifat për produktet bujqësore dhe mallrat e tjera dhe do të kontribuojë me 1.8 miliardë euro përmes iniciativës Global Gateway për të mbështetur tranzicionin e gjelbër dhe dixhital të Mercosur.
Ndërsa disa në Europë mbeten të pakënaqur për kushtet e propozuara, marrëveshja tregtare BE-Mercosur u mirëprit ngrohtësisht nga Federata e Industrive Gjermane (BDI), një grup ombrellë i prodhuesve të shërbimeve gjermane të lidhura me industrinë që punëson rreth 8 milionë punëtorë.
"Marrëveshja tregtare BE-Mercosur paraqet një mundësi të madhe për të diversifikuar aksesin në lëndët e para kritike si litiumi dhe bakri, të cilat janë thelbësore për industritë kryesore si elektromobiliteti dhe energjia e rinovueshme," tha BDI në një deklaratë më 6 dhjetor. “Në kohën e rritjes së fragmentimit të tregtisë globale, kjo marrëveshje tregtare dërgon një mesazh të qartë dhe strategjik në mbështetje të tregtisë së lirë dhe të bazuar në rregulla,” shtuan ata.
Sondazh
Shqiptarët hapin “thesin” për pushime - Mesatarisht një shqiptar ka shpenzuar 380 euro për pushime jashtë vendit
Të nxitur gjithnjë e më shumë nga fluturimet loë-cost dhe nga zhvlerësimi i euros, shqiptarët që kanë kryer pushimet jashtë vendit gjatë sezonit veror kanë......
Importet e Kinës shënojnë rënien më të madhe në 14 muaj!
Eksportet dhe importet e Kinës humbën pritjet në nëntor, treguan të martën të dhënat nga autoriteti doganor i vendit, duke nxitur shqetësimet për shëndetin e......
29'194 qytetarë përfitojnë ndihmë juridike falas në Shqipëri!
Rreth 29 mijë qytetarë në të gjithë vendin kanë përfituar ndihmë juridike falas nga viti 2019 deri me shtator të vitit 2024, nga zyrat e hapura në 20 qytetet......
Kina vijon prodhimin e litiumit pavarësisht tepricës - Synon të ruajë dominimin e tregut në sektorin e makinave elektrike
Shumë miniera litiumi, të drejtuara nga kompani kineze, po vazhdojnë të prodhojnë litium për bateritë e automjeteve elektrike, edhe pse çmimet janë mjaft të......
Sa para “derdhën” turistët në Shqipëri? Rreth 3.8 miliardë euro në nëntë muaj. Të ardhurat neto, në gati 1 miliard euro
Gjatë tre muajve të tretë të vitit aktual turistët kanë shpenzuar në Shqipëri rreth 1.9 miliardë euro, duke konfirmuar kështu trendin mjaft pozitiv të......
Balluku inspekton punimet në lotin 3 të aksit Elbasan-Qafë Thanë: Aks i rëndësishëm, pjesë e korridoreve europiane!
Për ndërtimin e aksit Elbasan-Qafë Thanë, pjesë e Korridorit VIII, po punohet paralelisht në disa lote. Krahas ndërtimit të trupit të rrugës punohet edhe për......
Pagat në shtet u rritën 3 herë më shumë se në privat/ Në tremujorin e tretë, rrogat në këtë sektor arritën në gati 97 mijë lekë
Të dhënat zyrtare të publikuara nga INSTAT, tregojnë se paga mesatare mujore bruto për një të punësuar me pagë, gjatë tremujorit të tretë të vitit 2024,......
Hekurudha do të ndahet në dy shoqëri - Projektligji merr dakordësinë në komisionin parlamentar mes debateve
Ndarja e shoqërisë “Hekurudha Shqiptare” në 2 kompani u shoqërua me debate të forta gjatë diskutimit të projektligjit në Komisionin pralamentar të......
